Χιούμορ είναι το ένστικτο να αντιμετωπίζεις τον πόνο με παιγνιώδη διάθεση, έλεγε ο Αμερικανός ποιητής Μαξ Ιστμαν. Στις εφημερίδες, αυτοί που το έχουν πιο οξυμένο είναι οι σκιτσογράφοι. Καταφέρνουν να μας κάνουν να γελάσουμε ακόμα και με τις μεγαλύτερες καταστροφές. Ασθένειες, πόλεμοι, θάνατοι, οικονομικές κρίσεις μετατρέπονται αλχημιστικά από το πενάκι τους σε εικόνες που κάνουν τα χείλη μας να σκάνε χαμόγελα και γάργαρα γέλια. Ο κορωνοϊός δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Είναι, μάλιστα, από τις λίγες φορές που οι γελοιογράφοι, είτε βρίσκονται στην Αλάσκα, στην Ινδία, στη Γη του Πυρός ή στην Αυστραλία, έχουν όλοι τους ένα κοινό θέμα για να ασχοληθούν.
Από τις 11 Μαρτίου 2020, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μίλησε περί πανδημίας, οι εφημερίδες ανά τον κόσμο δημοσιεύουν καθημερινά σκίτσα που αφορούν τις δύσκολες καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι παντού. Το θέμα κάθε τόσο προσφέρει εξελίξεις, είτε πρόκειται για τους περιορισμούς που υιοθετούν οι εθνικές κυβερνήσεις είτε για τον πόλεμο των εμβολίων και τις μεταλλάξεις του ιού – δόξα τω Θεώ, δεν έχουμε βαρεθεί. Με εφευρετικότητα, φρεσκάδα και πείσμα, οι σκιτσογράφοι καταφέρνουν να χειρίζονται αυτή τη «μονοτονία» στο ειδησεογραφικό πεδίο.
Πριν από λίγο καιρό, ο οργανισμός Society for News Design και η Politiken κάλεσαν γελοιογράφους από ολόκληρη την υφήλιο να στείλουν σκίτσα τους με θέμα την COVID-19, σε μια μεγάλη διαδικτυακή έκθεση. Ο πρώτος είναι ένας διεθνής φορέας που ιδρύθηκε το 1979 στις ΗΠΑ και συγκεντρώνει, ως ομπρέλα, επαγγελματίες του Τύπου και του σχεδίου, η δεύτερη είναι μια σημαντική εφημερίδα της Δανίας. Στο κάλεσμά τους ανταποκρίθηκαν συνολικά 114 επαγγελματίες από 45 χώρες, με συνολικά 400 σκίτσα. Την Ελλάδα εκπροσώπησαν η «Κ» και ο Ηλίας Μακρής, με δύο σκίτσα του.
«Ολοι οι σκιτσογράφοι που πήραν μέρος στο εγχείρημα αυτό είναι μικροί ήρωες», αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα της έκθεσης. «Ο Σλοβένος Σίριλ Χόρτζακ συμμετείχε σχεδιάζοντας ένα καταπληκτικό σκίτσο με τον Σίσυφο, σε μια στιγμή που ο ίδιος ήταν πολύ άρρωστος και κατέβαλλε μεγάλη προσπάθεια, θέλοντας να δείξει ότι η πανδημία δεν πρέπει να μας καταβάλει. Οποιος δει την έκθεση ευχόμαστε να απολαύσει αυτή την προσπάθεια». Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί κανείς να μην αναγνωρίσει την κοινή ματιά αλλά και τον τεράστιο αγώνα που κάνουν οι γελοιογράφοι να μας φτιάξουν τη διάθεση όταν όλα πηγαίνουν τόσο άσχημα.
Οπως λένε και οι διοργανωτές της έκθεσης, πολύ συχνά η «οπτική επικοινωνία» μάς κάνει να αντιληφθούμε πολύ καλύτερα προβλήματα που μας βασανίζουν σε κάθε γωνιά της Γης.
[email protected]