Πώς γνωρίζουμε τις μορφές των σπουδαίων της αρχαιότητας; Πρωτίστως από τις προσωπογραφίες τους στα νομίσματα. Χάρις σε αυτά τα μικρά κομματάκια μετάλλου πραγματοποιήθηκε το ταξίδι τους μέσα στους αιώνες. Να όμως, που ένα σημερινό νόμισμα έρχεται να μας κάνει τις συστάσεις όχι με κάποιον ηγεμόνα αλλά με ένα εντεκάχρονο κορίτσι που έζησε στην Αθήνα του Περικλή και πέθανε από τυφοειδή πυρετό όπως και εκείνος. Είναι η Μύρτις και μπορούμε να τη δούμε από κοντά στην έκθεση που μόλις εγκαινιάστηκε στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος. Κοσμεί ένα από τα συλλεκτικά νομίσματα που κόπηκαν στο νομισματικό πρόγραμμα για το 2020 από την ΤτΕ και το υπουργείο Οικονομικών.
Υπάρχει όμως και η ανάπλαση του προσώπου της, που στηρίχθηκε σε επιστημονική δουλειά από την επιστημονική ομάδα επίκουρου καθηγητή Ορθοδοντικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μανώλη Παπαγρηγοράκη.
Θ. Σκυλακάκης, Γ. Σταματόπουλος, Γ. Στουρνάρας και Μ. Παπαγρηγοράκης.
Με τίτλο «Μύρτις: Πρόσωπο με πρόσωπο με το παρελθόν», το αφιέρωμα τέμνει δύο αφηγήσεις. Αφενός της μικρής Μύρτιδος και αφετέρου της ιστορίας του νομίσματος από το 430 π.Χ. μέχρι σήμερα, έτσι ώστε οι επισκέπτες να κατανοήσουν τόσο την εποχή του Περικλή αλλά και την εξέλιξη των διάφορων τρόπων συναλλαγής. Μύρτις ήταν το όνομα που επέλεξαν οι επιστήμονες να δώσουν στη μορφή της μικρής Αθηναίας, της οποίας το κρανίο βρέθηκε σε εξαιρετικά καλή κατάσταση σε ομαδικό τάφο των θυμάτων του λοιμού στον Κεραμεικό. Ενώ αρχικά η ομάδα του κ. Παπαγρηγοράκη ερευνούσε τα οδοντικά κατάλοιπα ώστε να βρουν απαντήσεις για την ασθένεια που εξαφάνισε τον πληθυσμό της πόλης, εντέλει προχώρησαν και σε ένα διαφορετικό εγχείρημα της ανασύστασης του προσώπου της.
Η μορφή της έφηβης Αθηναίας κλέβει την παράσταση.
Δυόμισι χιλιάδες χρόνια μετά, η μικρή Αθηναία αναγεννήθηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2010 στο Μουσείο της Ακρόπολης. Εκτοτε, έχει εκτεθεί στο εξωτερικό και στα μεγαλύτερα μουσεία της Ελλάδος. Τα Ηνωμένα Εθνη την ανακήρυξαν «φίλη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας του ΟΗΕ» και συνεργάτιδά τους στην καταπολέμηση των ασθενειών και της φτώχειας. Με αυτήν, λοιπόν, την ιδιότητα η Μύρτις αποτελούσε ιδανικό θέμα για τα συλλεκτικά ευρώ του 2020. Το ασημένιο συλλεκτικό της νόμισμα σχεδιάστηκε στο Ιδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της ΤτΕ. Στην πρόσθια όψη απεικονίζει το πρόσωπο της Μύρτιδος σε κατατομή, ενώ στην οπίσθια όψη την ακολουθία του DNA του μικροβιακού παράγοντα, που ευθύνεται για τον θάνατό της.
Η έκθεση παρουσιάζεται στο Μουσείο της ΤτΕ.
Στα εγκαίνια της έκθεσης ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, εξήρε την προσπάθεια της επιστημονικής ομάδας και προσέθεσε την ευχή του «η έκθεση να κάνει ακόμη πιο γνωστή τη Μύρτιδα και να ακούσουν το μήνυμά της ακόμα περισσότεροι επισκέπτες». Ο επίκουρος καθηγητής Μανώλης Παπαγρηγοράκης αναφέρθηκε στην πορεία της επιστημονικής του έρευνας και στον τρόπο με τον οποίο ολοκληρώθηκε η ανάπλαση του προσώπου της Μύρτιδος. Ιδιαίτερο ρόλο για τη δημιουργία του νομίσματος έπαιξε και ο καλλιτέχνης του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών της ΤτΕ Γιώργος Σταματόπουλος. Στην ομιλία του, στα εγκαίνια, περιέγραψε τον τρόπο δημιουργίας του ασημένιου νομίσματος και αναφέρθηκε στα στοιχεία που τον ενέπνευσαν για να αποτυπώσει το πρόσωπο της Μύρτιδος πάνω στο ευγενές μέταλλο. Η έκθεση θα παραμείνει στο Μουσείο της Τράπεζας της Ελλάδος ώς τις 10 Απριλίου. Θα συνδυαστεί με ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά προγράμματα. Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη.