Υπάρχει μια κινητικότητα στους πίνακες. Ενα ταραγμένο πηγαινέλα σε σύμβολα, λέξεις και ψυχικές εικόνες. Είναι οι παιδικοί συνειρμοί που κρύβουν γρίφους και μιαν αθωότητα που μαρτυρά αυθορμησία. Τα νέα έργα του Νίκου Λαγού (γενν. 1970), υπό τον τίτλο «Εσωστρέφεια», είναι η προσωπική περιδιάβαση του ζωγράφου στο εδώ και τώρα, στις πόλεις μας, στους ανθρώπους τους και στην εικονοποιία που γεννούν σ’ ένα μυαλό που ξέρει να χειρίζεται τον χρωστήρα.
Η «Εσωστρέφεια» του Νίκου Λαγού, που εγκαινιάζεται αύριο Πέμπτη (20.00) στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη, αποτελείται από πίνακες είτε απειρόχρωμους είτε στα όρια της μονοχρωμίας, ένας ναΐφ τρόπος να απαντήσει ο ζωγράφος σε διαρκώς αναφυόμενα ερωτήματα. «Οταν αρχίζω ένα έργο, έχω μπροστά μου μια tabula rasa», λέει ο Νίκος Λαγός στην «Κ». «Σχεδόν ποτέ δεν κάνω προσχέδια των έργων μου. Μπορεί να ξεκινάω από ένα σκίτσο, αλλά αφήνω τους συνειρμούς να με οδηγήσουν είτε σε απαντήσεις είτε σε νέα ερωτήματα», συμπληρώνει.
Αρχιτέκτονας πρώτα, απόφοιτος της ΑΣΚΤ, με τον Γιάννη Ψυχοπαίδη, αργότερα, ο ζωγράφος επιμένει στην παιδικότητα των έργων του, στην επιστροφή σε έναν τόπο οικείο, φιλόξενο. «Οι παιδικές ζωγραφιές διαθέτουν αυθορμητισμό. Τα παιδιά δεν ακολουθούν επιταγές όταν ζωγραφίζουν – έτσι προσπαθώ κι εγώ», λέει ο Νίκος Λαγός. «Παρότι δεν μπορώ να δημιουργήσω με άλλον τρόπο, η παιδικότητα, για μένα, είναι περισσότερο ένα εργαλείο, το οποίο κάτι κρύβει από κάτω, έναν γρίφο. Αυτός ο γρίφος είναι η κεντρική ιδέα της δουλειάς μου, η ανοίκεια κατάσταση, η ναυτία ίσως, που οδηγούν τελικά σε ένα γνώριμο περιβάλλον», προσθέτει.
Αυτή η αδιάκοπη αναζήτηση της οικειότητας είναι, κατά τα φαινόμενα, ένα μέσον ώστε το άτομο να βρει ξανά την ταυτότητά του – ποιος είναι, από πού έρχεται και πού πηγαίνει. Οι πόλεις, στοιχεία των οποίων επανέρχονται ως μοτίβα στον Νίκο Λαγό, χρησιμοποιούνται, και αυτές, ως οχήματα που κουβαλούν τη μοναξιά, την αποξένωση, το αστικό μπέρδεμα της εποχής μας. Ο χώρος των συνθέσεων του Νίκου Λαγού μοιάζει ασφυκτικός τις περισσότερες φορές, όπως, εξάλλου, παρατηρεί ο ιστορικός τέχνης Γιάννης Μπόλης, «δίνοντας την αίσθηση μιας ιδιότυπης κατάστικτης επιφάνειας, ενός μεταμοντέρνου χειρογράφου κώδικα ή ενός οπτικού γρίφου, μιας σημειωτικής γραφής όπου η σύνδεση ανάμεσα στη φυσική παρουσία και τη νοητική κατασκευή κυριαρχεί».
Ο ζωγράφος δεν φείδεται ούτε λεκτικών εικόνων εν προκειμένω. Λέξεις ή φράσεις συνοδεύουν σχέδια και σκίτσα, δημιουργούν ένα πανδαιμόνιο πραγματικών και ψυχικών εικόνων. «Μου αρέσει αυτό το ανακάτεμα μνήμης και σκέψης – είναι ο δικός μου τρόπος να καταλάβω τον κόσμο. Παλιά, όταν ήμουν φοιτητής στη σχολή και έπαιζα με τις λέξεις, που εντελώς συνειρμικά η μία έφερνε την άλλη, εκπλησσόμουν από τις “αυτοδιαγνώσεις” που μπορεί να έκανα. Τώρα, αυτό μου συμβαίνει όλο και λιγότερο. Σήμερα, κυρίως χαίρομαι όταν ένας πίνακας με ικανοποιεί», λέει ο Νίκος Λαγός.
Η θέση και οι νίκες
Στιγμές προτού κλείσουμε την κουβέντα μας, ο ζωγράφος σημειώνει: «Οπως μου αρέσει να λέω, κάθε έργο είναι μια μικρή νίκη στα καθημερινά ερωτήματα». Εκείνα τα ερωτήματα που η σειρά έργων «Εσωστρέφεια» επιστρέφει ως μια καθαρή θέση απέναντι στο μπλέντερ της ζωής μας: βεβαιώσεις, ματαιώσεις, αντιφάσεις, αποτυχίες, νίκες και ήττες μπορούν –και ενίοτε πρέπει– να οδηγήσουν σε ισορροπία στο μπερδεμένο πράγμα που ονομάζεται «ανθρώπινη κατάσταση».
Νίκος Λαγός, «Εσωστρέφεια». Γκαλερί Ζουμπουλάκη, πλ. Κολωνακίου 20. Από 8 Φεβρουαρίου έως 10 Μαρτίου.