Το διάστημα του ακούσιου αυτοπεριορισμού λόγω της κατάστασης του ιού μπορεί να φανεί ιδιαιτέρως χρήσιμο αν –εκτός από τα διαδικτυακά κανάλια με ταινίες– ξαναγυρίσουμε στην αγαπημένη συνήθεια του διαβάσματος. Μία από τις καλές προτάσεις μου είναι το τελευταίο βιβλίο του φίλτατου συναδέλφου και επιφυλλιδογράφου της «Κ» Τάκη Θεοδωρόπουλου, με τίτλο «Τα Ελγίνεια και τα πορτοκάλια». Παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στον Ιανό της Σταδίου και η βραδιά εξελίχθηκε σε έναν διάλογο σε ύφος «μουσικής δωματίου» ανάμεσα στον Νίκο Βατόπουλο και στον συγγραφέα.
Θα αναρωτηθεί κανείς, ποια η σχέση ανάμεσα στα πορτοκάλια και στα Γλυπτά. Ο τίτλος παραπέμπει στη δεκαετία του 1980, εποχή κατά την οποία το αίτημα για επιστροφή των Ελγινείων έγινε ζήτημα λαϊκής κατανάλωσης. Την ίδια περίοδο, οι αγρότες μας έριχναν τα πορτοκάλια στις χωματερές για να εισπράξουν αποζημιώσεις. Κοινώς, η ελληνική κοινωνία κατανάλωνε τα δύο μεγάλα περιουσιακά της στοιχεία, τη γη της και την πολιτιστική κληρονομιά της. Το θέμα του βιβλίου δεν περιορίζεται στην ανάπτυξη των δικαιωμάτων της Ελλάδας, που διεκδικεί τα γλυπτά του Φειδία. Προσπαθεί να αγγίξει τον τύπον των ήλων.
Το εξώφυλλο του βιβλίου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Θέτει μια σειρά από ερωτήματα: Πώς η υπόθεση αυτή, που ακολουθεί την ύπαρξη του νεοελληνικού κράτους, επηρέασε τη συλλογική μας νοοτροπία, τη σχέση μας με την αρχαιότητα αλλά και με την Ευρώπη; Πώς η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα πριν γίνει πόλη; Πώς η διεκδίκηση των Ελγινείων μάς εμπόδισε να αναδείξουμε τις αρχαιότητες που έχουμε στην επικράτειά μας; Πώς, απαιτώντας την επιστροφή, δεν αναλάβαμε την ευθύνη των δικών μας θησαυρών και δεν αναδείξαμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, την πλουσιότερη συλλογή αρχαιοτήτων στον κόσμο;
Το βασικότερο ερώτημα που εξετάζει το βιβλίο είναι αν συμπεριφερθήκαμε εντέλει ως κληρονόμοι ή ως επίγονοι, μια φράση που αποτελεί και τον υπότιτλο του πονήματος. Καθώς ετοιμαζόμαστε να εορτάσουμε τα 200 έτη της Ελληνικής Επανάστασης, τα Γλυπτά προσφέρονται ως ιδανικό κάτοπτρο για να κάνουμε έναν ανάπλου στην Ιστορία, στις εθνικές μας νευρώσεις, στην αίσθηση της υστέρησης που μας χαρακτηρίζει. Αυτή είναι η συμβολή αυτού του μικρού βιβλίου, που διαβάζεται απνευστί.
Γνωστός στο κοινό της «Κ», ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, εκτός από το γνωστό του καθημερινό χρονογράφημα, γράφει με εξίσου προικισμένο τρόπο δοκίμια και μυθιστορήματα. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, που εξέδωσαν «Τα Ελγίνεια και τα πορτοκάλια», κυκλοφορούν επίσης τα «Βερονάλ», «Αδιανόητο τοπίο», «Στη χώρα του περίπου», «Σελάνα» και το «Μυθιστόρημα του Ξενοφώντα».