O 21oς αιώνας έδειχνε ότι είχε στο χέρι το καρέ της ευτυχίας. Τουλάχιστον της ευτυχίας δυτικού τύπου –υγεία, ευμάρεια, ομορφιά, επιτυχία–, την οποία όμως έχουν ενστερνιστεί επίσης οι οικονομικά ανεπτυγμένοι και οι ταχέως αναπτυσσόμενοι του υπόλοιπου κόσμου. «Ευτυχιοκρατία» τιτλοφορείται η επιστημονική μελέτη του ψυχολόγου Εντγκαρ Καμπάνας και της κοινωνιολόγου Εύας Ιλούζ, που κυκλοφόρησε μόλις τον προηγούμενο μήνα από τις εκδόσεις Πόλις.
«Κατά τις τελευταίες δεκαετίες», έγραψαν οι συγγραφείς, «έχει μεταβληθεί ριζικά ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την ευτυχία. Δεν πιστεύουμε πια ότι η ευτυχία συνδέεται κάπως με τη μοίρα ή τις περιστάσεις, την απουσία ασθενειών, την αποτίμηση μιας ολόκληρης ζωής. Στην πραγματικότητα η ευτυχία γίνεται πλέον αντιληπτή ως τρόπος σκέψης που μπορεί να οργανωθεί με τη δύναμη της θέλησης και του αυθεντικού μας εαυτού· ο μοναδικός στόχος που δίνει αξία στη ζωή· το μέτρο με το οποίο οφείλουμε να αποτιμούμε τον πλούτο της ιστορίας της ζωής μας, το μέγεθος των επιτυχιών και των αποτυχιών μας και το εύρος της ψυχικής και συναισθηματικής μας ανάπτυξης».
Ο υπότιτλος του βιβλίου είναι «Πώς η βιομηχανία της ευτυχίας κυβερνά τη ζωή μας», και εξετάζει με ποιον τρόπο η λεγόμενη επιστήμη της Θετικής Ψυχολογίας μετέτρεψε την ευτυχία σε ιδεολογία, και την προσπάθεια της κατάκτησής της σε κερδοφόρα επιχείρηση. Πέρα από τους προβληματισμούς επιστημονικής και φιλοσοφικής φύσης, οι ερευνητές θέτουν κι ένα ηθικό ζήτημα: Η επιστήμη της ευτυχίας μάς τοποθετεί μεταξύ δύο πόλων, της θετικότητας και της αρνητικότητας, ενοχοποιώντας τις επιλογές μας. Κάπως δηλαδή σαν οι δυστυχείς να πάμε
γυρεύοντας τη δυστυχία.
Το βιβλίο εκδόθηκε στη Γαλλία το 2018, πράγμα που σημαίνει ότι γράφτηκε δύο χρόνια πριν η πανδημία βυθίσει τον πλανήτη σε αυτό το πρωτόγνωρο για την πρόσφατη ιστορία της ανθρωπότητας, φόβο και πένθος. «Στο μείζον σταυροδρόμι μεταξύ ευζωίας και πόνου η επιλογή είναι στο χέρι του ανθρώπου», υποστήριζαν οι «ευτυχιοχόνδριοι». Ισως τώρα, στο ξεκίνημα της τρίτης δεκαετίας αυτού του αιώνα μπορούν να παραδεχθούν –και να το αντέξουν– πως η ευτυχία δεν μπορεί να είναι το μοναδικό μέτρο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας.