Μαρία Πολυδούρη
«Τα Ποιήματα».
Φιλολογική επιμέλεια-επίμετρο Χριστίνα Ντουνιά.
εκδ. Εστία.
Οταν ένα βιβλίο σε κατακλύζει με την ατμόσφαιρα μιας περασμένης εποχής, όχι απαραίτητα με εμφανείς εικόνες αλλά με λεπτεπίλεπτες ποιητικές πινελιές, όταν επιπλέον σε καθοδηγεί με βεβαιότητα στην ανάγκη να την αναβιώσεις εσύ ο ίδιος με όποιο δυνατό τρόπο, τότε σε έχει κερδίσει απόλυτα.
Ενα τέτοιο βιβλίο είναι ο τόμος «Τα Ποιήματα» της Μαρίας Πολυδούρη, με τη φιλολογική επιμέλεια και το επίμετρο της Χριστίνας Ντουνιά, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εστία.
Αν και σε ποιο βαθμό η ποίηση της Πολυδούρη μπορεί να διαβαστεί σαν μια σύγχρονη ζωντανή τέχνη είναι ένα από τα ζητήματα στα οποία εστιάζει η εργασία της Χριστίνας Ντουνιά.
Η Μαρία Πολυδούρη έχει από καιρό περάσει στην περιοχή του λογοτεχνικού μύθου: είναι το σύμβολο της πρόωρα χαμένης ομορφιάς και του μοιραίου έρωτα, της σπαταλημένης νεότητας και της αυθεντικής ποιητικής κατάθεσης. Στη νέα έκδοση συγκεντρώνονται για πρώτη φορά όλα τα ευρισκόμενα ποιήματά της, δημοσιευμένα ή χειρόγραφα και πλαισιώνονται με φιλολογικά σχόλια. Η μελέτη «Μαρία Πολυδούρη ή “τα ρόδα του αίματος”» που περιλαμβάνεται στο επίμετρο του τόμου, αναδεικνύει τους βασικούς άξονες του έργου της, τη σχέση με την ευρωπαϊκή και την ελληνική λογοτεχνική παράδοση καθώς και τις περιπέτειες της πρόσληψής του. Ο τόμος ολοκληρώνεται με τα «Στοιχεία βιογραφίας» όπου ανακοινώνονται νέα ευρήματα για τη ζωή και την καλλιτεχνική διαδρομή της ποιήτριας.
Διαβάζοντας ξανά τα ποιήματά της με τις σημειώσεις που υπάρχουν για τα περισσότερα από αυτά αρχίζεις να φαντάζεσαι την Αθήνα του ’20 και του ’30. Βλέπεις το Ζάππειο με άλλα μάτια, γνωρίζοντας πως εκεί συναντήθηκαν αρκετές φορές η Μαρία Πολυδούρη με τον Κώστα Καρυωτάκη, αναζητάς τη Μεθώνης 7 όπου έμεινε για ένα διάστημα η ποιήτρια, το νούμερο 32 της Πανεπιστημίου όπου βρισκόταν το «τυπογραφείον Γ. Η. Καλέργη» εκεί που εκδόθηκε η συλλογή «Ηχώ στο Χάος» (1929), την τοποθεσία του ζαχαροπλαστείου «Παλλάδιο» επίσης στην Πανεπιστημίου, που την ενέπνευσε σε συνάντησή της με τον Καρυωτάκη να γράψει ένα από τα πιο δημοφιλή της ποιήματα, το «Γιατί μ’ αγάπησες». «Το Παλλάδιο ήταν το κέντρο συνάντησης της Μαρίας. Ηταν βραδάκι και το κέντρο ασφυχτικά γεμάτο» γράφει στη Βιογραφία της Πολυδούρη (ανέκδοτο χειρόγραφο) η αδερφή της Βιργινία. «Η Μαρία κάθισε σε μια γωνιά, εντελώς αθέατη, στη στιγμή βλέπει τον Καρυωτάκη να μπαίνει και χωρίς άλλη αναζήτηση μέσα στο πλήθος να προχωρεί κατευθείαν προς το μέρος της. “Μα πώς με ξετρύπωσες τόσο εύκολα κι ήρθες με το κατευθείαν;” ρώτησε με απορία. “Τα μάτια σου σα δυο αστέρια, φώτιζαν απ’ την πόρτα και μου ’δειξαν το δρόμο” της είχε απαντήσει εκείνος».
Το βιβλίο της Χριστίνας Ντουνιά είναι ένα πόνημα βαθιάς έρευνας και αγάπης που μαθαίνουμε ότι θα συνεχιστεί με έκδοση των Πεζών της Πολυδούρη αλλά και της βιογραφίας της. Ομορφη σκέψη να δικαιώνεται η μνήμη μιας ποιήτριας που ενώ λατρεύτηκε από την εποχή της έως σήμερα, έφυγε από τη ζωή σε οικονομική ένδεια χωρίς την υποστήριξη της Πολιτείας, η οποία δεν μερίμνησε καν για τον τάφο της, ανύπαρκτο από τότε που έγινε η εκταφή της το 1933…