Του άρεσε πάντοτε η ρωσική έννοια της «ντάτσας». Το οικογενειακό σπίτι στην εξοχή, το οποίο όμως δεν είναι απλώς «εξοχικό» αλλά αληθινή εστία, πηγή προσωπικής παραμυθίας, παρηγοριάς και ανακούφισης. Την ντάτσα δεν την ανακάλυψε μέσα από τον Τσέχοφ αλλά μέσα από τον Ταρκόφσκι. Πρώτα στον «Καθρέφτη», έπειτα στη «Νοσταλγία» (αυτή η φασματική, ονειρώδης ντάτσα των παιδικών χρόνων που στο τέλος μετουσιώνεται σ’ ένα είδος μεταθανάτιου τοπίου, χώρου οριστικού και αμετάκλητου, τόπου χλοερού και αναψύξεως) κι ενδιαμέσως στο «Σολάρις» –αν και από την κινηματογραφική αυτή μεταφορά του ομότιτλου εκπληκτικού μυθιστορήματος του Στάνισλαβ Λεμ, που ο Ταρκόφσκι γύρισε το 1972, τον κύριο Γκρι είχε συνεπάρει και η μορφή του ψυχιάτρου Κρις Κέλβιν, ο προτελευταίος ανδρικός κινηματογραφικός χαρακτήρας στην προσωπική του δεκάδα. «Ομως οι μνήμες και το υποσυνείδητο του Κρις, τα όνειρα και οι εφιάλτες του είναι άρρηκτα συνυφασμένα με την ντάτσα όπου κατοικεί ο πατέρας του και το αινιγματικό Μπόξερ που στέκεται στο πλάι του», σχολιάζει ο κύριος Γκρι.
Η ντάτσα του Κρις βρίσκεται πλάι σε μια καταπράσινη λίμνη, σκυλιά και άλογα κυκλοφορούν ελεύθερα, ενώ κάτω από την επιφάνεια του κρυστάλλινου νερού διακρίνονται τα υποβρύχια φυτά να ανεμίζουν με τη συνεχή ροή του διαυγούς ύδατος. Το χώμα είναι φρέσκο, νωπό, ζωντανό –ένα μέρος του θα πάρει μαζί του στο διάστημα ο Κρις, όταν χρειαστεί να σταλεί στον διαστημικό σταθμό που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη Σολάρις. Ο Σολάρις καλύπτεται εξ ολοκλήρου από έναν αδιαπέραστο ωκεανό, ο οποίος φαίνεται πως διαθέτει την ικανότητα να σκέφτεται. Ενας πλανήτης με συνείδηση; Ναι, αλλά όχι μόνον αυτό: ο σιωπηρός, παχύρρευστος ωκεανός του Σολάρις «κλέβει» τις βαθύτερες επιθυμίες και τους πιο απόκρυφους φόβους των γήινων, οι οποίοι, όταν ξυπνούν από τον βαθύ ύπνο τούς βρίσκουν μπροστά τους. Ο Κρις, για παράδειγμα, ξανασυναντά τη νεκρή του γυναίκα –αυτή που αυτοκτόνησε εν μέρει διότι δεν μπορούσε να υποφέρει τη συναισθηματική του ψυχρότητα. Και τι κάνει; Το αντίθετο απ’ όλους τους άλλους πάνω στον διαστημικό σταθμό: παρά τον κλονισμό που υφίσταται, αντιμετωπίζει τη Χάρι, την αναστημένη γυναίκα του, όχι σαν πλασματικό ον αλλά σαν άνθρωπο. «Κοίτα τη φωτογραφία με τον Κρις και τη Χάρι μπροστά στον καθρέφτη. Ο Κρις είναι ο πιο γενναίος άνδρας». Μέσα σε πυρετό, βλέπει τη νεκρή μητέρα του να τον ξεπλένει από τον παλιό του εαυτό, ενώ επιστρέφει στην ντάτσα για να γονατίσει μπροστά στον πατέρα του, από τον οποίο είχε αποξενωθεί. «Επιστρέφει; Οχι ακριβώς: αυτούσια η ντάτσα έχει αναδυθεί τώρα στον ωκεανό του Σολάρις», λέει ο κύριος Γκρι.
Παρακολουθούμε τη σκηνή ακούγοντας το χορωδιακό πρελούδιο για εκκλησιαστικό όργανο του Μπαχ (με αρίθμηση BWV 639), που στοιχειώνει την ταινία. «Ο Κρις έχει μια δεύτερη ευκαιρία να εξιλεωθεί», λέει ο κύριος Γκρι, «και να μην πεθάνει από ντροπή όπως ο συνάδελφός του στον σταθμό, ο Γκιμπράριαν. “Ο Γκιμπράριαν”, λέει κάπου ο Κρις, “δεν πέθανε από φόβο, πέθανε από ντροπή. Η σωτηρία της ανθρωπότητας έγκειται στην ντροπή της”. Ευτυχώς, ο άνθρωπος μπορεί να είναι ένας ωκεανός που σκέφτεται».