Τι κοινό έχουν τα ετερόκλητα αντικείμενα (αφίσες – έργα τέχνης, αλλά και αφίσες με μηνύματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης, καλαίσθητες συσκευασίες, μπλουζάκια με έξυπνες στάμπες, γραμματοσειρές που αποπνέουν νοσταλγία, φλιτζάνια διακοσμημένα με σκηνές από τους μύθους του Αισώπου, ακόμα και ένα απόλυτα λειτουργικό… ξύλινο ποδήλατο) που γεμίζουν το ισόγειο του Μουσείου Μπενάκη; Ολα μαζί συνθέτουν ένα «αποτύπωμα» του σύγχρονου ελληνικού σχεδιασμού, μέσα από την οπτική γωνία ενός περιοδικού που δημιουργήθηκε με τη φιλοδοξία να εντάξει το ντιζάιν στην καθημερινότητά μας. Για να γιορτάσει τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την κυκλοφορία του πρώτου της τεύχους, η διμηνιαία έκδοση «gr design» ζήτησε από καλλιτέχνες με τους οποίους έχει συνεργαστεί στο παρελθόν, όπως ο Μιχάλης Κατζουράκης και ο Δημήτρης Αρβανίτης, να συμμετάσχουν με νέα ή παλαιότερα έργα τους σε μια μεγάλη επετειακή διοργάνωση. Η έκθεση «gr design δράσεις» περιλαμβάνει, επίσης, τα έργα νέων δημιουργών που διακρίθηκαν στους «Αγώνες νέων σχεδιαστών» και παρέλαβαν τα βραβεία τους την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης, στις 26 Απριλίου. Φυσικά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι νέοι τίτλοι των εκδόσεων «gramma», αλλά και μια επιλογή από σελίδες του περιοδικού, που αποτελούν και οι ίδιες εξαιρετικά δείγματα γραφιστικής τέχνης.
Μολονότι το σταθερό κοινό του «gr design» προέρχεται κυρίως από τον χώρο της γραφιστικής και της τέχνης, τα καλογραμμένα κείμενα, οι συνεντεύξεις με σχεδιαστές διεθνούς εμβέλειας και η ποικίλη θεματολογία του το καθιστούν ενδιαφέρον ανάγνωσμα ακόμα και για τους ελάχιστα εξοικειωμένους με το ντιζάιν. Στόχος του άλλωστε είναι η εκπαίδευση του κοινού, έτσι ώστε αφενός να μπορεί να εκτιμήσει τον καλό σχεδιασμό και αφετέρου να «απαιτεί» την παρουσία του σε όλες τις πτυχές της καθημερινής του ζωής. «Το περιοδικό γεννήθηκε μέσα στην κρίση και πάει κόντρα στο ρεύμα της μιζέριας και της εσωστρέφειας», υπογραμμίζει ο διευθυντής του «gr design», Πάνος Κωνσταντόπουλος, διευκρινίζοντας ότι η ύπαρξη μεμονωμένων Ελλήνων γραφιστών που διαπρέπουν εντός ή εκτός της χώρας είναι ενθαρρυντική, από μόνη της όμως δεν αρκεί. «Θέλω να δω την κοινωνία με καλύτερη σήμανση στους δρόμους, καλύτερα βιβλία στα σχολεία», συνεχίζει, προσθέτοντας ότι, όσο η παιδεία του κοινού και των «πελατών» είναι ανεπαρκής, ακόμα και οι πιο πρωτοπόροι σχεδιαστές θα αναγκάζονται να αυτοπεριορίζονται.
Στιγμές ντιζάιν
Ισως τα πιο οικεία, στα μάτια του ευρέος κοινού, έργα της έκθεσης «gr design δράσεις» είναι οι αφίσες για τις παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με την υπογραφή του Γιάννη Κουρούδη, που έχουμε πια συνηθίσει να παρατηρούμε στις αποβάθρες και τους σταθμούς του αθηναϊκού μετρό. Ωστόσο, εξίσου «διάσημες», τουλάχιστον μεταξύ των χρηστών του Διαδικτύου, είναι ορισμένες από τις εικόνες του βιβλίου του Δημήτρη Αρβανίτη «Στιγμιαίο ντιζάιν», που αποτυπώνουν με απλά σχεδιαστικά μέσα, διορατικότητα και άφθονο χιούμορ «στιγμές» της ελληνικής κοινωνικοπολιτικής επικαιρότητας. Οπως σημειώνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης στον κατάλογο της έκθεσης, «κάποιες από τις εικόνες αυτές δραπέτευσαν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κολλήθηκαν ως αφίσες στους δρόμους, τυπώθηκαν σε φύλλα εφημερίδων και περιοδικών, έγιναν κάρτες, ημερολόγια και προκηρύξεις…». Παράλληλα, ο Δημήτρης Αρβανίτης παρουσιάζει και μια σειρά από αφίσες πολιτιστικών δράσεων, όπως η συναυλία του Miles Davis στον Λυκαβηττό το 1985 ή η ταινία «Ράδιο Μόσχα» του Νίκου Τριανταφυλλίδη, που επιλέχθηκαν για να εμπλουτίσουν τη μόνιμη συλλογή του παριζιάνικου Μουσείου Les Arts Décoratifs.
Και τις δύο φορές που ανέλαβε να σχεδιάσει τα εξώφυλλα του «gr design», ο Μιχάλης Κατζουράκης κατέφυγε σε ένα αγαπημένο του «τέχνασμα»: χρησιμοποίησε παλαιότερα ζωγραφικά έργα του, εξασφαλίζοντας ότι το αποτέλεσμα θα ήταν εγγυημένο. Η εικαστικός Μαριγώ Κάσση συμμετέχει επίσης με δείγματα από τη σειρά έργων της «Κάπου εδώ υπάρχει ένα κορίτσι», ενώ οι Γιάννης Καρλόπουλος, Βασίλης Γεωργίου και Παναγιώτης Χαρατζόπουλος παρουσιάζουν τις γραμματοσειρές που δημιούργησαν στο πλαίσιο του «Στέλλα πρότζεκτ», αναπαράγοντας τα καλλιγραφικά στυλ των διαφημίσεων του ’50 και του ’60. Για τη σειρά «greecerevisited», η ομάδα We design των Θεανώς Πετρίδου, Φίλιππου Φωτιάδη και Σέργιου Φωτιάδη αντλεί έμπνευση από την ελληνική παράδοση, καθημερινότητα και Ιστορία για να σχεδιάσει χιουμοριστικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως η τσάντα από «χαρτί» ιχθυοπωλείου και οι κούπες με σκίτσα από τους μύθους του Αισώπου. «Το παρών» στην έκθεση δίνουν, επίσης, η Ενωση Γραφιστών Ελλάδος, τα Χαρτιά Περράκη και η Ελληνική Ψηφιακή Τυποθήκη – fonts.gr.
Και βιβλίο
Από τον Ιούνιο του 2008 έως τον Ιανουάριο του 2015, ο Πάνος Κωνσταντόπουλος είχε την ευθύνη σχεδιασμού στο τμήμα γραφημάτων και χαρτών της «Κ». Σε αυτό το διάστημα, η «Κ» απέσπασε συνολικά εννέα διακρίσεις στην κατηγορία «infographics» του πανευρωπαϊκού διαγωνισμού European Newspaper Awards, μεταξύ 250 διαγωνιζομένων. Ενα μικρό δείγμα των γραφημάτων που δημοσιεύτηκαν είτε στην έντυπη έκδοση είτε στο ειδικό τμήμα «infographics» της ηλεκτρονικής έκδοσης της «Κ» παρουσιάζεται στην έκθεση «gr design δράσεις». Πολύ περισσότερα περιλαμβάνει το βιβλίο του Πάνου Κωνσταντόπουλου «Ιnfographics», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gramma, με εισαγωγικά σημειώματα από τους Αλέξη Παπαχελά, Νίκο Κωνσταντάρα, Δημήτρη Νίκα και Βαλεντίνα Βιγιέγκας-Νίκα.
Η έκθεση «gr design δράσεις» συνεχίζεται μέχρι τις 17 Μαΐου στο Μουσείο Μπενάκη (κτίριο οδού Πειραιώς). Το τελευταίο τεύχος του περιοδικού «gr design» διατίθεται στα βιβλιοπωλεία Παπασωτηρίου, Ελευθερουδάκη, Ιανός, Πλειάδες, Booktique και στο Μουσείο Μπενάκη.