Πατρίσια Ενχελ
«Ζωή»
Ποιήματα
μτφρ.: Αχιλλέας Κυριακίδης
εκδ. «Opera» σελ. 160
Τo πρώτο βιβλίο της Πατρίσια Ενχελ διαβάζεται σαν μυθιστόρημα ή σαν σύντομες αυτοτελείς ιστορίες. Αν και ο χρόνος της αφήγησης δεν είναι γραμμικός, η φωνή της αφηγήτριας παραμένει ίδια: Η Κολομβιανής καταγωγής Σαμπίνα μεγαλώνει στο Νιού Τζέρσεϊ και περνά τα μετεφηβικά της χρόνια στο Μαϊάμι πριν επιστρέψει στο Μανχάταν. Πιο ώριμη πια, αναπολεί στιγμές της παιδικής ηλικίας ή της νεότητάς της, άλλοτε με τρυφερότητα και άλλοτε με κυνισμό, πάντοτε με αμεσότητα και χωρίς να παρασύρεται σε συναισθηματικές εξάρσεις. Αλλωστε, τα γεγονότα που περιγράφει ποτέ δεν ξεφεύγουν από τα όρια του συνηθισμένου ή του προβλεπόμενου. Η Σαμπίνα βιώνει τις χαρές και τις λύπες ενός απλού, καθημερινού ανθρώπου και όχι τις περιπέτειες ενός τραγικού ήρωα, όμως χάρη στη γραφή της Ενχελ και την ευφυή, αν και κάπως αποστασιοποιημένη ματιά της Σαμπίνα, ο αναγνώστης δεν καταφέρνει να πλήξει ούτε για μια στιγμή. Συνεπές με τον τίτλο του, το βιβλίο λειτουργεί σαν παράθυρο στη «Ζωή» μιας άγνωστης, αλλά και παράξενα οικείας γυναίκας. Στη διάρκεια της ζωής της, η Σαμπίνα μοιάζει να αναζητεί τον έρωτα, όμως ποτέ δεν το παραδέχεται ανοιχτά και συνήθως βρίσκεται παγιδευμένη σε αδιέξοδες ιστορίες. Οι αλλεπάλληλες απογοητεύσεις, που αναπόφευκτα βιώνει, την κάνουν πιο σκληρή επιφανειακά, στο βάθος όμως διατηρεί την ευαισθησία της. Στην πραγματικότητα, κρίνει τον εαυτό της πιο αυστηρά από κάθε εξωτερικό παρατηρητή.
Κόρη μεταναστών από την Κολομβία, η συγγραφέας έχει αρκετά κοινά στοιχεία με την ηρωίδα της, η οποία αισθάνεται ξένη, τόσο ανάμεσα στους ξανθούς συμμαθητές της όσο και μεταξύ των συγγενών της στην Μπογκοτά. Οι περισσότεροι φίλοι της είναι κι εκείνοι λίγο «απροσάρμοστοι»: Ο περιθωριακός, κακοντυμένος Λούκο, που τολμά να κάνει παρέα μαζί της όταν όλοι οι άλλοι την αποφεύγουν. Η Βίντα (Ζωή), που απέδρασε από το σπίτι της κυνηγώντας την επιτυχία, μόνο για να βρεθεί φυλακισμένη σε έναν οίκο ανοχής. Η θεία της, Παλόμα, που ζει καταδικασμένη στη μοναξιά εξαιτίας της «εκκεντρικότητας» της. Η μητέρα της, που νοσταλγεί την Κολομβία, όπου ήταν «κάποια», όμως σε κάθε της επιστροφή ανακαλύπτει πως η οικογένειά της την προσεγγίζει με καχυποψία. Ο φίλος της, Ντιέγκο, που μοιράζεται ένα διαμέρισμα με άλλους 15 Αργεντίνους μετανάστες χωρίς άδεια παραμονής. Η ίδια η Σαμπίνα ουδέποτε καταφέρνει να συμφιλιωθεί με την ιδέα πως είναι ακόμα ζωντανή, επειδή προφασίστηκε ότι ήταν άρρωστη και δεν πήγε στο γραφείο της, στους Δίδυμους Πύργους, την 11η Σεπτεμβρίου 2011. «Ως μετανάστης πρώτης ή δεύτερης γενιάς, η ίδια η ύπαρξή σου είναι πολιτική πράξη. Δεν περνάει ούτε μία μέρα χωρίς να έρθω αντιμέτωπη με τη διαφορετικότητά μου μέσα από τις ματιές και τα σχόλια των γύρω μου», υποστηρίζει η Πατρίσια Ενχελ, σε παλαιότερη συνέντευξή της.
Το βιβλίο απέσπασε, μεταξύ άλλων, το Διεθνές Βραβείο Λατινοαμερικανικού Βιβλίου και το Βραβείο Ανεξάρτητων Εκδοτών, ενώ ήταν υποψήφιο για το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα PEN/Hemingway.