Αλματα κοινωνικής αναρρίχησης στη Βοστώνη του 1880

Αλματα κοινωνικής αναρρίχησης στη Βοστώνη του 1880

2' 21" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

William Dean Howells

Η άνοδος του Σάιλας Λάπαμ

μτφρ. Ευγενία Μίγδου

εκδ. Gutenberg, σελ. 562

Από τους λιγότερο διάσημους εκτός ΗΠΑ μεγάλους ρεαλιστές του αμερικανικού 19ου αιώνα, αλλά μεγάλος στην τέχνη της αφήγησης και της παρατήρησης, ο Γουίλιαμ Ντιν Χάουελς (1837-1920) εμφανίζεται με μεγάλη καθυστέρηση στην ελληνική γλώσσα. Το οφείλουμε στη θαυμαστή σειρά Orbis Literae των εκδόσεων Gutenberg, που σταδιακά χτίζει μια όμορφη συλλογή τίτλων σωστά επιμελημένων και σχολιογραφημένων, της κλασικής λογοτεχνίας. Ο Γουίλιαμ Ντιν Χάουελς έφθασε στη γλώσσα μας με το πιο γνωστό, ίσως, πολυσέλιδο μυθιστόρημά του, την «Ανοδο του Σάιλας Λάπαμ», σε μετάφραση, εισαγωγή και σημειώσεις Ευγενίας Μίγδου, έργο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1885.

Ο τίτλος υπονοεί την καμπύλη αναρρίχησης και κατακρήμνισης ενός αυτοδημιούργητου Αμερικανού επιχειρηματία που εμπορεύεται βαφές επιφανειών. Ο Σάιλας Λάπαμ είναι σε ώριμη ηλικία στη δεκαετία του 1880, έχει οικογένεια με δύο κόρες, οικονομικά είναι μεγιστάνας, αλλά η ερμητική υψηλή κοινωνία της Βοστώνης δύσκολα ανοίγει για να δεχθεί τους αναρριχητές του αμερικανικού ονείρου. Ο Γουίλιαμ Ντιν Χάουελς με τον εξαίρετο ρεαλισμό του χτίζει μια σειρά από χαρακτήρες, χωρίς να τους κρίνει και χωρίς να τους εκθέτει από πλευράς ηθικής ή αισθητικής. Τους παραδίδει στον αναγνώστη απολύτως γήινους, σύνθετους, με όλες τις αντιφάσεις, τις προκαταλήψεις, τις εμμονές και τους ευγενείς πόθους.

Η Βοστώνη της αριστοκρατίας και των νεόπλουτων στη δεκαετία του 1880 δεσπόζει ως κάδρο και προσφέρεται ως φυσικός χώρος κατά τρόπο ίσως αντίστοιχο της Νέας Υόρκης όπως προσφέρεται από την Ιντιθ Γουόρτον. Μόνο που ο Γουίλιαμ Ντιν Χάουελς έχει μια αδρή ματιά που ανατέμνει χωρίς πολλές φωτοσκιάσεις και σμιλεύει χαρακτήρες με μεγάλη επιδεξιότητα. Ο Σάιλας Λάπαμ, ο ήρωάς του, είναι ένας άνθρωπος του 19ου αιώνα, τέκνο του laissez-faire καπιταλισμού, που γύρω στα 1880 νιώθει ήδη πως η εποχή τον ξεπερνάει. Εχει ήδη ανατείλει το πρώιμο φως του εικοστού αιώνα, η νέα γενιά εγκαθιδρύει νέα ήθη και μέσα σε αυτή την ταχύτερη κινητικότητα μπορεί και ο ίδιος να πλασαριστεί στην προθήκη της βοστωνέζικης κοινωνίας.

Η ανέγερση νέου σπιτιού στην περιζήτητη περιοχή με τις παλιές επαύλεις δεν δίνει μόνο έξοχες τεχνικές και αρχιτεκτονικές περιγραφές, αλλά προσφέρεται ως θέμα για να προβληθούν πάνω του όλες οι επιδιώξεις της κοινωνικής αναρρίχησης και της ώσμωσης με το παλιό χρήμα. O νεαρός γόνος αριστοκρατικής οικογενείας, με απλότητα και ευγένεια τρόπων, με κατανόηση και ζήλο, ζητεί δουλειά στην εταιρεία του Λάπαμ και επιπλέον ερωτεύεται μία από τις κόρες του. Η επιλογή της θυγατέρας είναι το τέχνασμα για να ξετυλιχθεί ένα γαϊτανάκι παρεξηγήσεων και ανατροπών που κορυφώνεται με την ηθική απαξίωση και τον οικονομικό δόλο μέσα στους κόλπους της εταιρείας. Η πτώση του Λάπαμ είναι σταδιακή, αναμενόμενη, αλλά όχι πλήρης. Ο Γουίλιαμ Ντιν Χάουελς ενδιαφέρεται για όλες τις αποχρώσεις και τις διακυμάνσεις της καθημερινότητας, γι’ αυτό άλλωστε και μας δίνει έξοχους δεύτερους χαρακτήρες.

Η Βοστώνη του 1880 αναδύεται ως μια πολυπρόσωπη πινακοθήκη χαρακτήρων σε ένα πεδίο σύνθεσης παλιού και νέου χρήματος. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή