Κάτι τέτοιες στιγμές αντιλαμβάνεσαι την αξία της βιβλιοθήκης σου. Ολο αυτό το βάρος της σιωπής που συσσωρεύθηκε με τα χρόνια στα ράφια της ήρθε η ώρα να αποδείξει πως έχει φωνή. Με τα βιβλιοπωλεία κλειστά, έχεις μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να θεραπευθείς από την υστερία του πιο πρόσφατου τίτλου και να καταλάβεις γιατί τους κλασικούς τούς λέμε ταξικούς. Οσο μεγαλύτερο το αποθεματικό της βιβλιοθήκης, τόσο απολαυστικότερη η κατάδυση και τόσο μεγαλύτερες οι αντοχές στον εγκλεισμό.
Η γενναιοδωρία του κλασικού μπορεί να μετατρέψει τον καταναγκαστικό εγκλεισμό σε ηθελημένο. Εχουμε και λέμε: Πλάτωνος, «Πολιτεία»: Αν έχεις όρεξη διάβασε και τα δέκα βιβλία, ανάγνωση αποτελεσματικότερη από το ισχυρότερο αντικαταθλιπτικό. Τώρα δεν υπάρχει η δικαιολογία ότι δεν έχεις χρόνο.
Ο Σωκράτης, ως ρόλος, σε μερικές από τις καλύτερες στιγμές του. Συνίσταται η ανάγνωση στο πρωτότυπο. Οποιος γνωρίζει καλά ελληνικά μπορεί με λίγη προσοχή, λίγη φαιά ουσία και ένα καλό λεξικό να διαβάσει Πλάτωνα από το πρωτότυπο. Είναι και μια πρώτης τάξεως άσκηση αργής ανάγνωσης, όταν οι ρυθμοί της ζωής μάς εθίζουν στο σκανάρισμα. Σκέψου ότι έχεις όλον τον χρόνο· τα μέτρα μάλλον θα κρατήσουν κάνα δίμηνο.
Αν θέλεις πάλι μετάφραση, συστήνω την «Πολιτεία» των εκδόσεων Πόλις, με πρωτότυπο κείμενο και μετάφραση Ν. Μ. Σκουτερόπουλου. Αν πάλι δεν θέλεις να το διαβάσεις ολόκληρο προτείνω την «Αλληγορία του Σπηλαίου» στο 7ο βιβλίο, την κριτική των πολιτευμάτων στο 8ο και τον μύθο του Ηρός, στο 10ο. Ακόμη κι αν η ιδανική πολιτεία που προτείνει ο Πλάτων σού φανεί απάνθρωπη, αξίζει τον κόπο να σταθείς στην κριτική ματιά απέναντι στα υπάρχοντα πολιτεύματα και στα όσα αναπτύσσει περί ψυχής και δικαιοσύνης. Το καλό με τη βιβλιοθήκη είναι ότι εκμηδενίζει τις χρονικές αποστάσεις.
Ως εκ τούτου, από τον Πλάτωνα μπορείς να πας στη μεγάλη λογοτεχνία του 19ου. Οι αφηγήσεις που κάποτε σου φαίνονταν μακρόσυρτες τώρα μπορούν να αποδειχθούν λυτρωτικές. Ξεκινώ με Αλέξανδρο Δουμά, τον «Κόμη Μοντεχρίστο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας, σε μετάφραση Θεόδωρου Κατσικάρου. Ο Δουμάς δεν χρειάζεται συστάσεις. Ή μήπως χρειάζεται τώρα πια; Παραμένει ένα μυθιστόρημα που είναι όσο πιο κοντά στην απόλυτη ιδέα περί μυθιστορήματος. Καταιγισμός περιπέτειας, επεισοδιακές ανατροπές, κυρίως όμως μια αφηγηματική ορμή άνευ προηγουμένου.
Για κάποιον λόγο δίπλα στον Δουμά στη βιβλιοθήκη μου περιμένει ο Προυστ. Τον προσπερνώ χωρίς δεύτερη σκέψη. Μου προκαλεί κλειστοφοβία, κάτι που αντεδείκνυται. Και τέλος, ένας εντελώς δικός μας. Ο Παπαδιαμάντης και ο «Βαρδιάνος στα Σπόρκα». Εκτός από τη μουσική των ελληνικών του, διαπιστώνεις πως υπάρχουν πολύ χειρότερες μορφές καραντίνας απ’ αυτήν που ζούμε τώρα.