Τον περασμένο Ιούνιο, λίγο μετά τα εγκαίνια της προηγούμενης ενδιαφέρουσας έκθεσης με έργα του Κώστα Πανιάρα, η Τατιάνα Σπινάρη μάς είχε «υποσχεθεί» πως η συμπληρωματική της, που θα έκλεινε το καλοκαίρι, θα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακή. Δεν είχε άδικο η διευθύντρια της γκαλερί Citronne του Πόρου, όπως μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας που θα βρεθεί αυτές τις μέρες στο νησί και θα κάνει μια στάση από τη βόλτα του στην παραλία.
Σε ένα καλοκαίρι αφιερωμένο στον Πανιάρα και στο μοτίβο της μνήμης, το έργο του σημαντικού εικαστικού διαλέγεται αυτή τη φορά με εκείνο ακόμη τεσσάρων σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, παράγοντας μέσα από λίγα κομμάτια ένα πολύπλευρο εκθεσιακό σύνολο. Οι εντυπωσιακές μπλε και πορφυρές επιφάνειες που είχαμε δει στον Πανιάρα αντιστοιχούν εδώ ιδανικά με τα έργα του Τάσου Μαντζαβίνου· τουλάχιστον χρωματικά, αφού η τριλογία του «Ρολογιού» του τελευταίου αποτυπώνει με διαφορετικό τρόπο τόσο την έννοια του χρόνου όσο και το θαλασσινό τοπίο.
Οπως διαφορετικά είναι τα μέσα και η προσέγγιση του Γιάννη Ψυχοπαίδη. Εδώ τα ηνία παίρνει μάλλον η… αρχαιολογία, με τον Εφηβο των Αντικυθήρων να τεμαχίζεται και να καδράρεται σε ένα τρίπτυχο, σαν ιδιότυπο φιλμ, με παλιές σανίδες που θα μπορούσαν να προέρχονται από ερείπια καϊκιών. Και πάλι η μνήμη είναι εδώ, έστω θρυμματισμένη, υποδεικνύοντας ίσως τη στρεβλή και αποσπασματική σχέση με την Ιστορία. Επιπλέον, η μελαγχολία των συγκεκριμένων έργων αντιστοιχίζεται όμορφα με εκείνη των πινάκων του Γιάννη Αδαμάκου που βρίσκονται κρεμασμένοι στην άλλη άκρη της μακρόστενης αίθουσας. Πολύ πιο αφηρημένοι και ποιητικοί εκείνοι τεχνικά, μας βάζουν σε ένα πεδίο περισσότερο προσωπικό δίνοντας χώρο σε μια μνήμη που ανακαλείται από το ιδιωτικό παρελθόν.
Τάσος Μαντζαβίνος, «Το ρολόι ΙΙ». Λάδι σε χαρτί, 57×76 εκ., 2018.
Αφήνοντας τον κυρίως χώρο της γκαλερί και προχωρώντας προς τη φιλόξενη εσωτερική αυλή, τα υλικά και η μέθοδος αλλάζουν και πάλι. Ο «Κήπος» του Αγγελου Παπαδημητρίου είναι μια εγκατάσταση που χρησιμοποιεί το οπτικοακουστικό ερέθισμα, χαρακτηριστικό και της πολύπλευρης καλλιτεχνικής προσωπικότητας του δημιουργού της. Μέσα στο χαλαρά οροθετημένο ταμπλό του «Κήπου» συνυπάρχουν ιστορικά-παραδοσιακά στοιχεία μαζί με πιο προσωπικά του καλλιτέχνη. Στον κήπο του Παπαδημητρίου υπάρχει η Εδέμ αλλά και ο Νικηφόρος Βρεττάκος και ο Ιερώνυμος Μπος· εκεί η ζωγραφική συναντά τη μουσική και τη λογοτεχνία. Η δε πόρτα του φράχτη του είναι ανοικτή στον επισκέπτη…
Η Τατιάνα Σπινάρη στον κατάλογο της έκθεσης το θέτει ως εξής: «Οι “Οψεις της μνήμης” συγκροτούν έναν συνδετικό ιστό γύρω από μια κοινή περιήγηση. Αλλοτε με έμφαση στο προσωπικό βίωμα, άλλοτε με γνώμονα την Ιστορία, άλλοτε με αναφορές στο υποσυνείδητο, άλλοτε με μύθους και σύμβολα, οι τέσσερις καλλιτέχνες αντιμάχονται τη λήθη, διεισδύοντας στα άδυτα της μνήμης».
Γκαλερί Citronne, Πόρος. Διάρκεια έως 30/9.