Μελετώντας έναν «ξένο»

2' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΜΕΡΜΗΓΚΑ

Κάτι κρυφό μυστήριο

εκδ. Μελάνι, σελ. 294

Ξεκινώντας την ανάγνωση, ξέρεις ότι το βιβλίο που διαβάζεις δεν θα έχει καλό τέλος. Ο θάνατος παραμονεύει τον κεντρικό χαρακτήρα, έναν πρωταγωνιστή που η δημιουργός του τον αγαπά πολύ –το κάνει σαφές από την πρώτη στιγμή–, τον συναισθάνεται, και τον σέβεται απεριόριστα. Η συγγραφέας της μυθιστορηματικής βιογραφίας «Κάτι κρυφό μυστήριο» θα ήθελε να μην πεθάνει ο ήρωάς της, τουλάχιστον όχι 55 χρόνων, όχι δολοφονημένος, όχι πριν προλάβει να ολοκληρώσει το μεταρρυθμιστικό πολιτικό του έργο.

Σήμερα πια, κοντά δύο αιώνες από τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια –ήταν Σεπτέμβριος του 1831–, ολόκληρη η Ελλάδα θα ήθελε να μην είχε συμβεί αυτό. Είμαστε –ή τουλάχιστον ήμασταν, πριν η πανδημία αλλάξει δραματικά τα δεδομένα– μια χώρα που επιθυμούσε να ξαναδεί και να κατανοήσει το παρελθόν της προσπαθώντας να διδαχθεί από τα σκληρά παθήματα και μαθήματα της Ιστορίας.

Μελετώντας έναν «ξένο»-1

Αλλά το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο σε αυτό το μυθιστόρημα, χωρίς ωστόσο να του στερεί τη γοητεία. Ο Ιωάννης νωρίς το πρωί εκείνης της Κυριακής του Σεπτεμβρίου –παρά τις προειδοποιήσεις– παίρνει μόνος του τον δρόμο προς την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Η γραφή είναι αφαιρετική, κι ό,τι παραλείπεται από τις ιστορικές λεπτομέρειες, αναπληρώνεται από τις αισθήσεις: χρώματα, ήχους και μυρωδιές. Το βιβλίο ξεκινά στην Κέρκυρα, μέσα στα περιβόλια που λούζονται στο καλοκαιρινό φως, και τελειώνει στην Πελοπόννησο, τον μήνα που ανθίζει το γιασεμί. Ο,τι μεσολαβεί είναι περίπου τέσσερις δεκαετίες μιας δραματικής εποχής για την Ελλάδα, που η Καρολίνα Μέρμηγκα έχει «ξεψαχνίσει» προκειμένου να γράψει το μυθιστόρημά της, και να πλησιάσει με τον δικό της τρόπο εκείνον που η ίδια ονομάζει έναν «“ξένο”, που βρίσκεται ακόμη ολόγυρά μας».

«Η Ιστορία είναι για εμένα μυθιστόρημα –το μυθιστόρημα της ζωής μας. Το ότι κάτι συνέβη στ’ αλήθεια, και ότι κάποιος έζησε με αυτόν τον τρόπο δεν αλλάζει τα μυθιστορηματικά υλικά της Ιστορίας», μας λέει η συγγραφέας, που με τον «Ελληνα γιατρό» της, ένα μυθοπλαστικό ιστορικό χρονικό, έχει κάνει ήδη εκδοτική επιτυχία. Και συνεχίζει: «Ο Ιωάννης Καποδίστριας ανήκει σε μια δική μου νοηματική “Ηρωική τριλογία” που κουβαλώ χρόνια (πολύ πριν την ανακήρυξη “εθνικών επετείων”) μαζί με τον “Ελληνα γιατρό”, και κάτι που ελπίζω να ακολουθήσει. Τον πλησίασα, τον μελέτησα, τον φαντάστηκα και τον έγραψα –η μελέτη πήρε περίπου 2 χρόνια– με άφατο θαυμασμό, τον οποίο δεν θέλησα και δεν προσπάθησα να κρύψω. Γι’ αυτό, για να είμαι τίμια απέναντι στον αναγνώστη και παρ’ όλο που προσπάθησα κάθε ιστορικό στοιχείο, κάθε ημερομηνία, κάθε μέρος και σχεδόν κάθε λέξη που τον βάζω να λέει, να είναι αληθινά, ονομάτισα αυτό το βιβλίο μυθιστόρημα. Και ελπίζω να διαβαστεί και να αξιολογηθεί έτσι, γιατί η λέξη “μυθιστόρημα” κουβαλά τόσες απαιτήσεις όσες και η λέξη “Ιστορία”. Δεν είναι μόνο τι λες, είναι πώς το λες. Λυπάμαι που το λεγόμενο “ιστορικό μυθιστόρημα” συχνά γράφεται και αντιμετωπίζεται σαν ανάγνωσμα ήσσονος λογοτεχνικής σημασίας: αντίθετα, καλείται να καλύψει διπλές και αυστηρότερες προδιαγραφές».

Το βιβλίο ολοκληρώνεται με μία σειρά βιογραφικών που φωτίζει τα ιστορικά γεγονότα, και τις αναφορές στη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα πριν από τη συγγραφή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή