Θεωρητικά μιλώντας, ακόμα και οι πλέον αδαείς περί των εικαστικών τεχνών στην Ελλάδα πρέπει να γνωρίζουν τον Γιώργο Ζογγολόπουλο (1901-2004). Εργα του έχουν τοποθετηθεί σε περίβλεπτα σημεία του δημοσίου χώρου (Ομόνοια, μετρό Συντάγματος, Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), αν και η πολιτεία δεν τους έχει φερθεί πάντα με καλοσύνη, στερώντας τους συνήθως το στοιχείο του τρεχούμενου νερού που τα κάνει ξεχωριστά.
Η αλήθεια είναι, όμως, ότι η συνολική προσφορά ενός από τους πιο στοχαστικούς Ελληνες δημιουργούς, η οποία κράτησε πάνω από οκτώ δεκαετίες, παραμένει σε σχετική αφάνεια. Αυτός είναι και ο λόγος που η έκθεση που θα διοργανώσουν από κοινού στην Ανδρο το Μουσείο Γουλανδρή και το Ιδρυμα Ζογγολόπουλου, στα τέλη Ιουνίου, αποκτά μια πολύτιμη διάσταση: θα είναι μια εν τω βάθει γνωριμία με έναν από τους πιο χαρισματικούς αλλά σεμνούς εκπροσώπους της σύγχρονης ελληνικής τέχνης.
Ακτινοβόλος
Προσωπικότητα ακτινοβόλας, πνεύμα που συγχρωτίστηκε με τον καιρό του αλλά είδε και μπροστά, με σωματική αντοχή που του χάρισε έναν και πλέον αιώνα ζωής, ο γλύπτης είναι μια μοναδική περίπτωση. Η ζωή του σαν φιλμ: γεννήθηκε το 1901, μεγάλωσε σε οικογένεια νομικών που δεν καλοέβλεπε την καλλιτεχνική του δεξιότητα, μπήκε στην ΑΣΚΤ το 1924, έδωσε μάχη για να γίνει καθηγητής ο Κωνσταντίνος Παρθένης. Γνώρισε την αρχιτεκτονική μέσα από τη συνεργασία του με τον Αναστάσιο Ορλάνδο στην τεχνική υπηρεσία του υπουργείου Παιδείας, μαθητεία καθοριστική για την τέχνη του. Αργότερα, από άλλο πόστο του υπουργείου συνεργάστηκε και με άλλους καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες, διευρύνοντας τους ορίζοντές του. Ηδη τη δεκαετία του ’40 πηγαίνει στην Μπιενάλε Βενετίας, το ’50 τον απασχολεί η αφαίρεση, το ’60 η γεωμετρία και το ’70 η κινητική τέχνη.
Ανάπλους
Πολυβραβευμένος, δραστήριος και κοσμοπολίτης, παρέμεινε θαλερός μέχρι το τέλος. Στην έκθεση της Ανδρου θα γίνει ένας ανάπλους της πορείας του, με έμφαση στα γλυπτά αλλά και στη ζωγραφική και τα σχέδιά του, που δεν γνωρίζουμε πολύ. Θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε την πρώιμη φάση της γλυπτικής του σε ορείχαλκο, που έχει μεγάλο ενδιαφέρον, τα έργα της ωριμότητας αλλά και την απογείωσή του, που του χάρισε διεθνή αναγνώριση.
Ανάμεσα στα πιο ωραία εκθέματα είναι τρεις διαφορετικές εκδοχές του γλυπτού «Αλέξανδρος ο πλανόδιος», που αναφέρεται στην ισχνή μορφή ενός τσαγκάρη, αλλά και μια εγκατάσταση που θα τοποθετηθεί μέσα στο μουσείο και θα λειτουργεί με νερό. Επίσης, θα συμπεριληφθεί και το τελευταίο έργο που έκανε ο γλύπτης ενώ είχε συμπληρώσει τα 100. Εννοείται ότι δεν θα λείπει η πιο γνωστή ενότητα της δουλειάς του, οι περίφημες ομπρέλες και οι μεγεθυντικοί φακοί.