Δρόμοι… νέοι στον Αναγνωστάκη

Δρόμοι… νέοι στον Αναγνωστάκη

2' 47" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ανοικείωση. Αυτός είναι ένας όρος που χρησιμοποιούν συχνά οι φιλόλογοι όταν μιλούν για το έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη, θέλοντας να αναπαραστήσουν λεκτικά το σύμπαν του «μεγάλου ειρωνικού», του ποιητή της πληγωμένης εφηβικής και μετεφηβικής γενιάς της Κατοχής, του ποιητή της ήττας, όπως εξάλλου έλεγε ο ίδιος σ’ ένα ποίημά του, από εκείνα του ετερωνύμου του, του Μανούσου Φάσση. Αδελφός της Λούλας Αναγνωστάκη, σύζυγος της Νόρας Αναγνωστάκη, φίλος και κουνιάδος του Γιώργου Χειμωνά, στην ίδια μεταπολεμική γενιά με τον Τίτο Πατρίκιο και τον Μίλτο Σαχτούρη. Συνεργάτης και επιστήθιος φίλος του Σπύρου Τσακνιά και της συζύγου του Αμαλίας Τσακνιά, του σπάνιου εκδότη Αιμίλιου Καλιακάτσου, της «Στιγμής», του Ηλία Χ. Παπαδημητρακόπουλου, του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη.

Δρόμοι… νέοι στον Αναγνωστάκη-1

Αριστερά, φωτογραφία του ποιητή σε παιδική ηλικία και επάνω, εξώφυλλα της «Κριτικής» και των «Εποχών».

«Από την ανοικείωση στην οικειότητα» θα μπορούσε να είναι ο εναλλακτικός τίτλος της μεγάλης έκθεσης που εγκαινιάζεται την ερχόμενη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου στο Ιδρυμα της Βουλής. Η έκθεση «Το θέμα είναι τώρα τι λες» έχει τη σφραγίδα της επιστημονικής επιτροπής που συναποτελείτο από τους Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, Ελισάβετ Κοτζιά και Παντελή Μπουκάλα και έχει την επιμέλεια της Αννας Ενεπεκίδου. Πρόκειται για ένα μεγάλο, καίτοι όχι εξαντλητικό, πανόραμα του στίγματος του Μανόλη Αναγνωστάκη, αλλά και της ζωής του, από τα παιδικά του χρόνια έως τον θάνατό του (1925-2005).

Με επίκεντρο κάθε συλλογή του –το μεγαλύτερο σώμα της έργου του κυκλοφορεί από τις εκδ. Νεφέλη, του θρυλικού εκδότη Γιάννη Δουβίτσα, ο οποίος είχε συνδεθεί στενά με τον Μανόλη Αναγνωστάκη–, η έκθεση είναι χωρισμένη σε ενότητες, στις οποίες κυριαρχούν, όπως είναι φυσικό, τα ποιήματά του, ενώ γύρω τους χτίζεται ένας κόσμος από τεκμήρια του αρχείου του ποιητή. Οπως λέει στην «Κ» η επιμελήτρια του Ιδρύματος της Βουλής Αννα Ενεπεκίδου, «η έκθεση δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την ανυπολόγιστη συμβολή, διά της ταξινόμησης και παραχώρησης του μεγάλου αρχείου Αναγνωστάκη από τον γιο του Ανέστη». Τα ψηφιακά αρχεία της έκθεσης και τα διάφορα πληροφοριακά στοιχεία προέρχονται από τα ΑΣΚΙ, τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, το Κέντρο Ιστορίας Θεσσαλονίκης, το Αρχείο ΕΡΤ, το Μουσείο Μπενάκη, τη Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, τον Βύρωνα Μήτο και τον Μιλτιάδη Πολυβίου.

Δρόμοι… νέοι στον Αναγνωστάκη-2
Αριστερά, ο Αναγνωστάκης το 1974, ακριβώς μετά τη Μεταπολίτευση. Δεξιά, πορτρέτο του 1971.

Η Αννα Ενεπεκίδου περιγράφει ότι η μουσειολογική μελέτη της έκθεσης δημιούργησε διαδρομές ανάμεσα στα τεκμήρια από το αρχείο του ποιητή, όπου επανέρχονται βιβλία της παιδικής βιβλιοθήκης του, ένα σώμα κειμένων που περιλαμβάνει Καρκαβίτσα, Παλαμά, Ξενόπουλο, Παπαντωνίου, ενώ παρουσιάζονται όλα τα τεύχη της «Νέας Εστίας» που διέθετε, αλλά και εκείνα της «Κριτικής» που διηύθυνε στα τέλη του ’50 και τις αρχές του ’60. Χειρόγραφα, προσωπικά αντικείμενα, υπογεγραμμένα αντίτυπα συγχρόνων του ποιητών και πεζογράφων, παλαιές εκδόσεις του Ρίλκε, του Ρεμπό, του Θεοτοκά, του Βενέζη, φωτογραφίες από διάφορες φάσεις της ζωής του, από τη Θεσσαλονίκη, τα περιοδικά που διάβαζε και εκείνα στα οποία έγραφε («Λεύτερα νιάτα», «Φοιτητής», «Νέα Γενιά»).

Κι ενώ η Κατοχή, ο Εμφύλιος και η δικτατορία είναι, ασφαλώς, οι τρεις μεγάλες περίοδοι-σταθμοί στη ζωή του Μανόλη Αναγνωστάκη, ο σύγχρονος επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία είτε να συναντηθεί για πρώτη φορά με το έργο του ποιητή είτε να ξαναθυμηθεί: «Κι εγώ που ’χω μια ψυχή παιδική και δειλή/ Που δε θέλει τίποτ’ άλλο να ξέρει απ’ την αγάπη/ Κι εγώ πολεμώ τόσα χρόνια χωρίς, Θε μου, να μάθω γιατί/ Και δε βλέπω μπροστά τόσα χρόνια παρά μόνο τον δίδυμο αδερφό μου».

​​Βασ. Σοφίας 11 (είσοδος από Σέκερη), Αθήνα. Εως τα τέλη Οκτωβρίου.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή