ΕΛΕΝΗ ΧΑΤΖΗ – Ο λάκκος του θριάμβου
Εκδόσεις Λιβάνη, σελίδες 319
Ο ισχυρός επιχειρηματίας Χάρης Λεμπεσόπουλος, γνωστός ως «ο Μάγος», και ο στενός του συνεργάτης, διευθυντής της μεγαλύτερης κλινικής στην Ελλάδα, Φίλιππος Στάμου, διοικούν μια οικονομική αυτοκρατορία και ρυθμίζουν τις τύχες χιλιάδων ανθρώπων. Μέχρι που ένας εξαθλιωμένος άστεγος και ένας άνεργος οδηγός ασθενοφόρου εισβάλλουν στη ζωή τους και απειλούν να αποκαλύψουν θανάσιμα μυστικά, τα «προπατορικά αμαρτήματα» πάνω στα οποία έχει χτιστεί η χωρίς όρια εξουσία τους.
Ο «Λάκκος του θριάμβου» της Ελένης Χατζή είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ όπου η απειλή της αποκάλυψης οδηγεί σε ένα σκληρό παιχνίδι μεταξύ των αντιπάλων μερών. Αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, συνέχεια του προηγούμενου μυθιστορήματός της («Ο Μάγος», εκδ. Γαβριηλίδη, 2011), μιας έξοχης ανάλυσης των δομών της οικονομικής εξουσίας και του ανελέητου κυνηγιού για την επιτυχία. Στο νέο της μυθιστόρημα συναντούνται ορισμένοι από τους βασικούς χαρακτήρες του προηγούμενου, με πρώτον τον ίδιο τον «Μάγο» αλλά και τον γιατρό Φίλιππο που πλέον έχει αναδειχθεί σε διάδοχό του.
Παρακολουθούμε την καθημερινότητα του οχυρωμένου κόσμου τους από κοντά και με λεπτομέρεια, με τρόπο που απομυθοποιούνται και γίνονται ασήμαντοι μέσα στην κοινοτοπία και την κενότητά τους. Πώς διαχειρίζονται τις οικονομικές και προσωπικές σχέσεις τους; Πώς λαμβάνουν τις αποφάσεις τους; Πού οφείλουν τη δύναμή τους; Είναι ισχυροί ίσως επειδή είναι αδίστακτοι αλλά και ίσως επειδή υπήρξαν απλά τυχεροί. Θα μπορούσαν πολύ εύκολα να έχουν φάει τα μούτρα τους, όπως τόσοι άλλοι άλλωστε, στο φρενιτιώδες κυνήγι τους για την επιτυχία. Ούτε οι ίδιοι δεν είναι ακριβώς σίγουροι πώς τα κατάφεραν. «Νομίζω πως είστε ένας κανονικός άνθρωπος σαν όλους τους άλλους, με λίγη παραπάνω τύχη και αρκετό -αν μου επιτρέπετεθράσος, και αυτό είναι όλο», λέει κάποια στιγμή κατάμουτρα στον Μάγο ένα από τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
Στον κόσμο τους, στον κόσμο της επιτυχίας και της παντοδυναμίας, εισβάλλουν δύο καθημερινοί άνθρωποι. Για τον ένα, ο μόχθος και η συνέπεια έχουν δημιουργήσει την προσμονή για μια ανταμοιβή που ποτέ δεν έρχεται και που τελικά οδηγεί στη ματαίωση και την απελπισία. Για τον άλλον, οι ενοχές για το κακό που έχει προκαλέσει και η ανάγκη για κάποιου είδους εξιλέωση είναι η βασική κινητήριος δύναμη. Η καταδίωξη από τις ενοχές και η διαχείρισή τους για την αποκατάσταση της ψυχικής ισορροπίας αποτελούν ένα κομβικό θέμα στον «Λάκκο του θριάμβου» με το οποίο βρίσκονται αντιμέτωποι λίγο-πολύ όλοι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου.
Οι βασικοί χαρακτήρες του μυθιστορήματος συγκρούονται όχι μόνο μεταξύ τους αλλά τελικά και με τον ίδιο τους τον εαυτό, τους φόβους τους, τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες τους, την όποια συνείδησή τους. Από αυτήν την άποψη, η Χατζή δεν εξιδανικεύει τους ήρωές της. Είναι όλοι τους σημαντικοί και ασήμαντοι ταυτόχρονα, συνηθισμένοι και ασυνήθιστοι την ίδια στιγμή. Κανείς δεν είναι αψεγάδιαστος. Ωστόσο, με συνέπεια, όπως και στο προηγούμενο μυθιστόρημά της, η Χατζή επιμένει περισσότερο από όλα να καταλάβει παρά να κρίνει τους ήρωές της αφήνοντας τον ρόλο αυτό στον κάθε αναγνώστη. Αυτή η συγγραφική στάση σε συνδυασμό με τους καλοδουλεμένους διαλόγους δημιουργεί ιδιαίτερα πειστικούς χαρακτήρες που ξεδιπλώνονται σε μια ρεαλιστική όσο και συναρπαστική πλοκή. Αλλά η συγγραφέας αποφεύγει τις εύκολες λύσεις και την αναπαραγωγή των στερεοτύπων που κολακεύουν τον αναγνώστη. Αφήνει την εξέλιξη των πραγμάτων ανοιχτή σε ερμηνείες και προβληματισμό, όπως ακριβώς οφείλει να κάνει ένα λογοτεχνικό έργο.