Mια χάρτινη σαΐτα μπαίνει μέσα από ένα παράθυρο. Τη στέλνει ο Νίκος στη γυναίκα που αφηγείται όσο βλέπουμε το δωμάτιό της σε μια πολυκατοικία που φτάνει μέχρι τον ουρανό. Ο Νίκος, πολιτικός μηχανικός, που μένει στην πολυκατοικία 11 στον 8ο όροφο, πετάει καθημερινά δεκάδες σαΐτες, αν και ελάχιστες βρίσκουν τον δρόμο τους στο μικρό παράθυρο. Στο δυστοπικό μέλλον που φαντάστηκε ο Λίαμ Γιανγκ για την έκθεση «Tomorrows» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση σε κάθε άνθρωπο αντιστοιχούν μερικά τ.μ., που αλλάζουν ανάλογα με την κοινωνική και οικονομική του εξέλιξη. Η βιντεοεγκατάσταση που δημιούργησε αποκλειστικά για την έκθεση παίρνει την έννοια της αντιπαροχής και τη μεγεθύνει στον 21ο αιώνα. «Κανείς δεν προγραμμάτιζε ποτέ ότι θα παντρευτώ έναν πολιτικό μηχανικό», την ακούμε να λέει και περιμένει ότι σε μια από τις σαΐτες θα κρύβεται μια πρόταση γάμου για να «ανέβει» η αφηγήτριά μας σε έναν ψηλότερο όροφο, δηλαδή σε μια καλύτερη ζωή.
Ιστορίες για τις πόλεις και τη ζωή του μέλλοντος παρουσιάζει η έκθεση «Τomorrows» στη Διπλάρειο Σχολή με έργα εικαστικών, αρχιτεκτόνων και σχεδιαστών. Το έργο του Γιανγκ μαζί με τα έργα των αρχιτεκτόνων Κ. Δοξιάδη και Τ. Ζενέτου είναι τα «κλειδιά» που θα σας βοηθήσουν να αποκωδικοποιήσετε το αφήγημα της έκθεσης για το μέλλον και –γιατί όχι;– το παρόν. «Οι αναζητήσεις για το μέλλον ήταν έντονες το ’60. Τότε υπήρχε πίστη στις λύσεις που θα προσφέρει η τεχνολογία. Οι καλλιτέχνες σήμερα ξεκινάνε από τις αντιφάσεις της εποχής μας και αφηγούνται ιστορίες για τον αυριανό κόσμο, άλλοτε παράδοξες, άλλοτε υπερβολικές», τονίζει η Δάφνη Δραγώνα, η οποία επιμελείται την έκθεση μαζί με τον Πάνο Δραγώνα.
Κύριος εκφραστής της αισιοδοξίας του ’60 και της εμπιστοσύνης στις νέες τεχνολογίες ήταν ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος, ο οποίος οραματίστηκε τον ρόλο που θα έπαιζαν οι τηλεπικοινωνίες, τα δίκτυα πληροφοριών, η τηλε-εργασία από το σπίτι, ιδέες που εξέφρασε σε σχέδια και μακέτες για την κατοικία και την πόλη του μέλλοντος στην εργασία του «Ηλεκτρονική Πολεοδομία», η οποία παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό μετά την έκθεση του Ζαππείου το 1971 μαζί με ανέκδοτο υλικό.
Ο άνθρωπος ήταν στο επίκεντρο του έργου του διεθνούς φήμης αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Δοξιάδη, ο οποίος, με χρηματοδότηση του Ιδρύματος Φορντ, είχε αναλάβει μια έρευνα για την πόλη του μέλλοντος. Στον περίφημο χάρτη της «Οικουμενόπολης», που παρουσιάζεται στην έκθεση, ο Δοξιάδης φαντάστηκε τη Γη ως μια ενιαία πόλη, θέτοντας το ερώτημα κατά πόσον αυτή η εξέλιξη θα είχε θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα.
Στις πέντε αρχές της οικιστικής του θεωρίας (φύση, δίκτυα, κοινωνία, άνθρωπος, κελύφη) «χτίζουν» Ελληνες και ξένοι καλλιτέχνες τις δικές τους προτάσεις για το μέλλον στα δωμάτια της Διπλαρείου. Τα προσωπικά δεδομένα και τα λεγόμενα «data centers» είναι στο επίκεντρο αρκετών έργων, όπως στο βίντεο της Εμα Τσαρλς για ένα πρώην οχυρό που «φυλάσσει» δεδομένα στη Στοκχόλμη ή στα νησιά της άγονης γραμμής του Αιγαίου που γίνονται «καταφύγια» ηλεκτρονικών πληροφοριών υπ’ ευθύνη των κατοίκων τους. Με αφορμή τις μεταναστευτικές ροές, η ομάδα AREA (Architecture Research Athens) φαντάστηκε τη μελλοντική πλατεία Βικτωρίας ως πύλη στο φουτουριστικό «Διαφανές Κράτος», όπου για να σου επιτραπεί η είσοδος πρέπει να κάνεις παραχωρήσεις.
Η έκθεση παρουσιάζει συνολικά 33 έργα με τελευταίο την «απάντηση» της Τουρκάλας Πίναρ Γιόλντας «The Kitty AI» στην αισιοδοξία του ’60: μια εικονική γλυκιά γατούλα τεχνητής νοημοσύνης με συνείδηση και αισθήματα που ανάγεται σε πλανητάρχη, καθώς οι άνθρωποι έχασαν την εμπιστοσύνη τους στις πολιτικές ελίτ. Ακούγεται γνώριμο;
«Tomorrows», Διπλάρειος Σχολή. Εως 16 Ιουλίου.