Με κύρια υλικά έξι σώματα και τον τρόπο που κινούνται μέσα σ’ ένα κλειστό περιβάλλον, σε συνθήκες περίπου εγκλωβισμού, έστησε τη νέα της παράσταση η Εφη Μπίρμπα, βασιζόμενη στο κείμενο του Ευθύμη Φιλίππου με τίτλο «Τα ωραία μας χέρια». Οσοι, βέβαια, προσδοκάτε να δείτε μια παράσταση «κλασικού» θεάτρου, η παράσταση στο θέατρο «Ροές» δεν θα πρέπει να ενταχθεί στις επιλογές σας. Οσοι όμως θέλετε να αφεθείτε στη γλώσσα των σωμάτων, στη συνομιλία του θεάτρου, με τον χορό και τα εικαστικά, όσοι ενδιαφέρεστε να δείτε μια περφόρμανς έξι ατόμων που αφηγείται με τον τρόπο του σώματος και με ελάχιστα λόγια την ιστορία της ζωής και του θανάτου, την ιστορία της αναζήτησης, την ιστορία της διαρκούς προσπάθειας να σκάψουμε τον δρόμο μας με «τα ωραία μας χέρια», τότε η παράσταση της Εφης Μπίρμπα θα σας αποζημιώσει.
Οταν μπαίνουν οι θεατές στο θέατρο «Ροές», νιώθουν οι ίδιοι μιαν αίσθηση εγκλωβισμού. Ενας τεράστιος τοίχος, σαν από μάρμαρο μπλοκάρει, εγκλωβίζει το βάθος του βλέμματος. Μόνη διέξοδος ένα μικρό παράθυρο, μακρόστενο. Μέσα κάποιοι άνθρωποι –οι έξι ηθοποιοί– τρέχουν, παίζουν, κυνηγιούνται. Ολοι φοράνε μαύρα ρούχα. Ακούγεται το τραγούδι των τζιτζικιών. Στο παιχνίδι τους αυτοί οι έξι άνθρωποι λένε ονόματα και χρονολογίες: γέννησης και θανάτου· αρχής και τέλους μιας ζωής, πολλών ζωών. Εξ αρχής η Εφη Μπίρμπα μάς καθηλώνει, μας εντάσσει όχι μόνο στην ατμόσφαιρα της παράστασης που έστησε, αλλά και τον καθέναν από μας σε μια προσωπική εσωτερική διαδρομή. Ο καθένας μας αναμετράται με τις αναμνήσεις του…
Οι ηθοποιοί μετράνε με τα σώματά τους τον χώρο. Γύρω γύρω…
Πέφτουν, ξανασηκώνονται· πέφτουν, ξανασηκώνονται… Μια γυναίκα λύνει τα πιασμένα μαλλιά της κι αρχίζει να αφήνει κάτω μερικές τούφες. Η αποσύνθεση… Σχηματίζουν με τα σώματά τους ένα Γ: ένα σώμα να στέκει όρθιο, ένα σώμα να κείτεται. Το Γ της ανθρώπινης διαδρομής… Κάποια στιγμή κάποια χέρια χάνονται μέσα στα γυναικεία μαλλιά… Σ’ άλλο σημείο ένας άντρας, σαν άλλος Σίσυφος, κάνει το σκέπασμα του φέρετρου σκάλα για να ξαναβγεί στο φως. Μια από τις πιο δύσκολες και πιο συγκλονιστικές στιγμές της παράστασης.
Ολοι αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να συλλάβουν τον θάνατό τους. Προσπαθούν να «νιώσουν» πώς θα είναι όταν δεν θα ζουν. Μιλάνε για έναν τόπο όπου όσοι βρίσκονται κρατάνε κεριά. Και «σπάνια φυσάει εκεί κάτω. Κοίτα, τα κεριά δεν σβήνουν. Κι αν μιλάω γι’ αυτούς που αγαπάω και μ’ αγαπάνε, η φλόγα ησυχάζει…», λέει κάποια στιγμή ο Αρης Σερβετάλης, ένας από τους έξι. Βάζουν και βγάζουν τα παπούτσια τους αρκετές φορές. «Το πιο παράξενο πράγμα, θαρρώ, σαν οι άνθρωποι πεθάνουν, είναι όταν κοιτάζεις τα παπούτσια τους. Αυτό είναι το πιο θλιβερό πράγμα. Είναι σαν το μεγαλύτερο μέρος της προσωπικότητάς τους να παραμένει στα παπούτσια τους. Στα ρούχα όχι». Η Εφη Μπίρμπα και οι συνεργάτες της εικονοποίησαν με έξοχο τρόπο όχι μόνο το κείμενο του Ευθύμη Φιλίππου, αλλά συνομίλησαν και άλλα κείμενα. Οπως αυτό του Τσαρλς Μπουκόφσκι με τα παπούτσια.
Πορείες μεταναστών
Σε κάθε στιγμή της αυτή η ξεχωριστή και διαφορετική παράσταση θυμίζει κάτι: αρχαία τραγωδία, ένα ξόδι οπωσδήποτε, περιφορά Επιταφίου. Στον καθέναν θυμίζει έναν αποχαιρετισμό. Και, όταν αρχίζει να κουβαλά ο ένας στην πλάτη του τον άλλον, θυμίζει τις πορείες των μεταναστών, αυτές τις ατελείωτες γραμμές που σχηματίζουν τα ανθρώπινα σώματα…
«Τα ωραία μας χέρια» δεν καταπιάνονται με κάτι εύκολο. Καταπιάνονται, όμως, με τη διαρκή αγωνία του ανθρώπου, με την παντοτινή του περιέργεια για το πώς θα είναι «εκεί». Κι όλη αυτή την αγωνία την εικονοποιεί η Εφη Μπίρμπα με ευαισθησία, με φαντασία, με υψηλή αισθητική, με ακρίβεια στο αποτέλεσμα, που οφείλεται στους έξι ηθοποιούς της: Ιπποκράτη Δελβερούδη, Νίκο Καμόντο, Ελένη Μολέσκη, Ευαγγελία Ράντου, Αρη Σερβετάλη, Αχιλλέα Χαρίσκο.
Στο θέατρο «Ροές» θα δείτε έναν πίνακα, πολλούς πίνακες ζωγραφικής να έχουν κίνηση, να έχουν ήχο, να έχουν λόγο. Η Εφη Μπίρμπα εγγράφει μια διακριτή θέση στο θεατρικό γίγνεσθαι. Και μεταφέρει μοναδικά το σύμπαν του Ευθύμη Φιλίππου («αθέατου» δημιουργού της παράστασης). Ενα σύμπαν που μέσα από τη διαδρομή του θανάτου μιλάει για τις δυνατότητες της ζωής. Γιατί «Τα ωραία μας χέρια» δεν είναι μόνο εκείνα που προσπαθούν να σκάψουν τη γη για να ξαναδούν το φως· είναι τα χέρια που πάντα χαράζουν τη διαδρομή τους, που σκάβουν και προσπαθούν συνέχεια…