Στο εξωτερικό τα μουσεία που επικεντρώνονται σε μια προσωπικότητα από την πολιτική, την τέχνη, τη μουσική, τα γράμματα ή το επιχειρείν, είναι από τα πιο δημοφιλή. Στη χώρα μας, αντιθέτως, σπανίζουν. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με την αδυναμία μας να αναγνωρίζουμε, έστω και μετά θάνατον, την ατομική χαρισματικότητα. Προτιμάμε τα συλλογικά αφηγήματα, τις ιστορίες επαναστάσεων, κινημάτων και αγώνων από εκείνες τις μοναχικές συχνά μορφές που χάραξαν το όνομά τους στην πρόοδο της πατρίδας. Το Μουσείο Καποδίστρια στην Κέρκυρα αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα, που φωτίζει την προσωπικότητα του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας, ο οποίος δολοφονήθηκε από τους ίδιους τους συμπατριώτες του.
Τα καλά νέα πριν από την αλλαγή του χρόνου είναι ότι πέρασε στην τελική φάση υποψηφιότητας για το βραβείο Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς/European Museum of the Year Award (ΕΜΥΑ) και αποτελεί το μοναδικό μουσείο από την Ελλάδα που διεκδικεί τη σημαντική αυτή διάκριση για το 2022. Το βραβείο για το Ευρωπαϊκό Μουσείο της χρονιάς αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους θεσμούς που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό φόρουμ για τα μουσεία. Για το 2022 έχουν μπει στην τελική φάση υποψηφιότητας 60 μουσεία από όλη την Ευρώπη και η ανακήρυξη των νικητών θα πραγματοποιηθεί σε ειδική τελετή, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου του φορέα που θα διεξαχθεί στο Εθνικό Μουσείο της Εσθονίας στις αρχές Μαΐου. Σίγουρα είναι σημαντική τιμητική διάκριση για το Μουσείο της Κέρκυρας, που κάνει χαμηλών τόνων ουσιαστικό έργο εδώ και πολλά χρόνια. Αξίζει να αναφερθεί ότι πριν από λίγο καιρό έγινε και η υπογραφή ενός μνημονίου συνεργασίας με το υπουργείο Εξωτερικών, με επικεφαλής τον Κερκυραίο Νίκο Δένδια, για κοινές δράσεις που θα αποβλέπουν στην ενίσχυση της πολιτιστικής διπλωματίας. Το Μουσείο ξεχωρίζει και για έναν ακόμα λόγο.
Η ίδρυσή του έγινε από τη δισεγγονή του μικρότερου αδελφού του Καποδίστρια, Μαρία Δεσύλλα-Καποδίστρια, την πρώτη γυναίκα που εξελέγη δήμαρχος στην Ελλάδα. Το 1979 δώρισε την ιστορική οικία και κτήμα της Κουκουρίτσας –κηρυγμένο διατηρητέο μνημείο, όπου είχε ζήσει ο Καποδίστριας– καθώς και τη συλλογή προσωπικών και οικογενειακών κειμηλίων του κυβερνήτη σε τρία πνευματικά ιδρύματα της Κέρκυρας: την Αναγνωστική Εταιρεία Κερκύρας, τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας (Παλαιά) και την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών – ώστε να γίνει το Μουσείο που άνοιξε τις πόρτες του δύο χρόνια αργότερα. Αργότερα βρέθηκε και ένας επιφανής Κερκυραίος της διασποράς, ο Χρήστος Φωκάς, που στηρίζει οικονομικά τον φορέα. Σχετικά πρόσφατα, χάρη σε ευρωπαϊκά προγράμματα, έγινε ανακαίνιση και αναδιαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου. Επικεφαλής του Μουσείου σήμερα είναι η ιστορικός τέχνης και δισεγγονή της Μαρίας Δεσύλλα-Καποδίστρια, Ντάρια Κοσκόρου, που έχει φέρει έναν αέρα ανανέωσης και εξωστρέφειας.
