«Με το βάρος που πέφτει, λόγω τουρισμού, στις πλάτες των κατοίκων, δεν θα μπορούσαμε παρά να τους προσφέρουμε ένα μεγάλο φεστιβάλ, ανοικτό και δωρεάν σε όλους», είναι τα πρώτα λόγια που μου λέει ο δήμαρχος Μυκόνου Κωνσταντίνος Κουκάς, για το 1ο Mykonos Art Festival που εγκαινιάστηκε το περασμένο Σάββατο.
Στον καλλιτεχνικό σταθμό Μυκόνου της ΑΣΚΤ, ο Κώστας Τσόκλης και οι συνεργάτες του, πρωί Σαββάτου, ελέγχουν τις τελευταίες λεπτομέρειες της εγκατάστασης με τίτλο «Τα τέσσερα στοιχεία της φύσης». Σε ισάριθμα δωμάτια-ατελιέ, το νέο έργο του Κώστα Τσόκλη επιστρέφει στις ρίζες της δημιουργίας: φωτιά, νερό, χώμα, αέρας.
Είναι άλλη μία πάλη του καλλιτέχνη «με τον χρόνο, την αιωνιότητα, με τον ίδιο τον θεό», όπως με πάθος μού λέει ο ίδιος. «Γι’ αυτό εξακολουθώ να κάνω έργα: επειδή δεν μπορώ ακόμα να πω αυτό που θέλω, παρά μόνον, σαν σκυλάκι, βγάζω βόλτα την ευαισθησία μου και της κάνω τα χατίρια».
Η φωτιά του Κώστα Τσόκλη. Η έκθεσή του, «Τα τέσσερα στοιχεία της φύσης», εγκαινιάστηκε στον καλλιτεχνικό σταθμό Μυκόνου της ΑΣΚΤ, σε ισάριθμα δωμάτια-ατελιέ. «Παλεύω με τον χρόνο, την αιωνιότητα, με τον ίδιο τον θεό», λέει ο ίδιος στη συνάντησή του με την «Κ» στη Μύκονο.
Το έργο του Κώστα Τσόκλη είναι μία σύλληψη που, με το πέρας του φεστιβάλ, θα χαθεί, «θα μείνει, αν μείνει, μία ανάμνηση – την ανάμνηση αποζητώ», εξομολογείται ο καλλιτέχνης. Στα 88 του χρόνια, έχει την ίδια όρεξη να βρει «την τελευταία του λέξη», αλλά διαρκώς… τρώγεται με τα ρούχα του. Φαίνεται αυτό τα «Τέσσερα στοιχεία» του: η φωτιά είναι κόλαση, το νερό στάζει και ξεχειλίζει, το χώμα εξαπλώνεται, πολλαπλασιάζεται, και ο αέρας αντιπαλεύει τον εαυτό του. Ο αέρας, μάλιστα, είναι ένα τρομερής σύλληψης έργο, με δύο ανεμιστήρες αντικριστά να προσπαθούν ο ένας να νικήσει τον άλλον.
Την επομένη, Κυριακή, μας περίμενε η έκπληξη της Δήλου, του νησιού με το πιο λαμπερό φως των Κυκλάδων, ένας άλλος ομφαλός της Γης. Στο Αρχαιολογικό Μουσείο, εγκαινιάστηκε η έκθεση «Κυκλαδικά Στιγμιότυπα», της δραστήριας και προσφάτως βραβευμένης Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Ανάμεσα στον φορτισμένο με μια παράδοξη βαρύτητα αρχαιολογικό χώρο αλλά και στα εκθέματα του μουσείου, η έκθεση διατρέχει τις ανασκαφές της Δήλου από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα, ενώ αποτελεί καρπό της αγαστής συνεργασίας με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών. Τεκμήρια ιστορίας (από τις πρώτες προσπάθειες στη Δήλο και στη Ρήνεια) και αποδεικτικά πάθους και αγάπης για ανακάλυψη της ελληνικής αρχαιότητας συνοψίζουν έναν έντονο αγώνα να αναδειχθεί το παρελθόν, να φωτιστούν βασικές απαρχές της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής οργάνωσης της ανθρώπινης ιστορίας. Στο νησί όπου απαγορευόταν να γεννηθείς ή να πεθάνεις, ώστε να μην έχεις κανένα δικαίωμα στον τόπο, η έκθεση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων είναι ένα σημείο αναφοράς για τον επισκέπτη της Τήνου ή της Μυκόνου, αφού, χρονολογικά, παρουσιάζει τον τρόπο που ο κόσμος προχωρεί: αδιάλειπτα ανακαλύπτοντας, διά των ευρημάτων, το πώς φτάσαμε στο σήμερα, για ποιον λόγο είμαστε, οι άνθρωποι, ό,τι είμαστε, ό,τι κι αν είναι αυτό.
Το βράδυ της Κυριακής, στο πλαίσιο του Mykonos Art Festival, δόθηκε, επίσης δωρεάν, συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου με την Αλκηστη Πρωτοψάλτη, στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου της Χώρας Μυκόνου. Με τη γνωστή του περφορματίφ διεύθυνση ορχήστρας, ο συνθέτης καθοδηγούσε την καθαρή, δυνατή φωνή της ερμηνεύτριας σε αυτήν τη διαδρομή που ακουμπούσε στα έγκατα και στις πληγές της νεότερης Ελλάδας.
Mykonos Art Festival – Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Μυκόνου. Εως 30 Σεπτεμβρίου. www.mykonosartfestival.com.