Μπορεί ένας ζωγράφος του Μεσοπολέμου να σοκάρει σήμερα τον, εξοικειωμένο με τη βία και το σεξ, φιλότεχνο επισκέπτη; Ο Γερμανός Οτο Ντιξ (1891-1969) το καταφέρνει. Στην έκθεση με τίτλο «Το κακό μάτι» (Der böse Blick), που φιλοξενείται στην Πινακοθήκη του Ντίσελντορφ, περιλαμβάνονται μια σειρά από ρεαλιστικά πορτρέτα, πορνογραφικές φαντασιώσεις αλλά και μια ωμή αναφορά στα αντιπολεμικά χαρακτικά του Φρανσίσκο Γκόγια. Τα περισσότερα από τα έργα αυτά ο Ντιξ τα φιλοτέχνησε σε μια από τις παραγωγικότερες φάσεις του (1922-1925) στο Ντίσελντορφ.
Αφραγκος ων μετά την εμπειρία ήττας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Ντιξ έφτασε από τη Δρέσδη στην πόλη της Ρηνανίας-Βεστφαλίας τον Οκτώβριο του 1921, σε μια προσπάθεια να εξασφαλίσει αναθέσεις και συμμετοχές σε εκθέσεις. Eκεί συνάντησε τη Γιοχάνα Εϊ, ιδιοκτήτρια ζαχαροπλαστείου, στο οποίο σύχναζαν φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών. Σταδιακά η Εϊ μετεξελίχθηκε σε γκαλερίστα και ζήτησε από τον Ντιξ να της κάνει το πορτρέτο. Η πόζα της, έτσι όπως στέκεται τροφαντή μέσα στο μοβ φουστάνι της, με το διάδημα στο κεφάλι και το γουρλωμένο βλέμμα πίσω από τα στρογγυλά γυαλιά, έχει κάτι το γκροτέσκο, μια ειρωνική καταγραφή της γερμανικής παρακμής της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Είναι από τα χαρακτηριστικότερα έργα της έκθεσης μαζί με αυτό στο οποίο η χορεύτρια Ανίτα Μπέρμπερ, διάσημη και συστηματική μούσα του Ντικ, λικνίζει τους γοφούς της μέσα από το προκλητικά στενό, κατακόκκινο φόρεμά της. Το χιούμορ είναι έκδηλο στον Οτο Ντιξ, ο οποίος θα μπορούσε σήμερα να είναι ένας βέβηλος, μοντέρνος κομίστας.
To «Vanitas» (Νιότη και Τρίτη Ηλικία), στο οποίο μια νέα κοπέλα χαμογελά με οίηση ενώ πίσω της κρύβεται ένας παραμορφωμένος από τα χρόνια κινούμενος σκελετός, μοιάζει με εικονογραφημένο στίχο της συλλογής του Μποντλέρ «Τα άνθη του κακού».
Στην Πινακοθήκη του Ντίσελντορφ, σε κάποια τυφλά σημεία, τα έργα του Ντιξ κάνουν τους επισκέπτες να κοκκινίζουν: τα όνειρα της σαδίστριας, οι σκηνές από το λιμάνι του Αμβούργου όπου ταξίδεψε για λίγο ο Γερμανός ζωγράφος το 1922, με τους ναύτες και τις πόρνες να επιβεβαιώνουν όλα τα κλισέ ξεδιαντροπιάς, ακόμη και η πρώιμη κυβιστική ανάγνωση του μύθου της Λήδας, στην οποία ο κύκνος τσιμπάει με το ράμφος του τη γυμνή της ρόγα.
Ολα αυτά τα συναρπαστικά, «κρυμμένα» έργα δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να αντιληφθεί την άποψη των ναζί περί «εκφυλισμένης τέχνης». Σχεδόν μπορεί να φανταστεί κανείς την έξαψη του κοινού στην ομώνυμη έκθεση να ανακατεύεται με τη φρίκη και την ανομολόγητη ηδονή μπροστά στα έργα του Ντιξ.
Διόλου τυχαία, μισή ώρα από εκεί, στο Μουσείο Λούντβιχ της Κολωνίας, πραγματοποιείται αναδρομική έκθεση με έργα του Γερμανοεβραίου κομμουνιστή Οτο Φρόιντλιχ. Το γλυπτό του με τίτλο «Ο νέος άνθρωπος» ήταν στην αφίσα της έκθεσης «Εκφυλισμένη τέχνη» το 1937 στο Μόναχο.
Η έκθεση «Το κακό μάτι» (Der böse Blick) φιλοξενείται έως τις 14 Μαΐου στην Πινακοθήκη του Ντίσελντορφ. Στη συνέχεια, θα μεταφερθεί στην Τέιτ του Λίβερπουλ (23 Μαΐου – 15 Οκτωβρίου).