ΖΕΤΑ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ
Κασκόλ από κασμίρι
εκδ. Κέδρος, σελ. 309
Σ’ έναν κόσμο που υπόσχεται και εγγυάται τη μελλοντική ευτυχία, η ηρωίδα του μυθιστορήματος της Ζέτας Κουντούρη επιλέγει να την αδράξει το συντομότερο δυνατόν. «Την είχε πιάσει όντως βιασύνη να ανοίξει δικό της σπίτι, να κάνει οικογένεια, οι περισσότερες φίλες της είχαν ήδη αποκτήσει παιδιά και η τελευταία της σχέση μ’ έναν πιλότο της πολιτικής αεροπορίας, αφού την είχε ανεβάσει πρώτα για ένα σύντομο διάστημα στον ουρανό, την προσγείωσε απότομα αφήνοντάς την τραυματισμένη, όπως και κάθε άλλη φορά που είχε προσπαθήσει να δημιουργήσει σοβαρό δεσμό. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τον εαυτό της πως η επιτυχία ενός γάμου δεν εξαρτάται απαραίτητα από το αν υπάρχει έρωτας. Ισως κιόλας να ίσχυε το ακριβώς αντίθετο».
Η πλοκή του έργου οδηγεί τον αναγνώστη στην υιοθέτηση των ίδιων των σκέψεων των ηρώων που μέσα στα ποικίλα τους προβλήματα, στον ίλιγγο και στο βουητό της επικοινωνίας, αναγκάζονται να υποκύπτουν σε πιέσεις και εκβιασμούς. Η συγγραφέας έχοντας εντρυφήσει στις δυσκολίες, τις διακυμάνσεις αλλά και τις παρανοήσεις ως βασικά στοιχεία των ανθρωπίνων σχέσεων, πλέκει την ιστορία της με ζωντάνια αλλά και αμέριστη κατανόηση και τρυφερότητα προς τους ήρωές της.
Ερωτήματα για την ύπαρξη, τον χρόνο, τον θάνατο τοποθετούνται από τη Ζέτα Κουντούρη σε μια συνθήκη που εξελίσσεται κυκλικά, σαν ένα παιχνίδι εξάρτησης – υποταγής.
Τα αγωνιώδη ερωτήματα για την ύπαρξη, τον χρόνο, τον θάνατο τοποθετούνται από τη συγγραφέα σε μια συνθήκη περίπου σκηνική που εξελίσσεται κυκλικά σαν ένα παιχνίδι εξάρτησης – υποταγής, όπου παρακολουθούμε τους βασικούς ήρωες και την επαναλαμβανόμενη ρουτίνα τους. Δίπλα τους κινούνται κι άλλα πρόσωπα που προάγουν την πλοκή πάντα μέσα στο πλαίσιο της σχέσης του πρωταγωνιστικού ζεύγους, Μιράντας και Ευγένιου. Πρόκειται για πρόσωπα συγγενικά, όπως η Μάγδα και ο Αρης, αδέλφια της Μιράντας, τα δυο της αγόρια αλλά και άλλα, όπως η Μόζα, Αλβανίδα που εργαζόταν σε μπαρ και υπήρξε ερωμένη του Ευγένιου, η Νάντια Νάνο, αδελφή της Μόζας και ο άντρας της και τέλος ο αστυνόμος Πιερίδης που προσπαθεί να εξιχνιάσει την εξαφάνιση του Ευγένιου.
Η Ζέτα Κουντούρη, μυθιστοριογράφος και έμπειρη διηγηματογράφος, νομικός το επάγγελμα, εμφανίστηκε στα γράμματα το 1992 με τη συλλογή διηγημάτων «Η πρεμιέρα». Οταν εκδόθηκε το μυθιστόρημά της «Η λεγάμενη» (2006) η προσοχή του αναγνώστη στράφηκε στη γοητεία ενός μοναδικού πλάσματος που κουβαλούσε μυστικά και που δεν θα μπορούσε να μην εμπλέκεται στους θανάτους που ακολούθησαν τον ερχομό της σε κάποιο ελληνικό νησί. Η φυσιογνωμία της αινιγματική, η λύση στον γρίφο της θα φανερωθεί στις τελευταίες σελίδες.
Το ίδιο συμβαίνει και στο «Κασκόλ από κασμίρι», όπου η ηρωίδα συνειδητοποιεί αργά το μερίδιο της ευθύνης της καθώς «μπήκε σε ένα γάμο με λανθασμένες προθέσεις». Στην επίσκεψή της στην ψυχολόγο ομολογεί πως ουδέποτε υπήρξε σωστή μητέρα και παρά την απάντηση της ψυχολόγου ότι «οι μητέρες που δεν υπήρξαν σωστές σπάνια το αναγνωρίζουν», παρά την κατανόηση που ζωγραφιζόταν στο βλέμμα της δίχως ίχνος μομφής, η Μιράντα επιμένει: «Νομίζω ότι η προσωπική μου ανάγκη για μια ζωή όχι απλώς υποφερτή, αλλά έτσι όπως την είχα κάποτε ονειρευτεί, μόλις μου δόθηκε η ευκαιρία να τη ζήσω, μέτρησε περισσότερο από την ασφάλεια και τη σιγουριά που χρειαζόντουσαν τα παιδιά μου. Μένοντας σε έναν γάμο που από την αρχή δεν ήθελα, είχα την ψευδαίσθηση πως θα μπορούσα να τα συνδυάσω όλα. Χωρίς ιδιαίτερες απώλειες. Από την άλλη μεριά οι τύψεις για όσα έκανα χειροτέρευαν τα πράγματα από κάθε άποψη».
Με τη λύση του μυστηρίου στο τελευταίο κεφάλαιο («Κόκκινο»), όταν πλέον πέφτουν οι μάσκες και το μόνο που απομένει είναι να λάμψει η αλήθεια, η συγγραφέας μιλάει διά στόματος του αστυνομικού Πιερίδη: «Η πολύπαθη αλήθεια… Πόσες διαφορετικές εκδοχές μπορεί να έχει… Ο άντρας σας σάς αποκάλυψε ήδη ένα σημαντικό μέρος από αυτήν. Μπορώ να σας αποκαλύψω κι εγώ ένα μεγάλο μέρος από την υπόλοιπη. Και, ασφαλώς θα υπάρχουν πάντα πράγματα που δεν τα μαθαίνει ποτέ κανείς, μυστικά που θάβονται οριστικά μαζί μ’ αυτούς που τα κουβαλάνε».
Αυτά όμως ίσως λίγους ενδιαφέρουν. Ολοι μας ωστόσο, ως συνένοχοι αναγνώστες, μπορούμε να χαρούμε τη διεισδυτική σκέψη της συγγραφέως και τον τρόπο που χειρίζεται τόσο το υλικό, όσο και τη γλώσσα της.