Πίσω από τις πόλεις, την εικόνα τους και την ατμόσφαιρά τους, υπάρχουν οι σκιές κάποιων ανθρώπων. Εκείνων που μέσα από τον σιωπηλό, μοναχικό τους δρόμο χτίζουν τον δημόσιο μύθο μιας πόλης. Στην Πάτρα, μια τέτοια έκθεση, με αυτές τις ιδιότητες και με αυτήν την εσωτερική θερμοκρασία, αποκαλύπτει τις δυνατότητες όχι μόνο της φωτογραφίας (σε μια εποχή κατάχρησης της εικόνας) αλλά και της ίδιας της ιδέας του αστικού πολιτισμού ως πρώτης ύλης για την ανάπτυξη κάθε πόλης μέσα από τη διάχυση της κρυπτικής εικόνας της.
Εδώ και καιρό, το ίχνος του φωτογράφου και συντηρητή έργων τέχνης Ξενοφώντα Αργ. Παπαευθυμίου έχει οργανώσει ένα απόθεμα αστικών εικόνων που ταυτίζονται με την πόλη των Πατρών. Η ίδια η Πάτρα αποκαλύπτεται όχι μέσα από τα αυτονόητα σύμβολά της αλλά μέσα από μία ιχνηλάτηση της αθέατης όψης. Αλλωστε, η έκθεση με τις φωτογραφίες του Ξενοφώντα Παπαευθυμίου που παρουσιάζεται αυτήν την περίοδο και έως τις 30 Σεπτεμβρίου στην γκαλερί Cube της Λιάνας Ζωζά στην Πάτρα (Μιαούλη 39) έχει τίτλο «Αόρατη Πόλη».
«Οι σπουδές μου στη συντήρηση έργων τέχνης και τη μουσειολογία μού έδωσαν τη δυνατότητα να βλέπω τον τόπο μου με μία άλλη ματιά», λέει ο Ξενοφών Παπαευθυμίου. «Να ψάχνω και να βρίσκω πράγματα και καταστάσεις άγνωστες και αφανείς. Ετσι ανακάλυψα το πολιτιστικό υπόβαθρο της πόλης σε πλευρές της ελάχιστα αναδειγμένες, στις παλιές γειτονιές και τα στενά γύρω από το ιστορικό κέντρο, με ιδιαίτερο χαρακτήρα, με τα λαϊκά στοιχεία της ταπεινής αρχιτεκτονικής της, αλλά και στα παλιά βιομηχανικά κτίρια με τον σπουδαίο πλούτο σε αρχιτεκτονικό, τεχνολογικό και κοινωνικοοικονομικό επίπεδο». Ο Ξενοφών Παπαευθυμίου ξεκίνησε να ασχολείται με τη φωτογραφία ήδη από τη δεκαετία του ’80, όταν σπούδαζε στη Φλωρεντία. «Συνέχισα με την επιστροφή μου στην Πάτρα», λέει, «όπου ασχολήθηκα με τη φωτογραφική καταγραφή της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, –αστικά κτίρια, μορφολογικά στοιχεία, παλαιοί βιομηχανικοί χώροι– για να εξελιχθεί εκ παραλλήλου σε μία αισθητική αναζήτηση, μία “εξερεύνηση” μιας άλλης Πάτρας που χρειαζόταν μία δεύτερη, πλάγια ματιά».
Οι φωτογραφίες του Ξενοφώντα Παπαευθυμίου αναδεικνύουν την απουσία και τη φθορά σε βασικά συστατικά των συνθέσεών του αλλά δεν εξωραΐζουν ούτε αισθητικοποιούν την εγκατάλειψη. «Καταγράφω ό,τι δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε, ό,τι μας φοβίζει να αντιμετωπίσουμε γιατί το θεωρούμε ταπεινό ή αποκρουστικό. Είναι ό,τι δεν μας αφήνει να δούμε, μέσα στη φρενίτιδα της καθημερινότητας, η πλημμυρίδα των εικόνων, των ψεύτικων λάμψεων, τα συμπλέγματα και οι φοβίες μας».
Η ανθρώπινη παρουσία υπονοείται διά της απουσίας της, έτσι η Πάτρα της «Αόρατης Πόλης» είναι ένας πυκνός αστικός χώρος γεμάτος σκιές.
«Συχνά η απουσία της ανθρώπινης μορφής στις φωτογραφίες μου θα έλεγα ότι δεν είναι αποτέλεσμα επιδίωξης, αλλά προέκυψε από τον τρόπο που κοιτάζω τον αστικό χώρο μέσα από τον φακό. Οι εγκαταλειμμένοι χώροι, η φθορά και οι λεπτομέρειες κεντρίζουν το ενδιαφέρον μου και μέσα από αυτό εκφράστηκε ίσως και η μοναξιά που συναντάει κανείς σε χώρους και γωνιές όπου συναντάς την “Αόρατη Πόλη”. Καθημερινά περιδιαβαίνω και εξερευνώ την πόλη ανακαλύπτοντας νέες εικόνες και νέες ματιές που πιστεύω ότι αποτυπώνονται στις φωτογραφίες μου». Κάθε πόλη έχει πιθανότατα τον δικό της Ξενοφώντα Παπαευθυμίου, αλλά ο ίδιος ταυτισμένος με την Πάτρα έχει προχωρήσει σε μία ολοένα και πιο εικαστική απόδοση της πόλης που λανθάνει. Ενα χαμηλόφωνο εικαστικό γεγονός με ειδικό βάρος.