Ο Βλάσης Φρυσίρας με περιμένει στην είσοδο του μουσείου που εκείνη την ημέρα είναι κλειστό για το κοινό. Δώσαμε ένα βιαστικό ραντεβού προκειμένου να με ξεναγήσει προσωπικά στην έκθεση του Σιμόν Πασιέκα, του Γερμανού ζωγράφου με τις αινιγματικές του φιγούρες, λουσμένες σε μια απόκοσμη αύρα, μετέωρες ανάμεσα σε πραγματικότητα και φαντασία.
15ετής δράση
Μετέωρο είναι –κατά μία έννοια– και το μουσείο. Θυμάμαι τα εγκαίνιά του το 2000: δύο υπέροχα κτίρια στην Πλάκα, αποκατεστημένα με πραγματική καλαισθησία και έγνοια, για να στεγάσουν το συλλεκτικό πάθος του. Μέσα στα 15 χρόνια που πέρασαν, είδαμε στις φιλόξενες αίθουσες της Μονής Αστερίου εκπληκτικά έργα, από Οσκαρ Κοκόσκα και Γκέρχαρντ Ρίχτερ μέχρι Ενζόρ και Ζαν Ρουστέν. Από κοντά, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε και τη δουλειά μεγαλύτερων και νεότερων συμπατριωτών μας που αφιερώθηκαν στην ανθρωποκεντρική ζωγραφική. Και κρατήσαμε στα χέρια μας θαυμάσια εκτυπωμένους καταλόγους, ενθύμια σπουδαίων εκθέσεων, επιμορφωτικά εργαλεία για μια χώρα που δεν έχει δυστυχώς αισθητική παιδεία. Είτε ξέρει κανείς τον συλλέκτη με τον εκρηκτικό χαρακτήρα είτε όχι, δεν μπορεί παρά να του αναγνωρίσει ότι ήταν και εξακολουθεί να είναι γενναιόδωρος και οραματιστής.
Σήμερα, λειτουργεί το ένα εκ των δύο κτιρίων και όλα γίνονται με μεγάλη προσπάθεια, μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης οικονομικής δυσκολίας, με ελάχιστη βοήθεια από το κράτος, παρά την πλούσια δράση.
Ομολογουμένως όμως, το επίπεδο παραμένει εξαιρετικά υψηλό, με επιλογές που μπορεί μεν να εκφράζουν το προσωπικό γούστο του Φρυσίρα, αλλά είναι εγνωσμένης ποιότητας.
Φιλίες
Ο Πασιέκα, όπως ο Πατ Αντρέα, ο Σεγκί, ο Βαλς, ο Αντάμι, είναι φίλος του συλλέκτη. Είναι μια πάγια συνήθειά του να συναναστρέφεται όλους τους καλλιτέχνες που βάζει στη συλλογή του.
«Γνωριστήκαμε πριν από 20 και χρόνια, θαρρώ. Ηταν ακόμα πολύ νέος, αλλά φαινόταν το τεράστιο ταλέντο του και η ιδιαίτερη ικανότητα στοχασμού του. Αυτές οι παράξενες εικόνες που βλέπετε στους πίνακές τους σκαρώνονται πρώτα στο μυαλό του», λέει για τον Γερμανό, με τον οποίον δειπνούσαν μαζί το περασμένο βράδυ και συζητούσαν μέχρι τα ξημερώματα, συμπληρώνοντας με καμάρι και τρυφερότητα: «Εγώ του μαγείρεψα».
Ο γεννημένος το 1967 Πασιέκα, που ζει μόνιμα στο Παρίσι, είναι ίσως ένας από τους καλύτερους Ευρωπαίους ζωγράφους της γενιάς του. Το μεγαλύτερό του χάρισμα είναι ότι φτιάχνει έναν μικρόκοσμο σε κάθε πίνακα, συνδυάζοντας τις απολύτως ρεαλιστικές του φιγούρες με σουρεαλιστικά στοιχεία. Είναι εγκεφαλικός αλλά και αφηγηματικός. Από τα πιο εντυπωσιακά του έργα είναι μια εκπληκτική αυτοπροσωπογραφία του ως αστροναύτη, του 2003 με σινική μελάνη, που ανήκει στη μόνιμη συλλογή του μουσείου. Εκτός από τη δύναμη του λευκού και του μαύρου, ο Πασιέκα είναι σπουδαίος κολορίστας και μπορεί μέσα από τις αποχρώσεις του να δημιουργεί αυτή την παράξενη ατμόσφαιρα στους πίνακές του. Κάθε έργο είναι μια βουτιά στα νερά του ασυνείδητου.
Ο θεωρητικός της τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος που υπογράφει το κείμενο του καταλόγου ξεκινά ευφυώς με έναν παραλληλισμό: τους ζωγραφικούς ήρωες του Πασιέκα με εκείνα τα νεαρά αγόρια στο βιβλίο «The Lord of the Flies» του Ουίλιαμ Γκόλντιν. Οι νεαροί ναυαγούν σε ένα έρημο νησί και, προσπαθώντας να επιβιώσουν, γίνονται στην ουσία πρωτόγονοι.
Η έκθεση του Γερμανού ζωγράφου στο νεοκλασικό της Μονής Αστερίου 3 θα ολοκληρωθεί στα τέλη Μαΐου.