ΚΡΙΣΤΙΝΑ ΟΛΣΟΝ
Ματωμένη μαργαρίτα
μετ.: Γιώργος Μπαρουξής
εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 464
Η Κριστίνα Ολσον είναι μια Σουηδή συγγραφέας που φυλάσσει στις αποσκευές της, εκτός από το καλό υλικό όλων των προγενέστερων ομοτέχνων της, και την τεχνογνωσία την οποία απέκτησε όσο εργαζόταν στο αντιτρομοκρατικό τμήμα της Οργάνωσης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, καθώς και, μεταξύ άλλων, στο Εθνικό Σουηδικό Αστυνομικό Συμβούλιο.
Η περιπέτεια ξεκινάει με την εξιστόρηση ενός βιασμού, την παραμονή της γιορτής του Μεσοκαλόκαιρου. Τα στοιχεία που δίδονται σχετικά με την ταυτότητα των ηρώων είναι ελάχιστα, ωστόσο αυτή η πρώτη εισαγωγική ιστορία θα δέσει με όσα εξελιχτούν μετά τον θάνατο ενός πάστορα και της γυναίκας του, θάνατος ο οποίος στην αρχή είχε εκληφθεί ως αυτοκτονία. Παράλληλα, τρεις άντρες ασιατικής καταγωγής βρίσκονται νεκροί, ενώ, όπως διαπιστώνεται, υπήρχαν κοινά στοιχεία που τους συνέδεαν με την κοινωνική δραστηριότητα του πάστορα.
Την υπόθεση αναλαμβάνει η Φριεντρίκα Μπέργιμαν και η ομάδα του Αλεξ Ρεστ. Η πρώτη είναι έγκυος και περιμένει το παιδί ενός παντρεμένου, ο οποίος, ωστόσο, ενημερώνει τη σύζυγό του για την παράλληλη σχέση που διατηρεί. Ο Αλεξ είναι συνεπής και φροντίζει να κρατάει τις ισορροπίες ανάμεσα στα μέλη της ομάδας του, ενώ δεν επιτρέπει να ξεπεραστούν τα όρια της κοινωνικής ευπρέπειας.
Από τις περιπέτειες των μελών του αστυνομικού τμήματος πληροφορείται κανείς ότι στη Σουηδία, τυχόν αντικοινωνική συμπεριφορά υπαλλήλου, ακόμα και στο πλαίσιο του χοντροειδούς αστείου, τιμωρείται και ζητείται η συνδρομή του ψυχίατρου. Δεν αφήνεται τίποτε στη τύχη του. Η τιμωρία χρησιμοποιείται ως μέσον συμμόρφωσης και δίδεται ως ευκαιρία για να αναλάβει ο παραβάτης τις ευθύνες του. Διαλυμένες οικογένειες, η ναρκισσιστική συμπεριφορά ορισμένων ηρώων αποκαλύπτουν την άλλη πλευρά της προηγμένης σουηδικής κοινωνίας. Οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε δύο συνεργάτες του Αλεξ μπορεί να δημιουργούν προστριβές, ωστόσο τους ωθούν να αναλάβουν δράση και να συμβάλει ο καθένας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο στη λύση των προβλημάτων.
Οι δύο πόλοι
Οι έρευνες της ομάδας οδηγούν μέχρι την Ταϊλάνδη και το δίκτυο δουλεμπορίου που αναπτύσσεται εκεί, το οποίο συνδέει την Ασία με την Ευρώπη μέσω Κωνσταντινουπόλεως και Αθηνών. Δύο γυναίκες που μοιάζουν, αλλά συγχρόνως είναι πολύ διαφορετικές, εμπλέκονται σε όλα τα γεγονότα και η καθεμιά αντιπροσωπεύει τους δύο πόλους, το καλό και το κακό, το υγιές και το νοσηρό, τα αντίθετα που συναντώνται ακόμα και στους κόλπους της Εκκλησίας. Στην αντιπαράθεση των δύο πλευρών, που όμως ανήκουν στην ίδια στέγη, οι συγκρούσεις θα φέρουν στο φως πάθη, θα ξεσκεπάσουν την υποκρισία, την απληστία.
Η Ολσον γνωρίζει πολύ καλά το «παιχνίδι» των λέξεων και πώς να δομεί την ιστορία της, να μετατρέπει τον καθημερινό λόγο σε ευφυείς και καυστικές ατάκες. Με σταθερά υλικά, ισορροπίες στις περιγραφές, με μετακινήσεις στον χώρο και τον χρόνο, με υπονοούμενα, για να επιτραπεί στον αναγνώστη να σκεφτεί, να συνθέσει, να προτείνει, χτίζει το οικοδόμημά της, και συνεπαίρνει με όσα παραλείπονται και εννοούνται. Με ρυθμούς γρήγορους μεταφέρεται η αφήγηση από τις ανθρώπινες στιγμές των αστυνομικών στις παράλληλες και συγχρόνως κοινές ιστορίες των θυμάτων και των θυτών. Και έτσι ο κύκλος της οικογένειας αποτυπώνει με τον πιο ξεκάθαρο, αλλά και δραματικό τρόπο, τις παθογένειες της ευρύτερης κοινωνίας.
Η πλούσια σε πλοκή ιστορία μαζί με τα συμφραζόμενά της θα γοητεύσει τον αναγνώστη, που στο τέλος θα σκεφτεί ότι δικαίως υποστηρίζεται ότι η σκανδιναβική αστυνομική λογοτεχνία ανανέωσε το είδος και ελάχιστα μέχρι στιγμής διέψευσε τις υψηλές προσδοκίες.