«Αυτά είναι για να τα έχεις μαζί σου στην υπερατλαντική πτήση επιστροφής στην Αθήνα», μου είπε η Ντίνα Μακέιμπ, δίνοντάς μου ένα κουτί λαχταριστά γαλλικά μακαρόν στην τελευταία βόλτα στο Σέντραλ Παρκ πριν από την αναχώρησή μου. Το ύφος της είχε κάτι συνωμοτικό για τους ζαχαρωτούς χρωματιστούς δίσκους που σε βοηθούν να βγάλεις πέρα την πλήξη του ταξιδιού. «Οταν βλέπεις το σκοτεινό χάος του ωκεανού από το παράθυρο, είναι ανακουφιστικό να μασουλάς κάτι γλυκό», μου εξήγησε. Ηταν την τελευταία φορά που την είδα. Στη Νέα Υόρκη, τον Ιούνιο του 2019. Τώρα που «έφυγε», σκεφτόμουν πως αυτή η κίνησή της, συμπύκνωνε μία από τις μεγαλύτερες αρετές του χαρακτήρα της. Είχε πάντα την έγνοια του άλλου.
Απλωνε ενστικτωδώς ένα αόρατο και απαλό δίχτυ προστασίας για όλους: κοντινούς και μακρινούς, οικείους και ξένους. Με διακριτικότητα και χάρη, αποδείκνυε ότι σε σκεφτόταν, είτε ήταν κάτι τόσο απλό όσο η επιστροφή στο σπίτι, είτε ιατρικές εξετάσεις που θα έκανε κάποιος, είτε θέματα σοβαρά για τα οποία θα χρειαζόταν πραγματική στήριξη. Η προσπάθειά της να βοηθήσει, την έκανε να μηχανεύεται τις πιο απίθανες λύσεις. Διότι αν το έβαζε πείσμα, η ανιδιοτελής θέλησή της μπορούσε να μετακινήσει βουνά. Με γνωριμίες άλλωστε τόσο στην Αθήνα όσο και την Αμερική, η Ντίνα Μακέιμπ με τον σύζυγό της φωτογράφο Ρόμπερτ Μακέιμπ πάντοτε αποτελούσαν την ιδανική γέφυρα ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους.
Θυγατέρα του Σταύρου Φιλιππαίου, γεννημένη και μεγαλωμένη κοντά στην Ακρόπολη, απόφοιτος Αρσακείου, έφυγε για σπουδές στη Γαλλία. Οι γονείς της ήθελαν να επιστρέψει, αλλά εκείνη βρήκε το θάρρος να κάνει αίτηση για μια υποτροφία Φούλμπραϊτ και ήταν από τις πρώτες Ελληνίδες που πήγαν στις ΗΠΑ. Βρέθηκε στο περίφημο Κολέγιο Θηλέων Γουέλσλι και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, όπου της ανατέθηκε ως «κηδεμόνας» ο Γιώργος Σκούρας, αδελφός του περίφημου κινηματογραφικού παραγωγού Σπύρου Σκούρα. Μέσα από αυτούς αναζήτησε μια καλοκαιρινή δουλειά ως δημοσιογράφος. Την έφεραν σε επαφή με τον εκδότη της «Ντέιλι Μίρορ», Τσαρλς Μακέιμπ.
«Α! Είσαστε Ελληνίδα;», ήταν οι πρώτες κουβέντες του εκδότη. «Ο γιος μου Ρόμπερτ διατείνεται ότι μιλάει ελληνικά. Δεν τον πιστεύω. Θα σας τον δώσω στο τηλέφωνο να δούμε αν θα τα καταφέρει να σας απαντήσει». Αυτό ήταν! Το ειδύλλιο οδήγησε σε γάμο με το μυστήριο να τελείται στον Αϊ-Γιώργη στον Λυκαβηττό έπειτα από λίγο καιρό. Στις ΗΠΑ, η νεαρή Ντίνα προσαρμόστηκε ταχύτατα δίχως να χάσει ποτέ την αγάπη της για την ελληνική παράδοση. Και τα δύο παιδιά της, η Αννα που έγινε αρχαιολόγος και ο Τζορτζ που ειδικεύθηκε στα οικονομικά, μιλούν άπταιστα ελληνικά και είναι δημότες Πάτμου.
Αυτό ήταν το νησί με το οποίο δεν υπήρχε σχέση καταγωγής αλλά που βρήκε η οικογένεια Μακέιμπ την πραγματική σχέση με το ελληνικό τοπίο. Ανέγγιχτη η Πάτμος τότε από τον τουρισμό, αποτέλεσε το ιδανικό μέρος όχι μόνο για να περνάνε τα καλοκαίρια, Χριστούγεννα και Πάσχα αλλά για να γνωρίσουν από κοντά τη ζώσα παράδοση, που βαστούσαν ακόμα οι κάτοικοι. Οι τέχνες της ξυλουργικής, του λιθοξόου, του αλωνίσματος, των κεραμιδιών, της τυροκομίας, του κεντήματος διατηρούνταν από νέους ανθρώπους.
Η Ντίνα μαθήτευε με σεβασμό κοντά στους τεχνίτες με επίγνωση πως όλα αυτά μια μέρα θα εκλείψουν. Το πιο παράξενο είναι ότι οι συνθήκες ζωής όλης της οικογένειας στο νησί ήταν σχεδόν πρωτόγονες, χωρίς ρεύμα και τηλέφωνο, με νερό από πηγάδι και μεγάλο ποδαρόδρομο μέχρι το εγγύτερο χωριό. Ετσι η ζωή μοιραζόταν ανάμεσα στην απλότητα του ελληνικού βίου και στην περιπλοκότητα της Νέας Υόρκης. Ακούραστη συνοδοιπόρος του Ρόμπερτ, σε όλες τις φωτογραφικές του αποστολές και τις εκτυπώσεις των βιβλίων, έζησαν πάνω από πέντε δεκαετίες αχώριστοι.
Η Ντίνα και ο Ρόμπερτ ήταν ο λόγος για τον οποίον πολλοί Αμερικανοί αγάπησαν βαθιά τη χώρα μας αλλά και Ελληνες βρήκαν χάρις στη βοήθειά τους, τα πατήματά τους στις ΗΠΑ. Εκείνη υπήρξε επικεφαλής του Δ.Σ. της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, ενώ υποστήριζε τη χρηματοδότηση στις ΗΠΑ του Μουσείου Μπενάκη, του Κολλεγίου Αθηνών, της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών, της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και άλλων θεσμών παιδείας και πολιτισμού που ένωναν τις δύο χώρες. Μια γυναίκα άξια, γενναιόδωρη, πραγματική Ελληνίδα. Θα μας λείψει πολύ.