Μπορεί η μακροχρόνια ενασχόληση με ένα αντικείμενο, όπως το βιβλίο, μέσα από τους δημοσιογραφικούς δρόμους, να δημιουργεί τους αυτονόητους κορεσμούς. Το ζητούμενο είναι πάντα η δυνατότητα της έκπληξης, το απροσδόκητο. Οι σχετικά καινούργιες εκδόσεις «Αρχείο» (έχουν συμπληρώσει ήδη ένα χρόνο ζωής) κατάφεραν και φέτος να προκαλέσουν το ζητούμενο: την ευχάριστη έκπληξη από μη αναμενόμενες εκδόσεις, από καλοτυπωμένα βιβλία, από θεματολογία που προκαλεί ενδιαφέρον.
Η φετινή συγκομιδή, όλα μαζί τα βιβλία μέσα στον Δεκέμβριο, είναι έξι τίτλοι: δύο ακόμα ολιγοσέλιδα κομψά βιβλιαράκια στη σειρά «Η αρχαιολογία της αρχαιολογίας» με τους τίτλους «Στην Πύλο με τον Carl Blegen» του Γιώργου Παπαθανασόπουλου και «Η ζωή στην Κέρκυρα, 1961-1962», της Εβης Τουλούπα. Είναι η σειρά που φιλοξενεί αναμνήσεις αρχαιολόγων που εργάστηκαν στον ελληνικό χώρο στην αρχή της καριέρας τους.
Ενα ξεχωριστό βιβλίο ακολουθεί: «Αλληλογραφία 1939-1944». Είναι τα γράμματα που αντάλλαξαν μάνα και κόρη, η Ελλη Λαμπρίδη με την κόρη της Νίκη εκείνα τα χρόνια: η ξενιτεμένη Ελλη Λαμπρίδη με τη Νίκη, που έμεινε στην Ελλάδα σε δύσκολες περιόδους και τελικά έχασε τη ζωή της λίγο μετά τα Δεκεμβριανά, στις 3 Ιανουαρίου 1945, πηγαίνοντας να παραλάβει ένα γράμμα από τη μητέρα της. Σκοτώθηκε από όλμο στην περιοχή του Μεταξουργείου. Είναι η σπαρακτική αλληλογραφία μιας μητέρας και μιας κόρης που αγωνιούν η μία για την άλλη μέσα στη δίνη του πολέμου και ταυτοχρόνως είναι η καταγραφή της καθημερινότητας σε δύο διαφορετικούς τόπους, εκείνα τα χρόνια. Μια έκδοση που συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.
Ακολουθεί ένα dvd: «Αναμνήσεις από την Ελλάδα του ’50» του Walter Hubka. Είναι η ιστορία του Αγαθοκλή Κυπριώτη, αγωνιστή της Αντίστασης, που αυτοεξορίστηκε στη Μήλο και ανέλαβε τη διεύθυνση του εργοστασίου της Βαρυτίνης. Το 1956 απέκτησε μία μηχανή λήψης και κατέγραψε τους κατοίκους και τα τοπία του νησιού.
Η έκτη έκδοση είναι επίσης μια έκπληξη, και ένα ακόμη δώρο των εκδόσεων «Αρχείο» που και πέρυσι μας χάρισαν αθησαύριστα κείμενα του Κώστα Βάρναλη («Γράμματα από το Παρίσι»). Συνεχίζουν και φέτος με το βιβλίο «Τι είδα εις την Ρωσσίαν των Σοβιέτ». Είναι ένα ενθουσιώδες πορτρέτο της κομμουνιστικής Ρωσίας το 1934. Είναι οι εντυπώσεις που κατέγραφε ο Βάρναλης στην εφημερίδα «Ελεύθερος άνθρωπος», όταν είχε βρεθεί στη Ρωσία για να πάρει μέρος και να καλύψει δημοσιογραφικά το Πρώτο Συνέδριο Σοβιετικών Συγγραφέων. «Σε τι διαφέρει η Ρούσικη λογοτεχνία από όλες τις αστικές;» αναρωτιέται σε μία από τις ανταποκρίσεις, φράση που δίνει τον τόνο και το ύφος της οπτικής του Βάρναλη από τη Ρωσία του 1934.
Απόψε, στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, στις 6.30 το απόγευμα, οι εκδόσεις «Αρχείο» θα παρουσιάσουν όλη την εκδοτική σοδειά τους, και την περυσινή και τη φετινή – φυσικά. Θα προβληθεί οπτικό υλικό και θα μιλήσουν, σύντομα, οι συντελεστές των εκδόσεων. Οι εκδόσεις «Αρχείο» δίνουν έμφαση στην ιστορία, στο ντοκουμέντο, στη μνήμη.