ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Ο τελευταίος φύλακας
εκδόσεις Ικαρος, σελ. 498
Αν κάποιος θα ήθελε να ορίσει τον πρωταγωνιστή του βιβλίου, αυτός δεν είναι άλλος από την Ηπειρο, τον γενέθλιο τόπο του συγγραφέα. Κι αυτό γιατί η Ηπειρώτικη γεωγραφία, τα τοπόσημα και η ιστορία είναι εκείνα που ορίζουν αμετάκλητα τις μοίρες των ηρώων αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας αφήγησης. Προϊόν βαθιάς αρχειακής έρευνας αλλά και καταγραφή προσωπικών και οικογενειακών αφηγήσεων του συγγραφέα, το βιβλίο διασχίζει σημαντικές στιγμές της ιστορίας της Ηπείρου, από πασίγνωστα γεγονότα όπως η έναρξη του Ελληνοϊταλικού Πολέμου σε λιγότερο γνωστές καταγραφές όπως η δημιουργία και η δράση της Ηπειρωτικής Εταιρείας. Και από περήφανες στιγμές του ελληνισμού όπως η προετοιμασία της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων έως τις εθνικές ντροπές που έζησε η χώρα στα χρόνια του τελευταίου εμφυλίου πολέμου. Η αφήγηση δεν είναι γραμμική και ακολουθεί τεθλασμένες στον χρόνο καλύπτοντας μια περίοδο από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Η σοβαρή ερευνητική δουλειά μαζί με το προσωπικό στοιχείο των οικογενειακών ιστοριών του συγγραφέα δημιουργούν ήρωες με σάρκα και οστά, και η αφήγηση στέκεται εκεί, αληθινή και γεμάτη ένταση. Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου ακολουθούν τη μοίρα των επιλογών τους και παραμένουν πιστοί στο καθήκον τους να υπερασπίσουν αυτό που κάθε φορά ορίζουν ως «σπίτι» και «πατρίδα» με τις δικές τους πράξεις: Ο βαρκάρης Γιώργης Μπάκας μεταφέροντας όπλα για την απελευθέρωση της Ηπείρου από τους Τούρκους, ο δάσκαλος Ανδρέας Μπάκας φυλάσσοντας τα περάσματα της ελληνοαλβανικής μεθορίου στον Σαραντάπορο, ο Γιώργης και η Σταματίνα Μπάκα αγωνιζόμενοι για τη ζωή τους σε ένα ανταρτοκρατούμενο χωριό της Πίνδου.
Η μεγάλη γοητεία του βιβλίου όμως βρίσκεται στην ολοζώντανη περιγραφή του Ηπειρώτικου τοπίου, των ανθρώπων του και των συνηθειών τους, ακόμα και της γλώσσας τους. Ετσι η αφήγηση ρέει δροσερή και πολύχρωμη γεμάτη εικόνες και αρώματα μιας χαμένης για πάντα Ελλάδας, μην αφήνοντας τον αναγνώστη να πλήξει σε καμία από τις σχεδόν 500 σελίδες της. Ο «Τελευταίος φύλακας» είναι ένα ρεαλιστικό ιστορικό μυθιστόρημα αλλά και μια γεωγραφική περιπλάνηση σε μερικές από τις ομορφότερες γωνίες της «Απείρου Χώρας», όπως έλεγαν την Ηπειρο οι αρχαίοι ταξιδιώτες. Οι αναγνώστες που έχουν ταξιδέψει ώς εκείνα τα μέρη θα αγαπήσουν το βιβλίο περισσότερο. Οι υπόλοιποι θα έχουν ένα καλό λόγο, αφού το διαβάσουν, να βρεθούν εκεί, και να τα γνωρίσουν.