Γνωριμία από τα φοιτητικά χρόνια στην ΑΣΚΤ. Πορεία παράλληλη, με κοινά σημεία όχι μόνον στο εικαστικό έργο, αλλά και στον τρόπο σκέψης. Ο Αλέκος Κυραρίνης και ο Νίκος Ποδιάς ετοιμάζονται για τα εγκαίνια της κοινής τους έκθεσης με τίτλο «Who will fight the dragon?» (Ποιος θα παλέψει με τον δράκο;) στη Citronne Gallery του Πόρου (23/7-10/9).
Εκεί πρόκειται να συναντηθούν δύο εικαστικοί κόσμοι οργανωμένοι γύρω από τη μορφή του δράκοντα, του πανίσχυρου αρχετυπικού συμβόλου. Ο Αλέκος Κυραρίνης λέει: «Μικρό παιδί, πίστευα ότι ο καλός είναι όντως καλός και ο κακός είναι όντως κακός. Οι δράκοι που ζωγραφίζω σήμερα, αν και συμβολίζουν το κακό, δεν είναι εντελώς κακοί. Εχουν ενηλικιωθεί μαζί μου. Αρκετά χρόνια τώρα περιλαμβάνονται στα έργα μου, προοδευτικά αλλαγμένοι και με χαρακτηριστικά κοινά με το καλό που αντιμάχονται. Γιατί εγώ τελικά αυτά τα δύο προσπαθώ να τα συμφιλιώσω».
Ο Νίκος Ποδιάς επισημαίνει: «Δράκος από το “δέρκομαι”, που σημαίνει βλέπω καθαρά. Ον μυθικό, βρίσκεται στη μυθολογία αρκετών πολιτισμών. Για τη Δύση ο δράκος θεωρείται η ενσάρκωση του κακού και του χάους. Ομως, στις χώρες της Ανατολής συμβολίζει τη δύναμη και τη χάρη και λατρεύεται ως άγγελος. Πολλά είναι αυτά που και στις μέρες μας προκαλούν δέος και τρόμο. Μπορούμε να σταθούμε μπροστά στους φόβους μας με όπλα φτιαγμένα από χαρτί;»
Με αφορμή, λοιπόν, την επικείμενη παρουσίαση στην γκαλερί του Πόρου, ζητήσαμε από τους δύο καλλιτέχνες να μπουν ο ένας στην εικαστική πραγματικότητα του άλλου και να αποκαλύψουν στην «Κ» όσα τη συνθέτουν.
Σαν πολύτιμα κεντήματα
Του Νίκου Ποδιά
«Με τον Αλέκο Κυραρίνη γνωριζόμαστε από τα φοιτητικά μας χρόνια στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Υπήρξε ένας ανήσυχος φοιτητής και αργότερα ένας νέος καλλιτέχνης που από πολύ νωρίς αφιερώθηκε στο έργο του.
Η καταγωγή του από την Τήνο και η ενασχόληση της οικογένειάς του με τη μαρμαρογλυπτική έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην καλλιτεχνική του πορεία. Για τη δημιουργία των έργων του χρησιμοποιεί διάφορα υλικά και τεχνικές, χρώματα πάνω σε καμβά ή ξύλο, μολύβια πάνω σε χαρτί, αλλά και λευκό τηνιακό μάρμαρο, το οποίο σκαλίζει και στη συνέχεια επιχρωματίζει.
Στη θεματική του συναντιούνται και συγκλίνουν δημιουργικά λαϊκές και θρησκευτικές παραδόσεις, αρχαίες καταβολές, μοτίβα, σύμβολα και ρυθμοί που συνθέτουν έναν εικαστικό και ποιητικό κόσμο μιας προσωπικής και παγκόσμιας μυθολογίας. Μορφές από ξυλόγλυπτα τέμπλα, στοιχεία από τη βυζαντινή εικονογραφία, μοτίβα από εκκλησιαστικά λάβαρα και σκαλιστούς μαρμάρινους φεγγίτες, εργόχειρα, τάματα, μεταπλάθονται εικαστικά μέσα από μια σύγχρονη ματιά σε νέα, ανεξάρτητα σύμβολα.
Στις ιστορίες που διαλέγει να διηγηθεί μέσα από τα έργα του υπάρχει πάντα το δίπολο του καλού και του κακού, του άγγελου και του δράκου· οι δύο αυτές θρυλικές μορφές συναντιούνται στο έργο του συχνά και σε πολλές παραλλαγές. Ο ίδιος έχει πει στο παρελθόν ότι “στην ανατολική παράδοση δεν υπάρχει ισοδυναμία του καλού με το κακό, αλλά το καλό επιτρέπει κάποιο έδαφος δράσης στο κακό”.
Το χρώμα στη δουλειά του έχει συμβολικό χαρακτήρα και πολλές φορές κινείται στην γκάμα του μαύρου, του άσπρου και του κόκκινου. Αγαπάει αυτή την τριχρωμία, αλλά και την “παραπομπή σε μια τριαδικότητα, απόλυτα συνδεδεμένη με μια προγονική αρχετυπική αίσθηση”, όπως λέει. Τα έργα του, από τον τρόπο που είναι φτιαγμένα και από την πίστη την οποία εμπεριέχουν, μοιάζουν να είναι διάφανα και αραχνοΰφαντα και δίνουν την αίσθηση ενός πολύτιμου κεντήματος.
Η επαφή του με τη δουλειά του είναι αδιάκοπη. Βρίσκεται σε μια συνεχή ροή δημιουργίας, χωρίς να επαναλαμβάνει τον εαυτό του και ανατροφοδοτώντας το καλλιτεχνικό του όραμα με το ίδιο πάθος που θυμάμαι από τα φοιτητικά μας χρόνια. Πέρα από εικαστικές αξίες, το έργο του Αλέκου είναι πλήρως εναρμονισμένο με την ψυχή του, για αυτό και απολύτως αληθινό – και ως τέτοιο αφορά όλους μας».
Η αρχιτεκτονική της αίσθησης
Του Αλέκου Κυραρίνη
«Ο Νίκος Ποδιάς φροντίζει τα έργα του, όπως ο κηπουρός σε ένα παραμύθι φροντίζει τα λουλούδια του κήπου του. Τα περισσότερα από τα έργα είναι τόσο λεπταίσθητα, που για να τα μεταφέρει με κάποια ασφάλεια, δημιουργεί αυτοσχέδιους φακέλους και άλλες κατασκευές. Και αυτά επίσης είναι μικρά αριστουργήματα.
Η δουλειά του έχει σαφή αναφορά στην ανατολική παράδοση. Μέσα σε ένα κλίμα προσωπικό, συγγενές με όποια θρησκευτική τεχνουργία. Θα έλεγα υφαντική. Είμαι σίγουρος πως ο Ποδιάς συναντάει από την πρώτη στιγμή την ευαισθησία του έργου του. Με τις κινήσεις του και τους χειρισμούς του, αυτή την ευαισθησία την εξασφαλίζει και την ελευθερώνει. Είναι δημιουργός πολιτισμού ή μάλλον τροφοδοτεί την αιτία που αυτός ο κόσμος αγαπάει τον πολιτισμό. Και η ευαισθησία του όσο και η άριστη τεχνική του λειτουργούν σαν ένα σώμα και ενεργοποιούν μια μνήμη.
Η ευαισθησία στην τέχνη δεν είναι αρκετή από μόνη της. Οταν δεν υποστηρίζεται από ζωντανές νευρικές απολήξεις απονευρώνεται και χάνει το απαραίτητο μερίδιο οξύτητας που χρειάζεται για να είναι γονιμοποιημένη. Εδώ κρύβεται ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της δουλειάς του Νίκου. Δημιουργεί βασισμένος σε μια αρχιτεκτονική της αίσθησης που θέλει να κυριαρχήσει.
Θέλω να πω ότι κατέχει καλά αυτό που ονομάζεται δομή ενός έργου. Η καλή τέχνη δεν γίνεται από ανθρώπους με έξυπνες ιδέες, αλλά από έξυπνους ανθρώπους με ιδέες. Συνολικά, η δουλειά του διαθέτει οικονομία και εξυπνάδα. Κάθε έργο δημιουργεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα αναπνεύσει η επόμενη δημιουργία του.
Τα έργα του λειτουργούν πολύ καλά μαζί, αλλά και ανεξάρτητα. Καθένα ξεχωριστά έχει αυτοτελή χαρακτηριστικά, αλλά επιδρά καλά και μέσα στο σύνολο. Μα η ομορφιά είναι και καλοσύνη; Στα έργα του Ποδιά ένας δράκος συμπεριλαμβάνεται ή υπονοείται νικητής και νικημένος. Οπωσδήποτε, συμβολίζει κάτι κακό, όμως είναι και το γούρι, μια αλληγορία, μια πρόποση για τους ηττημένους. Και ένας υπαινιγμός που λειτουργεί ως παράθυρο ελπίδας για έναν κόσμο αληθινά πολιτισμένο, που φαίνεται ότι γνωρίζει τους αληθινούς εχθρούς του. Οπου ο άνθρωπος επεξεργάζεται το όραμά του, αυτόματα αποκτούν έδαφος το καλό και το αντίθετό του. Και ο καλός καλλιτέχνης είναι εκεί για να τα συμπεριλάβει και να τα ξεδιαλύνει».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr