Δύσκολη φόρμα το διήγημα. Ειδικά για ανθρώπους σαν εμένα που θέλουν χρόνο για να συνδεθούν με πρόσωπα και καταστάσεις κι άπαξ το καταφέρουν ο αποχωρισμός τους είναι οδυνηρός, τα διηγήματα μοιάζουν μάλλον με βασανιστήριο παρά με ευχαρίστηση. Αυτό όμως ίσως και να ‘ναι που με κάνει όσο τα αποφεύγω, τόσο να απολαμβάνω την ποιότητα τους αν τύχει και βουτήξω στα απειλητικά νερά τους.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και οι «Οδηγίες για οικιακές βοηθούς» της Λουσία Μπερλίν (εκδόσεις Στερέωμα). Ένας γοητευτικός τίτλος και η αναφορά στην καλλιτεχνική συγγένεια με τον αγαπημένο Ρέιμοντ Κάρβερ αρκούσαν για να δώσουν το έναυσμα. Κι από τις πρώτες φράσεις η έκπληξη, γιατί η Μπερλίν αδιαφορεί να δημιουργήσει φιλόξενο έδαφος για να σε κερδίσει, μόνο κόβει κομμάτια από την προσωπική της ιστορία με γενναιοδωρία αφήνοντας σε να κρυφοκοιτάξεις.
Αν κάπου βολευτείς, βολεύτηκες, αν δεν συνδεθείς, πρόβλημά σου, το σύμπαν της συνεχίζει να υπάρχει. Τα διηγήματα της δεν έχουν εντυπωσιακές κατακλείδες και ηθικά διδάγματα. Είναι μικρές βινιέτες αληθινής ζωής ανθρώπων που φέρουν άθελά τους μια προσωπική ιστορία που άλλοτε έχει τη βαρύτητα φτερού κι άλλοτε τους καταπλακώνει. Δεν υπάρχουν ήρωες εδώ, καμιά ιστορία δεν ξεκλειδώνει το μυστήριο της ύπαρξης. Κι όμως, είναι η συγκίνηση του αληθινού βιώματος που κάνει αυτά τα μικρά «τίποτα» να αστράφτουν στο φως της ουσιαστικής λογοτεχνίας. Και, ανεξαρτήτως φόρμας, αυτό είναι πάντα το ζητούμενο.
*Ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος είναι στιχουργός.