Μπορεί τελικά το σύμπαν να συνωμοτεί: την ώρα που παρουσιαζόταν ένα βίντεο με τις γνωστές ομπρέλες του Γιώργου Ζογγολόπουλου (1903-2004), στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου για τη μεγάλη έκθεσή του στην Ανδρο, άνοιξαν οι ουρανοί σε μια απρόσμενη καλοκαιρινή μπόρα.
Οι περισσότεροι φιλότεχνοι τον ταυτίζουν με το θέμα αυτό, όμως ο γλύπτης που ευτύχησε να ζήσει 101 χρόνια διάνυσε μια τεράστια διαδρομή με πολλούς σταθμούς. Αυτή φιλοδοξεί να αναδείξει το φετινό αφιέρωμα του Μουσείου Γουλανδρή σε αγαστή συνεργασία με το ίδρυμα που διαφυλάσσει το πνευματικό και υλικό κληροδότημα του καλλιτέχνη. Στις 19 Ιουνίου εγκαινιάζεται η έκθεση με τίτλο «Η ασίγαστη πλησμονή στο αχανές της αφαίρεσης», με 115 γλυπτά, σχέδια, λάδια από επτά και πλέον δεκαετίες δημιουργικής παραγωγής, από τα σπουδαστικά του χρόνια μέχρι το θαλερό του γήρας.
«Μόλις περάσει λίγος ακόμα χρόνος, η ιστορία θα τον κατατάξει στους μεγάλους. Είναι αρετή να μπορείς να προχωρήσεις σε εποικοδομητικές αλλαγές στο πνεύμα της τέχνης», προέβλεψε ο διευθυντής του μουσείου Κυριάκος Κουτσομάλλης, ο οποίος αναφέρθηκε και στην ανυπότακτη πετριά του Ζογγολόπουλου, που είχε αποβληθεί δις από τη Σχολή Καλών Τεχνών, καθώς δεν συμμορφώθηκε με την αισθητική αγωγή που ήθελαν να του εμφυσήσουν οι καθηγητές του. Δεν είναι τυχαίο, αντιθέτως, ότι ο καλλιτέχνης άντλησε πολλά διδάγματα από το Παρίσι, όπου αφουγκράστηκε τις ανησυχίες της εποχής του. Ομως το κλειδί για να κατανοήσει κάποιος τη βαθύτερή του φύση είναι κάτι που είπε ο Αγγελος Μωρέτης, ανιψιός του και «ψυχή» του Ιδρύματος Ζογγολόπουλου, ότι δηλαδή η ενασχόληση με την αρχιτεκτονική τον σμίλεψε. «Ηξερε πως, για να αναπνεύσουν τα γλυπτά του, χρειαζόταν ζωτικό χώρο». Και μπορεί να καμαρώνουμε πολλά από τα έργα του που ήταν ή ακόμα είναι τοποθετημένα στον δημόσιο χώρο (Ομόνοια, Σύνταγμα, Ψυχικό, Θεσσαλονίκη κ.α.), όμως είναι εμφανές ότι στερούνται συχνά έναν αντάξιο περίγυρο.
Η έκθεση αρθρώνεται σε τέσσερις διαφορετικές ενότητες που καλύπτουν πάνω από 70 χρόνια. Η εκκίνηση γίνεται με τα σπουδαστικά του έργα, δηλαδή την πρώιμη παραστατική του περίοδο, η οποία χαρακτηρίζεται από σχεδιαστική δεινότητα. Ακολουθεί μια ολόκληρη ομάδα έργων όπου γίνεται μια μεγάλη στροφή με υπαινικτική –μονάχα– πιστότητα στο αντικείμενο, ύστερα από τις επιρροές που δέχθηκε από τον μοντερνισμό. Μια τρίτη ενότητα αφορά τις γλυπτικές του εγκαταστάσεις στον δημόσιο χώρο. Η αφήγηση κλείνει με την ύστερη φάση της δουλειάς του, όπου υπάρχει παντελής απόρριψη στις ρεαλιστικές αναφορές. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον –σχεδιασμένο από τη Μικρή Αρκτο– κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση με κείμενα από μελετητές και γνώστες του έργου, όπως η Μάρω Καρδαμίτση – Αδάμη, ο παθιασμένος με την τέχνη ιατρός Νίκος Παΐσιος, ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος, η ιστορικός Tέχνης Μαρία Κουτσομάλλη κ.ά.
Διάρκεια έκθεσης: 19 Ιουνίου έως 25 Σεπτεμβρίου.