Πριν από δέκα χρόνια, επιστήμονες της NASA κατέγραψαν τη χαμηλότερη νότα που ακούστηκε ποτέ στο σύμπαν. Οπως έγραφε ο Nigel Hawkes στους Times, ήταν ο βαθύς βρυχηθμός μιας γιγαντιαίας μαύρης τρύπας. Η νότα είναι η σι ύφεση αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να την ακούσετε: βρίσκεται 57 οκτάβες κάτω από το μεσαίο ντο, συχνότητα ένα εκατομμύριο δισεκατομμύρια φορές χαμηλότερη από το όριο της ανθρώπινης ακοής.
Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες δεν άκουσαν με τη στενή έννοια του όρου τον ήχο της μαύρης τρύπας (ως γνωστόν, ο ήχος δεν ταξιδεύει στο κενό του Διαστήματος), αλλά συνήγαγαν τα ηχητικά κύματα από κυματισμούς που σχηματίζονται στα αέρια που εκτοξεύει η μαύρη τρύπα, σε απόσταση 250 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη. Μακριά, πολύ μακριά.
Ενα με δύο μήνες πριν, διαστημόπλοια της NASA, όπως ο «Βόγιατζερ», ο «Γαλιλαίος» κ.ά., πλέοντας στο βαθύ Διάστημα, όχι μόνον απέστειλαν φωτογραφίες των πλανητών και άλλων ουράνιων σωμάτων του ηλιακού μας συστήματος αλλά κατέγραψαν και τις ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις που εκπέμπουν. Οταν οι επιστήμονες τις μετέγραψαν σε ηχητικά κύματα, το αποτέλεσμα ήταν εκπληκτικό. Αυτή τη φορά, ο ήχος είναι προσιτός στην ανθρώπινη ακοή και θα έλεγα ότι τα τρομακτικά ακούσματα από το «Ρέκβιεμ» και τις «Ατμόσφαιρες» του Γκιόργκι Λίγκετι που ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ χρησιμοποίησε το 1968 στην ταινία «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος» (1968), υστερούν μπροστά σε αυτούς τους απόκοσμους, μινιμαλιστικούς ήχους που άλλοτε νομίζεις ότι βγαίνουν από ανθρώπινη φωνή κι άλλοτε από έναν αλλόκοτο συνδυασμό εγχόρδων και ηλεκτρονικών οργάνων. Για του λόγου το αληθές, μπείτε στην ιστοσελίδα της NASA, πληκτρολογήστε Spooky Space «Sounds» ή μπείτε στο σάιτ The Daily Epic πληκτρολογώντας NASA Probes Record Sounds In Space – And It’s Terrifying (http://www.thedailyepic.com/nasa-probes-record-sounds-in-space-and-its-terrifying/).
Θα ακούσετε τους παράξενους ήχους πλανητών και δορυφόρων του ηλιακού μας συστήματος – αλλά και της Γης μας. Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, ακούω τον ήχο του πλανήτη Δία, του Ποσειδώνα, των δακτυλίων του Κρόνου – που ίσως να είναι οι πιο τρομακτικοί, όπως και του Ουρανού.
Δεν ξέρω πόσο τυχαίο είναι αλλά το «τραγούδι της Γης» (γνήσιος μαλερικός τίτλος) είναι ο πιο ήπιος, καθησυχαστικός, ακόμα και ποιητικός ήχος. Θα άρεσε πολύ στον Ρώσο κοσμοναύτη Γκέρμαν Τίτοφ, γνήσιο ποιητή του Διαστήματος που περιέγραψε τη συγκλονιστική εικόνα του γαλάζιου πλανήτη να πλέει στο μαύρο κενό: «ένας κόκκος άμμου στην ακτή ενός απέραντου ωκεανού».