Η κρίση με μια ματιά φλεγματική

Η κρίση με μια ματιά φλεγματική

3' 29" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το γνωρίζω, δεν είναι η καλύτερη εισαγωγή για ένα βιβλίο που έχω απολαύσει όσο λίγα στη διάρκεια της χρονιάς, όμως, ειλικρινά, υπήρχαν στιγμές διαβάζοντας τον «13ο άθλο του Ηρακλή» που αισθανόμουν ότι βούλιαζα στην απελπισία.

Δεν το λέω καθόλου για κακό και όσοι έχετε ήδη διαβάσει το πρώτο βιβλίο του δημοσιογράφου Γιάννη Παλαιολόγου εύχομαι να με καταλαβαίνετε.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για κεκαλυμμένο κομπλιμέντο: οι ιστορίες μέσα από τις οποίες ο καλός συνάδελφος στην «Κ» επιχειρεί να εμπλουτίσει την ήδη μεγάλη δημόσια και διεθνή συζήτηση για την ελληνική κρίση και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο γράφει, ένας συχνά σπαρταριστός συνδυασμός βρετανικού φλέγματος και καλής ερευνητικής δημοσιογραφίας όπου μιλούν τα γεγονότα και όχι οι πεποιθήσεις του συγγραφέα, έχουν μια δύναμη που σε πετάει κατευθείαν στα πιο σκοτεινά νερά του ελληνικού δράματος.

Κι αν υποθέσουμε ότι οι ξένοι αναγνώστες ήταν λιγότερο προετοιμασμένοι (της πρόσφατης ελληνικής έκδοσης από την «Εστία» σε μετάφραση του Γιώργου Καράμπελα προηγήθηκε η αντίστοιχη αγγλική τον περασμένο Σεπτέμβριο, «The Thirteenth Labour of Hercules», Portobello Books), πώς να εξηγήσει κανείς τη δική μου έκπληξη διαβάζοντας για πράγματα που υποτίθεται γνώριζα; Αναφέρω επιλεκτικά τον τραγέλαφο με τα σκουπίδια στην Αττική, το οικείο μεταπολιτευτικό καθεστώς νομιμοποιημένου μπάχαλου στα ελληνικά πανεπιστήμια, τη μονίμως άπιαστη φοροδιαφυγή, την ανάδυση της Χρυσής Αυγής κ.λπ.

Αλλά είναι, νομίζω, σαφές στον προσεκτικό αναγνώστη από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου ότι η φιλοδοξία του Γιάννη Παλαιολόγου δεν ήταν να γράψει ένα ακόμη πόνημα για την ελληνική κρίση. Χωρίς να τον έχω ρωτήσει ποτέ, υποψιάζομαι ότι ζώντας στην Ελλάδα αλλά και με την εμπειρία της Οξφόρδης (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) θέλησε να δώσει μερικές απαντήσεις πρώτα στον ίδιο του τον εαυτό.

Ομως, ίσως πάλι δεν έχω δώσει τη σωστή εικόνα. Οχι, αυτό δεν είναι ένα βιβλίο όπου επιβεβαιώνονται όλα τα βορειοευρωπαϊκά στερεότυπα για την Ελλάδα και τους Ελληνες. Η επαφή με την πραγματικότητα είναι πολλές φορές οδυνηρή, αλλά ο Γιάννης Παλαιολόγος αγαπάει τη χώρα του και τους συμπατριώτες του. Εξάλλου, πολλές σελίδες είναι αφιερωμένες σε θετικές όψεις της ελληνικής ζωής, που επιτρέπουν στη φλόγα της ελπίδας να σιγοκαίει ακόμη.

Ο Παλαιολόγος, πιθανότατα εξαιτίας της αγγλικής του περιόδου, ίσως λόγω των διαβασμάτων του, ίσως πάλι επειδή είναι αυτή η ιδιοσυγκρασία του, παρατηρεί τα ελληνικά πράγματα από κάποια απόσταση. Και έχει χιούμορ: ήμουν στο λεωφορείο όταν διάβαζα την ξεκαρδιστική περιγραφή του για τις ελληνικές εφορίες, όπου με δύο λέξεις («υπαρξιακή απελπισία») καταφέρνει να μεταδώσει την ψυχολογική εμπειρία μιας επίσκεψης σε κάποια ΔΟΥ. Μαζί με αυτό το υπαινικτικό χιούμορ, τον διακρίνουν η ψυχραιμία, η έλλειψη πάθους (για έναν Ελληνα αυτό είναι προσόν) και η απουσία κάθε δογματισμού.

Ισως αυτός είναι ο λόγος που δεν φοβήθηκε να γράψει ενώ το σίδερο καίει ακόμα. Ή μήπως φοβήθηκε; «Υπήρχε όντως ανησυχία σε κάποια θέματα από τον φόβο των εξελίξεων», μου λέει, «ακόμη και στο πλαίσιο μόνο της αγγλικής έκδοσης, το βασικό μέρος της συγγραφής της οποίας είχε τελειώσει από τον Μάιο του 2013, ενώ εκδόθηκε Σεπτέμβριο του 2014. Προσπάθησα συνειδητά να το γράψω με ένα τρόπο που να αντέχει λίγο περισσότερο στον χρόνο, να εξαρτάται κάπως λιγότερο από τα τρέχοντα. Αλλά υπήρξαν κεφάλαια που χρειάστηκαν διαδοχικές ανανεώσεις». Τον ρωτάω γιατί έγραψε στα αγγλικά και μου απαντάει ότι ήθελε να συμβάλει στη διεθνή συζήτηση που είχε ξεσπάσει για τη χώρα μας, για την οποία, εκτός από σοβαρά ρεπορτάζ, «γράφονταν και πολλές ανοησίες στον ξένο Τύπο. Και γιατί είναι μια γλώσσα που αγάπησα όσο ζούσα στην Αγγλία και ήθελα να ξαναγνωριστώ μαζί της».

Στον επίλογο του βιβλίου ο Γιάννης Παλαιολόγος γράφει για τις «έξι εβδομάδες στο χείλος του γκρεμού», ίσως με μιαν αίσθηση ότι επρόκειτο για ένα κακό όνειρο που το έχουμε πίσω μας. Αλήθεια, βλέπει την πιθανότητα επανάληψης του Ιουνίου του 2012; Η απάντησή του κάθε άλλο παρά καθησυχαστική είναι. «Δυστυχώς, τη βλέπω ξεκάθαρα. Το 2015 δύσκολα θα περάσει χωρίς πολιτική αναταραχή στην Ελλάδα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη “βίαιη ωρίμανση” της τελευταίας διετίας, βρίσκεται πολύ μακριά από τα όρια του αποδεκτού για τους Ευρωπαίους, οι οποίοι μετά την Κύπρο νιώθουν πιο ασφαλείς ότι έχουν τα εφόδια να αποτρέψουν τη μετάδοση μιας νέας κορύφωσης της ελληνικής κρίσης».

Αλλά μέχρι το 2015 έχουμε μπροστά μας σχεδόν έναν ολόκληρο μήνα. Προσωπικά, παραμένω αισιόδοξος: ένα από τα καλύτερα βιβλία για την ελληνική κρίση γράφτηκε από έναν Ελληνα 35 ετών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή