Ενα τέκνο της KGB στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητος

Ενα τέκνο της KGB στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητος

3' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

BEN MACINTYRE

O κατάσκοπος και ο προδότης

μτφρ.: Παλμύρα Ισμυρίδου

εκδ. Κλειδάριθμος, σελ. 580

Στις 7 Νοεμβρίου του 1983, εκατό ανώτεροι αξιωματούχοι συναντήθηκαν στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, προκειμένου να οργανώσουν σχέδιο δράσης για τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο με το κωδικό όνομα: «Able Archer». Ηταν η τελευταία πράξη της ετήσιας συμβατικής άσκησης στην οποία συμμετείχαν δεκάδες χιλιάδες νατοϊκών στρατευμάτων. Ατυχώς, στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, το «Able Archer» ήρθε μάλλον «πάνω στην κακιά στιγμή»: ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν μόλις είχε κοσμήσει τη Σοβιετική Ενωση με τον τίτλο τής «διαβολικής αυτοκρατορίας» και οι Σοβιετικοί πιλότοι, τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, είχαν καταρρίψει το κορεατικό Μπόινγκ σκοτώνοντας 269 ανθρώπους.

Σύμφωνα με το σενάριο της άσκησης «Able Archer 83» όπως καταγράφεται στα Aρχεία Εθνικής Ασφαλείας – National Security Archives (NSA): αναταραχή στη Μέση Ανατολή δημιουργεί πρόβλημα στα αποθέματα του σοβιετικού πετρελαίου. Στο μεταξύ, η Γιουγκοσλαβία –η οποία δεν έχει ευθυγραμμιστεί με καμία πλευρά– αποφασίζει να στηρίξει τη Δύση. Ο «πόλεμος» ξεκινάει όταν τανκς της ΕΣΣΔ περνούν από τα σύνορα μέσα στη Γιουγκοσλαβία. Στη συνέχεια δέχεται εισβολή η Σκανδιναβία και, σύντομα, κομμουνιστικά στρατεύματα κατακλύζουν τη Δυτική Ευρώπη. Συντετριμμένες οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ αναγκάζονται να υποχωρήσουν. Λίγους μήνες μετά, οι δυτικές κυβερνήσεις συμφωνούν για χρήση πυρηνικών όπλων. Το ΝΑΤΟ στέλνει έναν πύραυλο μεσαίας εμβέλειας, εξαφανίζοντας το Κίεβο από τον χάρτη, ως προειδοποίηση για τις προθέσεις των Δυτικών συμμάχων να κλιμακώσουν τον πόλεμο. Θεωρητικά μιλώντας πάντα, αυτό θα βοηθούσε στην επικράτηση της λογικής μεταξύ των εμπλεκομένων και, κυρίως, στην υποβάθμιση των θερμοκέφαλων αξιωματούχων της Μόσχας. Δεν έγινε έτσι. Μέχρι τις 11 Νοεμβρίου 1983, απελευθερώνονται παγκόσμια πυρηνικά οπλοστάσια. Το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου καταστρέφεται, δισεκατομμύρια άνθρωποι είναι νεκροί, ο πολιτισμός τελειώνει.

Ενα τέκνο της KGB στην υπηρεσία της Αυτής Μεγαλειότητος-1

Κατά το βραδάκι πια εκείνης της μέρας, οι στρατηγοί του ΝΑΤΟ, αποκαμωμένοι, αλληλοσυγχαίρονται για την επιτυχία της άσκησης και γυρνούν (μάλλον) σπίτι τους. Ευτυχώς για τον υπόλοιπο κόσμο η ΜΙ6 είχε ήδη στρατολογήσει από το 1974 τον πρωταγωνιστή του βιβλίου του Ben Macintyre, τον Ολεγκ Γκορντιέφσκι. Γνήσιο τέκνο της KGB με τον πατέρα του να κοσμεί το πάνθεον της Νι-Κα-Βε-Ντε (NKVD), της μυστικής αστυνομίας του Στάλιν και προδρόμου της KGB, και να συμμετέχει σε απερίγραπτα, αν και γνωστά πλέον, εγκλήματα. Ο πατέρας του κατέληξε, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ένα τρομοκρατημένο ανθρωπάκι. Ο Ολεγκ προσπάθησε για κάτι καλύτερο και κατέληξε να υποδεχθεί από τη βασίλισσα Ελισάβετ τον τίτλο του Συνοδού (κατά τι παρακάτω από τον τίτλο του Ιππότη) για τις υπηρεσίες του υπέρ της ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Μεταξύ των πολλών υπηρεσιών του κατασκόπου ήταν και η ενημέρωση της Θάτσερ και του Ρέιγκαν για την παράνοια που είχε ξεσηκώσει στα ανώτερα σοβιετικά κλιμάκια η περίφημη άσκηση «Able Archer». Ο τότε γ.γ. του κόμματος, Γιούρι Αντρόποφ, ήταν σίγουρος ότι δεν ήταν άσκηση αλλά επέκειτο πραγματική πυρηνική επίθεση.

Τα στελέχη των σοβιετικών πρεσβειών στη Δύση ήξεραν αλλά δεν τολμούσαν να του χαλάσουν το χατίρι και επιβεβαίωναν την παράνοια υποστηρίζοντας έτσι την (πραγματική) προετοιμασία μιας σειράς μέτρων αντεπίθεσης εκ μέρους της ΕΣΣΔ. Προφανώς φοβούνταν περισσότερο τις επιπτώσεις από τη διαφωνία με τον γενικό γραμματέα και τους περί αυτόν απ’ όσο έναν πυρηνικό πόλεμο. Ευτυχώς είχαμε τον Ολεγκ. Ειδοποιήθηκε άγρια χαράματα η Θάτσερ, ο Ρέιγκαν, εξηγήσεις δόθηκαν, διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου ηρέμησαν την ΕΣΣΔ και εμείς ζήσαμε για να διαβάσουμε την ιστορία.

Το 1985, με κινηματογραφικό τρόπο, έτσι δηλαδή όπως θα περίμενε κανείς για έναν κατάσκοπο του Ψυχρού Πολέμου, ο Ολεγκ Γκορντιέφσκι καταλήγει εκεί όπου ήθελε πάντα να ζει: στο Λονδίνο. Η Θάτσερ, ευγνωμονούσα, φρόντισε προσωπικά για την περιπετειώδη μετοίκηση στα, επιλεγμένα από τον ίδιο ως πατρίδα, εδάφη.

Τα χρόνια που ακολούθησαν δεν ήταν και τόσο περιπετειώδη. Ο, σήμερα 81 ετών, κατάσκοπος, πρώην συνταγματάρχης της KGB, συνέγραψε βιβλία, όλα σχετικά με την KGB, και διετέλεσε σύμβουλος της ακαδημαϊκής έκδοσης Intelligence and Νational Security.

Μοναδική εξαίρεση σε αυτήν την, κατά τα άλλα, ήρεμη βρετανική ζωή υπήρξε, το 2008, η καταγγελία του ίδιου για απόπειρα δολοφονίας του από το Κρεμλίνο, για την οποία οι έρευνες που διεξήγαγε η MI5 δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Luke Harding της εφημερίδας Guardian, «ο Ολεγκ Γκορντιέφσκι παραμένει παθιασμένος εραστής της Βρετανίας, διαβάζει το περιοδικό Spectator, γράφει στο Literary Review και δεν μετανιώνει ποτέ για την προδοσία του απέναντι στην KGB». Οταν, μοιραία, η συζήτηση φτάνει στην ηγεσία της Σοβιετικής Ενωσης αλλά και στη σύγχρονη Ρωσία, ο Ολεγκ ξεκαθαρίζει με πάθος αλλά χωρίς φόβο: «Ο Μπρέζνιεφ δεν ήταν τίποτα ιδιαίτερο. Ο Γκορμπατσόφ ήταν αμόρφωτος και όχι ιδιαίτερα έξυπνος». Και ο Πούτιν; «Αποτρόπαιος και απεχθής».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή