Μια έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη καθρεπτίζει την ιστορία μέσα από την ανθρώπινη μορφή

Μια έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη καθρεπτίζει την ιστορία μέσα από την ανθρώπινη μορφή

2' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Για εμάς τους Ελληνες, η ανθρώπινη μορφή αφηγείται την ίδια την ιστορία μας, από τα σκαλισμένα σε μάρμαρο κυκλαδικά ειδώλια και τα αγάλματα του Πραξιτέλη μέχρι τα λιγνά κορμιά των αγίων. Είναι η συνεκτική ουσία ανάμεσα στις διαφορετικές εποχές και δίχως αυτή την ταύτιση είναι δύσκολο να καταλάβουμε το παρελθόν μας. Η αρχή αυτή ισχύει και για τον 20ό αιώνα: κοιτάζοντας τις εικαστικές απεικονίσεις του ανθρώπινου σώματος και προσώπου, πιάνει κανείς το βαθύτερο νήμα, το υφάδι της κοινωνίας, τις αξίες, τις πεποιθήσεις, τις εντάσεις. Η έκθεση που εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στην καρδιά της Αθήνας, στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, με τίτλο «Η Ανθρώπινη Μορφή στην Ελληνική Ζωγραφική στον 20ό αιώνα», έχει δύο ιδιότητες.

Από τη μια κάνει έναν ανάπλου στην ελληνική τέχνη του περασμένου αιώνα και από την άλλη παρουσιάζει στο κέλυφος ενός μουσείου τους θησαυρούς ενός άλλου. Οι 73 πίνακες προέρχονται από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία αξιοποιεί το διάστημα που παραμένει κλειστή για να δανείσει μερικά από τα πολύτιμα αποκτήματά της. Τα έργα ολοκλήρωσής της άλλωστε προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς για τον Μάρτιο του 2021, οπότε και θα ανοίξουν οι πόρτες της στο κοινό. Η επιμελήτρια της ΕΠΜΑΣ Λαμπρινή Καρακούρτη-Ορφανοπούλου ανέλαβε να επιλέξει τους πίνακες για το αφιέρωμα του Ιδρύματος Θεοχαράκη και να βρει τις μεταξύ τους συνάψεις.

Μια έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη καθρεπτίζει την ιστορία μέσα από την ανθρώπινη μορφή-1

Η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, ο Τάκης Μαυρωτάς και η Μαρίτσα Τραυλού. PANOULIS

Από τον Κωνσταντίνο Παρθένη και τον Θεόφραστο Τριανταφυλλίδη, μέχρι τον Γιάννη Μόραλη, τον Διαμαντόπουλο, τον Τσαρούχη, τον Τέτση αλλά και τον Γιώργο Ρόρρη, οι ζωγράφοι μας δίνουν ο ένας τη σκυτάλη στον άλλο, φτιάχνοντας μορφές ανάλογα με τις επιταγές της εποχής τους αλλά και τη δική τους ψυχική ιδιοσυγκρασία. Το ενδιαφέρον είναι να δει κανείς πως οι καλλιτέχνες οδηγούνται σε μια απελευθέρωση από τον ακαδημαϊσμό για να αγκαλιάσουν ρεύματα και τάσεις που κυριαρχούσαν στην Ευρώπη, χωρίς όμως να μένουν όλοι μακριά και από την ελληνική παράδοση.

Στα εγκαίνια της έκθεσης στη Βασιλίσσης Σοφίας, απηύθυνε χαιρετισμό ο πρόεδρος του ιδρύματος, Βασίλης Θεοχαράκης, και η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτσου, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Αναπολώντας την ιστορία της ελληνικής ζωγραφικής του 20ού αιώνα, διαπιστώνουμε με συγκίνηση ότι οι Ελληνες καλλιτέχνες κατάφεραν να διασώσουν το “παλλάδιο” της ανθρώπινης μορφής, και μαζί την πίστη στις διαχρονικές αξίες του πολιτισμού μας, μέσα από πολέμους, καταστροφές και τραγωδίες», υπογράμμισε.  Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως σμίλεψαν την τέχνη, τα συλλογικά τραύματα, οι δύο παγκόσμιες συρράξεις, η έλευση της τεχνολογίας, η κατάργηση των αποστάσεων που βίωσε η ανθρωπότητα τις περασμένες δεκαετίες.

Μια έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη καθρεπτίζει την ιστορία μέσα από την ανθρώπινη μορφή-2

H Μαρίνα Θεοχαράκη Μηλιού, η Μαρίνα Θεοχαράκη και η Αννίτα Θεοχαράκη. PANOULIS

Ωστόσο το ταξίδι της αφήγησης αυτής της έκθεσης ξεκινάει πολύ πιο νωρίς. Από την αύρα της Μπελ Επόκ και τον συμβολισμό, κινούμαστε προς τον ελληνικό μοντερνισμό που καθυστέρησε να έρθει. Τον συναντάμε το 1917 με την «Ομάδα Τέχνη» των Λύτρα, Κογιεβίνα, Παρθένη, Μαλέα κ.ά. Από τους νεωτεριστές αυτούς ζωγράφους περνάμε στη γενιά του ’30, μια ομάδα καλλιτεχνών που μας είναι αγαπημένοι και οικείοι. Αυτοί άλλωστε μας έμαθαν να αγαπάμε το ανθρώπινο σώμα. Ο Τσαρούχης με τα ανδρικά του γυμνά και ο Μόραλης με τα γυναικεία. Καταγράφεται επίσης η πορεία προς την αφαίρεση, η ποπ αρτ, ο νέος ανθρωποκεντρισμός της γενιάς του ’80 με πολύ νεότερους καλλιτέχνες όπως ο Μαδένης και ο Μπήτσικας. Οπως επισημαίνει η επιμελήτρια, πρόκειται για μια έκθεση που απευθύνεται τόσο στο βλέμμα όσο και στην ψυχή. Θα διαρκέσει μέχρι και τις 26 Απριλίου.

Μια έκθεση στο Ιδρυμα Θεοχαράκη καθρεπτίζει την ιστορία μέσα από την ανθρώπινη μορφή-3

Η έκθεση είναι ένας ανάπλους στη ζωγραφική του 20ού αιώνα. PANOULIS

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή