Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διάττων αστήρ, διότι πρόλαβε να δημιουργήσει για μόλις 18 χρόνια και επειδή αγάπησε το φως και το παρέδωσε ως έργο τέχνης. Ο Χρήστος Τζίβελος (1949-1995) ανήκει στους εικαστικούς που η κοσμολογία, η επιστήμη και η αλχημεία υπήρξαν οδηγοί και δημιουργική εμμονή στη διαδρομή του εικαστικού στοχασμού στις διαστάσεις των κοσμικών φαινομένων, τις οποίες παρέδωσε με εγκαταστάσεις, σχέδια και φιλμ.
Από αύριο Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου, η πρώτη αναδρομική έκθεση του Χρήστου Τζίβελου παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη στην Πειραιώς, με έργα από την γκαλερί «Μέδουσα» της αείμνηστης Μαρίας Δημητριάδη, η οποία τον παρουσίασε στην πρώτη του ατομική έκθεση το 1986, αλλά και από ιδιωτικές συλλογές. Εξάλλου, ο Τζίβελος δεν εξέθετε συχνά στην Ελλάδα, αφού δραστηριοποιείτο κυρίως στο εξωτερικό, έχοντας ως βάση του το Παρίσι, ήδη από τα τέλη του ’70.
Εως τις 18 Φεβρουαρίου, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να συναντηθεί με το έργο του εικαστικού, να εισχωρήσει στα επίπεδα της ενασχόλησής του με τα φυσικά φαινόμενα και να δει πώς ένα καλλιτέχνης ταυτίστηκε με τις κρυφές λειτουργίες της φύσης και του φωτός. Κυρίως, όμως, εκείνος που θα συναντηθεί με το έργο του Χρήστου Τζίβελου θα δει πώς ο εικαστικός μεταστοιχείωνε τα ευτελή υλικά σε κάτι ανώτερο, όπως έκαναν οι αλχημιστές με τα «αγενή» μέταλλα μετατρέποντάς τα σε χρυσό.
Ο Χριστόφορος Μαρίνος και η Μπία Παπαδοπούλου, οι δύο επιμελητές της έκθεσης που έχει τίτλο «Modelling Phenomena» και συνοδεύεται από έναν έξοχο κατάλογο με πλήρες χρονολόγιο, παραδίδουν στο κοινό γνωστές και άγνωστες πτυχές του Χρήστου Τζίβελου, σε μια προσπάθεια, θα έλεγε κανείς, διάσωσης τμημάτων της ελληνικής ιστορίας της Τέχνης, που ίσως έχουν εισέλθει στην καθ’ ημάς σκιά. «Δεν ήταν εμπορικός καλλιτέχνης – πειραματιζόταν διαρκώς. Σκεπτόταν, διάβαζε, έγραφε. Το σημαντικότερο, όμως, στην περίπτωση του Χρήστου Τζίβελου είναι ότι τα έργα του μοιάζουν σαν να έχουν γίνει τώρα. Σήμερα, υπάρχει οργασμός εικαστικών εκθέσεων σε Βερολίνο, Ντίσελντορφ, ΗΠΑ, γύρω με την αλχημεία», όπως περιγράφει στην «Κ» η επιμελήτρια Μπία Παπαδοπούλου.
Το «Modelling Phenomena» περιλαμβάνει έργα της περιόδου 1977-1995, έχοντας στη μία άκρη της χρονικής κλίμακας τη διαδραστική εγκατάσταση που εξέθεσε στην έκθεση Mito e Realtà στο Μπάρι της Ιταλίας, ενώ στην άλλη άκρη υπάρχει ένα ανολοκλήρωτο σχέδιο από τη σειρά «Φώτα – Απολιθώματα». Ταυτόχρονα, παρουσιάζονται έργα όπως οι προβολές εντόμων στον τοίχο, γυάλινες σφαίρες, γλυπτά, φωτογραφίες και σχέδια από τα «Φώτα – Απολιθώματα». Σημασία έχει, βέβαια, για έναν καλλιτέχνη αυτού του βεληνεκούς, και το προσωπικό του αρχείο, το οποίο επίσης παρουσιάζεται στο Μουσείο Μπενάκη (σκαριφήματα, σημειώσεις, προσκλήσεις, κατάλογοι κ.ά.), ενώ επιπλέον την έκθεση συνοδεύει ένα πρωτότυπο κινηματογραφικό ντοκουμέντο με τις πρώιμες, in situ εγκαταστάσεις του Τζίβελου σε ομαδικές εκθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών της πρωτοπορίας διεθνώς. Αυτό που έχει επιπλέον ενδιαφέρον είναι ότι αυτό το φιλμ ολοκληρώθηκε με τη συμβολή της Διοχάντης, της σπουδαίας εικαστικού, η οποία είχε, μάλιστα, εκπροσωπήσει τη χώρα μας στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2011.
Χρήστος Τζίβελος, «Modelling Phenomena», αναδρομική έκθεση. Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, έως τις 18/2/2018.