Tι είναι τέχνη και ποιος ο ρόλος του καλλιτέχνη; Η τελευταία ατομική έκθεση της Αλίκης Παναγιωτοπούλου με τίτλο «Drawers» (στο Radio Athenes, Πετράκη 15, ώς τις 8/12) δεν δίνει έτοιμες απαντήσεις, θέτει ερωτήματα μέσα από αινιγματικά αντικείμενα-μνήμες και ζητεί από τον επισκέπτη να ανοίξει τα συρτάρια (από εκεί προέρχεται και ο τίτλος της έκθεσης), να κοιτάξει τα ερεθίσματα αναμνήσεών της για να ανακαλέσει τελικά και τις δικές του αναφορές. Καμία φορά η σύγχρονη τέχνη μπορεί να μοιάζει υπερβολικά προσωπική, σχεδόν αυτιστική, αλλά με λίγη επιμονή και παρατήρηση, αποκαλύπτεται:
Ενας αναπνευστήρας στο ένα συρτάρι. Η αίσθηση πνιγμού-ασφυξίας αλλά και ελευθερίας, τα παιδικά καλοκαίρια, η ξεγνοιασιά να κολυμπάς μέχρι να σκοτεινιάσει.
Ενας λωτός: το σύμβολο της λήθης θυμίζει (πόσο οξύμωρο!) στην καλλιτέχνιδα ένα ταξίδι στην Αίγυπτο με τη μητέρα της.
Το μεγεθυμένο πλαστικό πιθηκάκι: στολίδι σε κοκτέιλ άλλης εποχής. Οι μεγαλύτεροι από το κοινό των εγκαινίων χαμογελούν συνωμοτικά. Μια νεαρή επισκέπτρια ρωτάει τι είναι αυτό. Λογικό. Τα πλαστικά πιθηκάκια δεν υπάρχουν πλέον στη-σύντομα-plastic free εποχή.
Ενα βάζο με άμμο από την Πολύαιγο, μαρκαδόροι permanent τους οποίους ήθελε να αποκτήσει όταν ήταν μικρή, την επηρέασαν ανεξίτηλα και την ώθησαν να γίνει και η ίδια καλλιτέχνις, κεραμικά στο τραπέζι και στο πάτωμα, θραύσματα ζωής.
To υπνωτικό βίντεό της με τίτλο «Uterus of a young boy», διάρκειας τριών λεπτών, παίζει σε λούπα στον ενδιαφέροντα χώρο του Radio Athenes.
Η πιο συγκινητική –και ταυτόχρονα πιο ενδεικτική για το χαμηλόφωνο, εσωστρεφές έργο της– πτυχή της έκθεσης της Παναγιωτοπούλου είναι η φωτογραφία ενός από τους τρεις Κούρους της Νάξου. Η φωτογραφία είναι τοποθετημένη σε ένα δεύτερο χώρο της γκαλερί, πρέπει να την ψάξεις κι είναι ασπρόμαυρη, πρέπει να σκύψεις για να δεις τι ακριβώς απεικονίζει. Διακρίνεται ο γιγάντιος μισοτελειωμένος κορμός του ανάμεσα σε φυλλωσιές, πρέπει να εξασκηθεί το βλέμμα για να τον εντοπίσει, όπως συμβαίνει και στην πραγματικότητα, αφού οι επισκέπτες του νησιού λαμβάνουν οδηγίες για να τους βρουν. «Είναι αγάλματα που ουδέποτε επιτέλεσαν τη λειτουργία τους. Η μορφή τους είναι αόριστη, το φύλο τους, το πρόσωπό τους. Εξαιτίας των κατασκευαστικών λαθών, εγκαταλείφθηκαν εκεί όπου φτιάχτηκαν ή εκεί όπου έσπασαν. Η δυναμική τους ως μνημεία ουδέποτε υλοποιήθηκε. Υπάρχει κάτι απίστευτα όμορφο σ’ αυτό», εξηγεί η Παναγιωτοπούλου σε συνέντευξή της στην Queen Latimer, αρχισυντάκτρια των εκδόσεων της documenta 14, στην ιστοσελίδα του Frieze. «Θα ήθελα να εξαφανιστώ ή να εξελιχθώ σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπερβώ τη γλώσσα, να κάνω τηλεπαθητικά έργα, να μην πρέπει να χρησιμοποιώ καθόλου υλικά. Συνέχεια όμως μπαίνω στη μέση», λέει στην ίδια συνέντευξη στο Frieze. To υπνωτικό βίντεό της με τίτλο «Uterus of a young boy», διάρκειας τριών λεπτών, που παίζει σε λούπα αλλά και το αιθέριο ποίημά της στον κατάλογο της έκθεσης υπογραμμίζουν ακριβώς αυτήν την ανάγκη (απάντηση στον ναρκισσισμό της Μαρίνα Αμπράμοβιτς;) ο καλλιτέχνης να μην είναι παρών – κι η τέχνη να μη φιγουράρει σε τοίχους και δημοπρασίες, αλλά να είναι κρυμμένη σε συρτάρια στα βάθη της έμπνευσής του.
Η Αλίκη Παναγιωτοπούλου ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ και πήρε το MFA της από το Slade School of Art στο Λονδίνο. Στις πρόσφατες εκθέσεις της περιλαμβάνονται: Looooong, Χώρος τέχνης Arch, Αθήνα (2018); 9+1, Eleftheria Tseliou Gallery, Αθήνα (2018); All: Collected Voices, Radio Athènes (2017); The Equilibrists, επιμέλεια Gary Carrion Murayari & Helga Christoffersen με τον Massimiliano Gioni, Ιδρυμα ΔΕΣΤΕ/New Museum στο Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016).
Η ατομική έκθεση «Drawers» της Αλίκης Παναγιωτοπούλου διαρκεί ώς τις 8 Δεκεμβρίου 2018 και παρουσιάζεται στο πλαίσιο του A BOOK AFFAIR, ένα σχέδιο που διοργανώνεται από το Radio Athènes και το Ινστιτούτο Goethe.