Η έκθεση για τον Θεόφιλο Χάνσεν, που εγκαινιάζεται σήμερα στο Ιδρυμα Θεοχαράκη, μας φέρνει ενώπιον δρόμων παράλληλων. Από τη μια, μας υπενθυμίζει τον βικτωριανό οικουμενισμό (ή την παγκοσμιοποίηση στο στυλ του 19ου αιώνα) και από την άλλη μας φέρνει μάρτυρες των σύγχρονων δικτύων, καθώς η μεγάλη αυτή έκθεση ενώνει δυνάμεις από τρεις ευρωπαϊκές χώρες, τη Δανία, την Αυστρία και την Ελλάδα, χώρες όπου έδρασε ο μεγάλος αρχιτέκτων.
Ενας «διάδρομος» ιδεών και ευγενούς κλασικισμού, ποικιλμένου με όλες τις αποχρώσεις και κοιλότητες του ακαδημαϊκού 19ου αιώνα, είναι η νοητή «κοιλάδα» από την Κοπεγχάγη (όπου γεννήθηκε ο Χάνσεν) ώς τη Βιέννη και την Αθήνα, πόλεις όπου έχτισε σπουδαία οικοδομήματα.
Η έκθεση με τίτλο «Ελληνική Αναγέννηση: η αρχιτεκτονική του Θεόφιλου Χάνσεν» πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Ακαδημίας Εικαστικών Τεχνών της Βιέννης και της Εθνικής Βιβλιοθήκης Τέχνης της Δανίας, υπό την αιγίδα της αυστριακής και της δανικής πρεσβείας, με μέγα δωρητή το Κοινωφελές Ιδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». Δύο επιμελητές έχει η έκθεση και οι δύο αφοσιωμένοι στη μελέτη της αστικής εξέλιξης της Αθήνας μέσα σ’ ένα διεθνές κάδρο ευρωπαϊκού διαλόγου. Ο καθηγητής Αρχιτεκτονικής και Αστικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Πατρών, Γεώργιος Α. Πανέτσος, και η δρ ιστορικός της τέχνης, επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαριλένα Κασιμάτη, συνεργάστηκαν με σκοπό να αποκαλύψουν τον Θεόφιλο Χάνσεν (1813-1891) με έναν τρόπο που προσπερνά τον μέσο όρο της σωρευμένης γνώσης μας γι’ αυτόν στην Ελλάδα. Αυτό επιχειρείται με έρευνα σε αδημοσίευτα, σε μεγάλο ποσοστό, αρχεία και στη μελέτη αυτών με νέα εργαλεία. Η έκθεση παρουσιάζει πάνω από 180 πρωτότυπα σχέδια (υδατογραφίες, μολύβια κ.ά.) προερχόμενα ως επί το πλείστον από μουσεία της Αυστρίας και της Δανίας καθώς και από αρχεία. Παρουσιάζονται, επίσης, έπιπλα, αντικείμενα από επιχρυσωμένο μπρούντζο καθώς και πρωτότυπες φωτογραφίες εποχής.
Η σφραγίδα του Θεόφιλου Χάνσεν υπήρξε ανεξίτηλη στην Αθήνα. Οχι μόνο λόγω της μεγάλης δράσης του και της ισχυρής παρακαταθήκης σε μνημειακού χαρακτήρα έργα (Ακαδημία Αθηνών, σύλληψη τριλογίας, Ζάππειον, Αστεροσκοπείο κ.ά) αλλά και μέσω των μαθητών του και της επίδρασης που είχε το ύφος του σε μία ολόκληρη εποχή. Ο ίδιος είχε αποκαλέσει το αρχιτεκτονικό ιδίωμα το οποίο καλλιεργούσε ως «Ελληνική Αναγέννηση» (Hellenische Renaissance). Ηταν ένα παρακλάδι του ευρωπαϊκού κλασικισμού ελεύθερα εμπλουτισμένου με στοιχεία Αναγεννήσεως. Ισχυρή είναι η σφραγίδα του Χάνσεν και στη Βιέννη, με κτίρια που συνομιλούν με τα αθηναϊκά του.
Ιδρυμα Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν. Εως 18 Ιανουαρίου 2015.