Δεν θέλει πολύ, αρκεί να καθίσεις σε μια ξαπλώστρα και να κοιτάξεις αυτό που συμβαίνει γύρω σου. Στα καλοκαίρια της εποχής του Instagram, αμέτρητα κινητά λάμπουν στον ήλιο, φωτογραφίζοντας μαγιό και ξαπλωμένα σώματα.
«Η παραλία είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας», είπε ο κοινωνιολόγος Ζαν-Κλοντ Κοφμάν (Jean-Claude Kaufmann), σε μια συνέντευξη που έδωσε πριν από λίγο καιρό στη γαλλική τηλεόραση. Ο Κοφμάν, που ασχολείται με τη θέση και τις σχέσεις του σώματος στη σύγχρονη ζωή, ερεύνησε ενδελεχώς τις γαλλικές πλαζ στις δεκαετίες του 1970 και 1980 με τον οικείο του τρόπο: αναζητώντας το πώς ένα καθημερινό αντικείμενο μπορεί να αποκαλύψει τις κρυμμένες όψεις της λειτουργίας μιας κοινωνίας.
Το μάτι του ειδικού λοιπόν έπεσε στο μπικίνι, και για την ακρίβεια εστίασε στην… έλλειψή του. Ηταν η εποχή που το περίφημο ελάχιστο ένδυμα –το οποίο εμφανίστηκε το καλοκαίρι του 1946 και ενώ η Ευρώπη μετρούσε ακόμη τις πληγές της από τον πρόσφατο πόλεμο αλλά ετοιμαζόταν να διανύσει την «Ενδοξη Τριακονταετίας» της– έδωσε τη θέση του στη γυμνότητα. Το τόπλες αποτέλεσε μια δήλωση χειραφέτησης και ελευθερίας που κατοχυρώθηκε στις παραλίες. Το βιβλίο που προέκυψε από την έρευνα του Κοφμάν είχε τίτλο «Σώματα γυναικών, βλέμματα ανδρών. Κοινωνιολογία του τόπλες» (1996) και έκανε μεγάλη επιτυχία.
«Σήμερα όμως», είπε ο συγγραφέας, «αυτό το βιβλίο έχει απολύτως ξεπεραστεί». Η αρχή του νέου αιώνα σηματοδοτεί την επιστροφή στην «ορθότητα» της εμφάνισης. Το σώμα ξαναντύνεται, αλλά αυτή τη φορά επιδιώκει έτσι να γίνει περισσότερο ορατό. «Οι άντρες», σχολιάζει ο κοινωνιολόγος για τα χρόνια του ’70, «δεν κατάλαβαν αμέσως τι σήμαινε για τις σχέσεις το νέο, άνετο γυναικείο σώμα του τόπλες. Στα κρυφά μάλιστα ήταν μάλλον χαρούμενοι για την αποκάλυψη. Μέχρι που διαπίστωσαν ότι το θέαμα τούς έφερνε σε δύσκολη θέση. Πώς να πλησιάσεις και να μιλήσεις σε μια γυναίκα που εμφανίζεται γυμνή μπροστά σου χωρίς να την προσβάλλεις;».
Τα κορίτσια στη διπλανή ξαπλώστρα έχουν τρεις αλλαξιές μαγιό στις τεράστιες τσάντες τους. Φωτογραφίζονται, «ανεβάζουν» και περιμένουν. O ήχος του βλέμματος στα ’00s είναι ένα ringtone.