Δωδώνη: τόπος θεών, προσευχών και μαντείας. Πάνω από όλα τόπος ήχων και ιερής συνδιαλλαγής μεταξύ θεού και πιστών που ζητούν τη συμβουλή του. Σε αυτούς τους αρχαίους πιστούς, που συνέρρεαν απ’ όλα τα μέρη του τότε κόσμου για να ρωτήσουν τον Δία σχετικά με τα μεγάλα και τα μικρότερα προβλήματά τους, είναι αφιερωμένη η καινούργια περιοδική έκθεση του Μουσείου της Ακρόπολης, με τίτλο «Δωδώνη. Το μαντείο των ήχων», που ανοίγει την προσεχή Δευτέρα 20 Ιουνίου. Την ίδια μέρα, το Μουσείο συμπληρώνει επτά χρόνια υπό τη νέα του στέγη και στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ο διευθυντής κ. Δημήτρης Παντερμαλής μας μίλησε τόσο για την έκθεση (προφανώς) όσο και για την ικανοποιητική προσέλευση που διατηρεί και σήμερα το Μουσείο της Ακρόπολης, με τους συνολικούς επισκέπτες να έχουν ξεπεράσει τα 9,5 εκατομμύρια. Κάνοντας δε έναν μικρό απολογισμό αυτών των ετών, ο ίδιος στάθηκε στην εξωστρεφή πολιτική του ιδρύματος, το οποίο «ακούει τα μηνύματα των επισκεπτών του και γι’ αυτό διατηρεί την εμπιστοσύνη τους».
Πίσω στη Δωδώνη όμως, ένα από τα σπουδαιότερα μαντεία του αρχαίου κόσμου, το οποίο φέτος φιλοξενείται στο πιο σύγχρονο Μουσείο της χώρας με μια έκθεση που, όπως μας είπε ο κ. Παντερμαλής, έχει στόχο να παρουσιάσει τις αρχαιότητες ως αλληλένδετες με το φυσικό τους περιβάλλον. Βιντεοπροβολές του αρχαιολογικού χώρου, ο ήχος του ανέμου, ακόμα και μια τεχνητή, αφαιρετικού ύφους, βελανιδιά, συνοδεύουν τα μικρά σε μέγεθος -αλλά μεγάλης σημασίας- αντικείμενα που παρουσιάζονται εκεί. Στο επίκεντρο όλων βρίσκονται οι μολύβδινες επιγραφές που οι προσφεύγοντες στο μαντείο πρόσφεραν προκειμένου να διατυπώσουν τα ερωτήματά τους προς τον θεό. Ταπεινές στην όψη, όμως πολύ συγκινητικές ως προς την αμεσότητα του περιεχομένου, οι επικλήσεις αυτές που μας έρχονται από τα βάθη των αιώνων είναι λογιών λογιών: κάποιος ζητεί να μάθει, αν το εμπορικό πλοίο που έστειλε στις Συρακούσες θα φτάσει με ασφάλεια στον προορισμό του, ένας άλλος ρωτά, αν αυτός που τον έκλεψε ήταν ο δούλος του, ενώ σε μια τουλάχιστον περίπτωση κάποια χήρα αναρωτιέται αν και πότε θα ξαναπαντρευτεί…
Ολες αυτές οι καθημερινές αγωνίες και οι προβληματισμοί των ανθρώπων της εποχής παρουσιάζονται με τη συνοδεία οπτικοακουστικών μέσων, που ενισχύουν την ηχώ του μηνύματός τους και –το πιο σημαντικό– μας μεταφέρουν νοητά στον μυστηριακό τόπο του μαντείου. Οπως αναφέραμε και πιο πάνω, η εξάσκηση της μαντικής στη Δωδώνη ήταν άμεσα συνυφασμένη με τους ήχους. Οι ιερείς έδιναν τους χρησμούς τους σύμφωνα με αυτούς. Το θρόισμα των φύλλων της ιερής βελανιδιάς, τα περιστέρια που φώλιαζαν στα κλαδιά της, το κελάρυσμα του νερού που έβγαινε από τη βάση της, ο ήχος που έκαναν οι χάλκινοι αναθηματικοί λέβητες, καθώς ακουμπούσαν μεταξύ τους με το φύσημα του ανέμου· όλα ερμηνεύονταν ως απάντηση του Δία και της εκεί συντρόφου του, Διώνης, στα ερωτήματα των όσων προσέτρεχαν σε αυτόν.
Στα υπόλοιπα εκθέματα τώρα, αυτά αποτελούνται κυρίως από μικρού μεγέθους αντικείμενα, τα περισσότερα από τα οποία ήταν αφιερώματα των πιστών. Χάλκινα ειδώλια όπως αυτά των δύο υπέροχα φινιρισμένων αετών ή του Δία Κεραύνιου –πολύ σημαντικό και από αρχαιολογικής άποψης– μεγέθους μόλις λίγων εκατοστών, αποκτούν κεντρικό ρόλο. Με τη βοήθεια των ειδικών προβολών μάλιστα, που «τρέχουν» δίπλα τους, ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει και τις παραμικρές τους λεπτομέρειες, καταγεγραμμένες σε υψηλής ευκρίνειας βίντεο.
Με την ευκαιρία της παρουσίασης, για τη Δωδώνη μας μίλησε και ο διευθυντής της τοπικής ΕΦΑ Ιωαννίνων κ. Κωνσταντίνος Σουέρεφ: «Το μαντείο της Δωδώνης υπήρξε σημείο αναφοράς του αρχαίου κόσμου από τον 8ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 3ο μ.Χ. Σήμερα, όπως όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι, έχει ανάγκη συντήρησης, αναστήλωσης και ανάδειξης. Με το νέο ΕΣΠΑ, η προσοχή μας εστιάζεται στο πρόβλημα που παρουσιάζει λόγω του παγετού ο τοπικός ασβεστόλιθος, από τον οποίο είναι κατασκευασμένα όλα τα μνημεία. Στόχος μας είναι να κάνουμε ό,τι καλύτερο προκειμένου ο χώρος αυτός με την τεράστια ιστορία, να συνεχίσει να υπάρχει και στους επόμενους αιώνες».
Η έκθεση ξεκινά τη λειτουργία της στις 20/6, από τις 12.00. Διάρκεια μέχρι τις 10 Ιανουαρίου.