Τα μουσεία της Ευρώπης δοκιμάστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες λόγω του κορωνοϊού και συνάμα απέδειξαν πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος τους. Κατάφεραν ψηφιακά να μας ταξιδέψουν στις συλλογές τους, θύμισαν παλιές εκθέσεις, απασχόλησαν με εκπαιδευτικά προγράμματα και δράσεις, στήριξαν ένα μέρος της κοινωνίας. Λίγο πριν ανοίξουν συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι πρέπει να μάθουμε από αυτήν την κρίση και, κυρίως, να είμαστε προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων.
Ολοκληρώνοντας το δεύτερο σκέλος της έρευνας σε μουσεία από 48 χώρες –η πλειονότητά τους από την Ευρώπη–, το Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Οργανισμών Μουσείων (ΝΕΜΟ) αναλύει τον οικονομικό αντίκτυπο που είχε στα μουσεία η πανδημία, σημειώνει ότι γρήγορα αντιμετώπισαν τις νέες τους ανάγκες σε αυτή την υγειονομική κρίση, ότι πολλά δώρισαν μάσκες και γάντια σε νοσοκομεία, συνέβαλαν στη μείωση της απομόνωσης και της μοναξιάς του κοινού αυξάνοντας τις ψηφιακές υπηρεσίες τους. Τα περισσότερα μουσεία της Ευρώπης ανοίγουν αυτές τις ημέρες, τα υπόλοιπα τον Ιούνιο, όμως οι λειτουργίες τους δεν θα είναι ίδιες όπως τις γνωρίζαμε, και μάλιστα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οπως είχε γράψει η «Κ» (30/4) για το πρώτο σκέλος της έρευνας, οι απώλειες των ευρωπαϊκών μουσείων ήταν μεγάλες. Τώρα που ολοκληρώθηκε και το δεύτερο τμήμα της έρευνας, προκύπτει πως 3 στα 5 μουσεία έχασαν –κατά μέσον όρο– 20.300 ευρώ την εβδομάδα εξαιτίας της διακοπής της λειτουργίας τους. Πολλά ανέφεραν απώλεια εσόδων 75-80%, και τα μεγαλύτερα εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Τρία στα πέντε μουσεία διέκοψαν τα εθελοντικά τους προγράμματα, 2 στα 5 μουσεία ανέφεραν αύξηση των διαδικτυακών επισκέψεων από 10 έως 150% κατά τη διάρκεια του χρόνου αναφοράς κ.ά.
Το Δίκτυο ζητάει από τις κυβερνήσεις να υποστηρίξουν τα μουσεία για τα χαμένα τους έσοδα και την προετοιμασία του νέου ανοίγματός τους. Δείχνει όμως και το νέο πρόβλημα. Τα μουσεία της Ευρώπης επηρεάζονται άμεσα και σε μεγάλο βαθμό από την παγκόσμια πτώση του τουρισμού, που προκάλεσε η κρίση της COVID-19. Ο πολιτιστικός τουρισμός, τονίζει το ΝΕΜΟ, αντιπροσωπεύει το 40% του συνόλου του ευρωπαϊκού τουρισμού: 4 στους 10 τουρίστες επιλέγουν τον προορισμό τους με βάση την πολιτιστική του ταυτότητα. Να πού πρέπει να εστιάσει και η χώρα μας.