«Αυτό το ιστορικά βαρύ μνημείο, όπου άλλοι άνθρωποι υμνούσαν τον Θεό τους, πώς θα μπορούσα να το φέρω στα μέτρα μου;» – αυτά είναι τα λόγια του Μάριου Σπηλιόπουλου, εικαστικού και καθηγητή της ΑΣΚΤ, για την έκθεση τα «700 ονόματα του Θεού», στο Γιαλί Τζαμί, στα Χανιά, που εγκαινιάστηκε στις 6 Αυγούστου και θα διαρκέσει έως τις 25 Σεπτεμβρίου.
Εκατοντάδες ζευγάρια παπούτσια, που δώρισαν κάτοικοι των Χανίων, ύστερα από ανοιχτό κάλεσμα της Πινακοθήκης της πόλης, οδηγούν στην είσοδο του ιστορικού και συγκινησιακά φορτισμένου μνημείου. Στον προθάλαμο, ο επισκέπτης συναντάει τα πράγματι 700 ονόματα του Θεού, τυπωμένα με μπλε χρώμα, μέσα σε μια αψιδωτή εσοχή, ενώ το πάτωμα είναι καλυμμένο από άμμο, με μερικά ζευγάρια παπούτσια να χάνονται μέσα στην αψίδα με τα ονόματα, ενώ ταυτόχρονα καλείται να αντιληφθεί το θείο ως μία έννοια βοήθειας, αλλά και προσταγή προσπάθειας κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η κεντρική ιδέα του έργου προέρχεται από τις 700 προσφωνήσεις προς τον Θεό που συγκέντρωσε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Θεόδωρος Β΄ Δούκας Λάσκαρης το 1254. Το ταξίδι αυτογνωσίας, στο οποίο μας καλεί ο Μάριος Σπηλιόπουλος, εντείνεται από τη βιντεο-προβολή στο εσωτερικό του μνημείου, όπου τα κύματα ενώνονται με την άμμο και τα παπούτσια ενώνονται, τελικά, με τον εσωτερικό άπειρο και το ζωικό πεπερασμένο του ανθρώπου.
Καταλυτική συνοδεία στο μυστικιστικό ταξίδι του εικαστικού είναι οι ημιφωτισμένες φράσεις του Ηράκλειτου, του φιλοσόφου που, όσο λίγοι, διέρρηξαν το μαύρο του Θεού με το λιγοστό, έστω, φως της ανθρώπινης νόησης. Οπως λέει ο ίδιος ο Σπηλιόπουλος: «Ειδικά σήμερα, τώρα, που σωσίβια και παπούτσια ξεβράζουν οι θάλασσές μας, μαζί με σώματα μικρών παιδιών, ενώ ο ISIS ανατινάζει την Παλμύρα, η σκέψη σιγεί και η τέχνη φαίνεται πολύ μικρή για να μιλήσει».
Γιαλί Τζαμί, Χανιά. Καθημερινά, 11.00 – 23.00. Εως 25 Σεπτεμβρίου.