Η πλατεία Συντάγματος, η ιστορία και η πρόκληση του μέλλοντος

Η πλατεία Συντάγματος, η ιστορία και η πρόκληση του μέλλοντος

3' 15" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αν κάναμε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο στην πλατεία Συντάγματος, θα καθόμασταν το δίχως άλλο σε ένα από τα τραπεζάκια πάνω στην πλατεία. Στα παλιά χρόνια στον Ζαχαράτο, τα κάπως λιγότερο παλιά στου Παπασπύρου, σε κάθε περίπτωση όμως θα απολαμβάναμε την ατμόσφαιρα της πιο κεντρικής και κοσμοπολίτικης πλατείας της πρωτεύουσας. Η πλατεία αλλάζει και πάλι πρόσωπο, με επεμβάσεις στην κάτω πλευρά προς την Ερμού, για να ολοκληρωθεί το έργο που έμεινε στη μέση από την εφαρμογή του διαγωνισμού της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων για το 2004. Ο Δήμος Αθηναίων εφαρμόζει, όπως έχει ανακοινώσει, την επικαιροποιημένη αρχιτεκτονική μελέτη του 1999, που έχουν εκπονήσει οι καταξιωμένοι αρχιτέκτονες Δημήτρης Μανίκας, Ντόρα Παπαδημητρίου και Λεωνίδας Γεωργιάδης. Σήμερα, υπεύθυνη της μελέτης είναι η Ντόρα Παπαδημητρίου και η ομάδα της, με σύμβουλο τον Δημήτρη Μανίκα σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες του δήμου.

Ειδικά το σημείο της πλατείας που αλλάζει αυτήν την περίοδο είναι η είσοδος στην εμπορική Αθήνα μέσα από τις πύλες της Μητροπόλεως, της Ερμού και της Καραγεώργη της Σερβίας, εκεί όπου αναρίθμητες φωτογραφικές λήψεις από τον 19ο αιώνα ώς σήμερα μας έχουν κληροδοτήσει ένα σώμα μνήμης και μια ροή μεταβολών. Πολλά θα μπορούσε να πει κανείς για την εξέλιξη της πλατείας Συντάγματος στον χρόνο όπως και για την αλόγιστη κατεδάφιση των ιστορικών κτιρίων της. Αλλά περισσότερα θα μπορούσε να πει κανείς για το τι μπορεί να γίνει με την υπάρχουσα κατάσταση, για την καλύτερη λειτουργία της πλατείας, για τον εξωραϊσμό της και κυρίως για την καλλιέργεια μιας πιο προηγμένης κουλτούρας για τον δημόσιο χώρο στην Αθήνα. Το αδύνατο σημείο της πρωτεύουσας. 

Η πλατεία Συντάγματος, η ιστορία και η πρόκληση του μέλλοντος-1
Πλατεία Συντάγματος, 1919. Φωτογραφία του Φρεντ Μπουασονά σε καρτ ποστάλ.

Χρειάζεται όμως και η γνώση του παρελθόντος, η αίσθηση της αστικής ιστορίας, οι σκιές των παλαιών κτιρίων που χάθηκαν, των ανθρώπων που σύχναζαν, των καφενείων, τεϊοποτείων, εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, ξενοδοχείων, βιβλιοπωλείων, καταστημάτων για υφάσματα, παιχνίδια, χαρτικά, γραφείων αεροπορικών εταιρειών, ταξιδιωτικών γραφείων, ασφαλιστικών εταιρειών, φωτογραφείων, καφεκοπτείων, παλαιοπωλείων, κοσμηματοπωλείων… Ενας κόσμος ολόκληρος εκεί, από τα χρόνια του Οθωνα ώς σήμερα. 

Τα 28 νέα μεγάλα δένδρα που θα φυτευθούν στην πλατεία είναι πολύ θετικό νέο, και ελπίζουμε η φροντίδα τους να είναι αυτή που πρέπει. Αλλά και τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις γύρω από την πλατεία θα πρέπει να φροντίζουν τον δημόσιο χώρο, να νοιάζονται, να πονάνε την Αθήνα σαν το σπίτι τους. Αυτό αν συνέβαινε παντού, η πόλη θα ήταν διαφορετική. Εστω, όμως, για να είμαστε θετικοί και αισιόδοξοι, πιστεύουμε πως η πλατεία Συντάγματος θα βελτιωθεί πολύ και κυρίως η αίσθηση που αποκομίζει ο διαβάτης όταν περπατάει και γίνεται μέρος μιας αστικής ατμόσφαιρας. 

Η πλατεία Συντάγματος, η ιστορία και η πρόκληση του μέλλοντος-2
Το Μέγαρο Βούρου με το αγγελτήριο της κατεδάφισης. Στέγαζε το καφενείο Ζαχαράτου.

Οσα και να πει κανείς για τα στραβά της πλατείας Συντάγματος, και είναι πολλά, θα παρασυρθεί αργά ή γρήγορα από τον αέρα του κοσμοπολιτισμού της. Αλλά, ας πούμε και κάποιες προτάσεις. Το πολυώροφο κτίριο, Σταδίου και Καραγεώργη της Σερβίας, που στεγάζει την Εθνική Τράπεζα, είναι αποκρουστικά παραμελημένο. Ας σεβαστούν οι ιδιοκτήτες του την Αθήνα (και τον δημιουργό του κτιρίου, τον πολύπλευρο αρχιτέκτονα, κ. Γιάννη Βικέλα) και ας αποδώσουν το κτίριο στην αρχική μορφή του. Δηλαδή, με φυτεμένους τους εξώστες. Δημιουργούσαν πράσινους καταρράκτες και ήταν τότε (στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’60 όταν αποπερατώθηκε) μια αρχιτεκτονική καινοτομία. Και ένα πολύ όμορφο θέαμα. Για ποιον λόγο κακοποιήθηκε τόσο πολύ αυτό το κτίριο ακριβώς στη βιτρίνα της Αθήνας, παραμένει ακατανόητο. 

Η πλατεία Συντάγματος, η ιστορία και η πρόκληση του μέλλοντος-3
Θέα προς το κτίριο στη γωνία Σταδίου και Καραγεώργη της Σερβίας. 

 

Επίσης, ας βρεθεί και μια λύση για το κτίριο στη δεξιά γωνία με την Ερμού. Χτίστηκε το 1960-62, σε σχέδια του πολύ καλού αρχιτέκτονα Δημήτρη Παπαζήση (που όμως εδώ μας έδωσε ένα από τα λιγότερο επιτυχημένα κτίριά του). Εκεί, ήταν το ξενοδοχείο της Αγγλίας, και το κτίριο που βλέπουμε σήμερα μετράει ήδη 60 χρόνια ζωής. Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν άρεσε αυτό το μοντέρνο κτίριο, θα ήταν ωραίο να γίνει αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την αναμόρφωσή του. Η πλατεία Συντάγματος είναι συνυφασμένη με την ιδέα της αλλαγής στον χρόνο. 

[email protected]

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή