Σε διάστημα μόλις έξι μηνών έφυγαν από τη ζωή δύο σπουδαίες Βρετανίδες συγγραφείς του αστυνομικού είδους, η Π. Ντ. Τζέιμς (1920-Νοέμβριος 2014) και η Ρουθ Ρέντελ (1930-Μάιος 2015), οι οποίες μολονότι είχαν διαφορές στο τρόπο σκέψης και στις επιλογές των θεμάτων των ιστοριών τους, είχαν πολλά άλλα κοινά που τις έφερναν κοντά και παρέμεναν φίλες.
Υπήρξαν μέλη του Βρετανικού Κοινοβουλίου και οι δύο, η Π. Ντ. Τζέιμς με το κόμμα των Συντηρητικών, ενώ η Ρουθ Ρέντελ με το Εργατικό, διαφορά που μπορεί κανείς να δει να αντικατοπτρίζεται στις προτιμήσεις των ηρώων τους. Από τη μια, οι ήρωες της Π. Ντ. Τζέιμς, ιδιαιτέρως ο πρωταγωνιστής, ο Ανταμ Νταλγκλίς, ασχολείται με ζητήματα που σχετίζονται με το συντηρητικό κατεστημένο της Μ. Βρετανίας, τους Τόρις και την Αγγλικανική Εκκλησία, όπως συμβαίνει στον «Θάνατο στην Ιερατική Σχολή», όπου μαθαίνει κανείς πολλά, ακόμα και για τη αρχιτεκτονική των εκκλησιών, ενώ στον Επιθεωρητή Γουέξφορντ η Ρέντελ προβάλλει δικές της πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές και προτιμήσεις, όπως αυτές που έχουν σχέση με τον ρατσισμό, τη μετανάστευση και την ενδοοικογενειακή βία.
Πολυσχιδής προσωπικότητα η Π. Ντ. Τζέιμς, έγραψε πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα, ένα δοκίμιο, μία αυτοβιογραφία, ένα non-fiction έργο, μαζί με τον ιστορικό Τόμας Κρίτσλεϊ, και ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, μια τολμηρή αναφορά στις επιστημονικές, βιολογικές και κοινωνικές αλλαγές, το γνωστό και από την κινηματογραφική μεταφορά του «Τα παιδιά των ανθρώπων». Πολυβραβευμένη, χρήστηκε βαρώνη του Χόλαντ Παρκ, για την προσφορά της στα γράμματα, ενώ τιμήθηκε από πολλές πανεπιστημιακές σχολές της Μ. Βρετανίας. Ο ήρωας της Π. Ντ. Τζέιμς, ο Ανταμ Νταλγκλίς, επαγγελματίας αστυνομικός, ο οποίος γράφει ποιήματα και ζει μόνος, εμφανίζεται σε όλα της τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Τον προίκισε με αρετές που θαύμαζε η ίδια σε άντρες και γυναίκες, όπως η τόλμη, η ευφυΐα, η ευαισθησία και η επιφυλακτικότητα. Και όταν στα μέσα της δεκαετίας του ’50 άρχισε να γράφει τις ιστορίες της, αυτές ξεπηδούσαν έχοντας τα χαρακτηριστικά του αστυνομικού είδους, το οποίο τη γοήτευε από την παιδική της ηλικία.
Το αστυνομικό μυθιστόρημα στάθηκε γι’ αυτήν η ιδανική περίπτωση, για να ασκήσει τις συγγραφικές ικανότητές της και να εξελιχθεί σε μια σοβαρή και ικανή μυθιστοριογράφο. Σημαντικό στοιχείο, εξάλλου, της τέχνης της είναι η επεξεργασία της δομής της πλοκής, την οποία διαμόρφωνε για να φαίνεται αληθοφανής, αλλά και συναρπαστική, στημένη μέσα σε ένα όλο ζωντάνια σκηνικό, με χαρακτήρες ολοκληρωμένους και αληθινούς.
Για την Π. Ντ. Τζέιμς ο φόνος είναι το έγκλημα, που για να εξιχνιαστεί, έρχονται στο φως κρυφές πλευρές και του θύματος, αλλά και των υπόπτων. Η έρευνα για την αποκάλυψη της αλήθειας, κατά την άποψή της, δεν είναι παρά η καταβύθιση στην ανθρώπινη ύπαρξη, ένας παράγοντας, μαζί με πολλούς άλλους, άλλωστε, που κάνουν το αστυνομικό είδος ελκυστικό.
Παρόμοιες αρετές επιδεικνύει στο έργο της και η Ρουθ Ρέντελ, η γραφή της οποίας έχει την ίδια ακρίβεια και ζωντάνια, ωστόσο, αυτή εισχωρεί περισσότερο στις σκιώδεις πλευρές του νου και του συναισθηματικού κόσμου, εντοπίζοντας το κακό σε διαταραχές της προσωπικότητας, οι οποίες μπορούν να ανατρέψουν την πραγματικότητα. Γνωστή και ως Μπάρμπαρα Βάιν, στη σειρά μυθιστορημάτων με ήρωες περιθωριακούς, κοινωνικά αποκλεισμένους και στιγματισμένους από τα οικογενειακά μυστικά, η Ρέντελ έγραψε περισσότερα από πενήντα βιβλία, ενώ βραβεύτηκε πολλές φορές για το έργο της· έδειχνε ενδιαφέρον για τα κοινωνικά ζητήματα, όπως για τη θέση της γυναίκας, τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, και διακρίθηκε και για το φιλανθρωπικό έργο της. Μάλιστα, επέτυχε το 2003 να βελτιωθεί ένας νόμος σχετικός με τον ακρωτηριασμό των γεννητικών οργάνων των κοριτσιών σε προεφηβική ηλικία.
Η Π. Ντ. Τζέιμς εμπνεόταν τις αστυνομικές ιστορίες της από τον περιβάλλοντα χώρο, από μέρη που επισκεπτόταν και όχι από τις ειδήσεις των εφημερίδων. Την ενδιέφερε η επιστήμη και η εξέλιξή της με όλες τις παράπλευρες απώλειες. Αυτή είναι η φροντίδα της για τα κοινά, όπως εκείνη της Ρέντελ για την αδικία που γίνεται εις βάρος των αδυνάτων. Οι χαρακτήρες της Τζέιμς σχηματίζονταν σύμφωνα με όσα έβλεπε γύρω της και παρατηρούσε, προέκυπταν από χαρακτηριστικά του ίδιου της του εαυτού. Ο Νταλγκλίς δεν είναι παρά η αντανάκλαση του δικού της ηθικού κόσμου και των προσωπικών της αξιών.
Εγραψε κάποτε ότι, όταν σχεδίαζε τους χαρακτήρες των έργων της, ήταν σαν να τους ανακάλυπτε, να μην τους δημιουργούσε, καθώς ένιωθε ότι αυτοί ανέρχονται από το υποσυνείδητό της και αποκτούν σάρκα και οστά.
Η Ρέντελ, από την άλλη δεν περιορίστηκε να γράφει μόνο αστυνομικές ιστορίες, αλλά ασχολήθηκε με το ψυχολογικό είδος και το μυστήριο ιδιαιτέρως, καθώς η ίδια προτιμούσε να «πειραματίζεται» με πολλά είδη και να μη μένει προσκολλημένη σε ένα αποκλειστικά, το οποίο θα την περιόριζε και θα κατηγοριοποιούσε το έργο της. Συνέθετε τις ιστορίες της κατά τη διάρκεια των μακρινών περιπάτων και περιπλανήσεών της, όταν συναντούσε αγνώστους και άκουγε όσα έλεγαν. Κι αυτή, όπως και η Τζέιμς, συγκρατούσε τους παλμούς των άλλων, τους οποίους η καθεμιά αξιοποιούσε σύμφωνα με τον προσωπικό και ιδεολογικό της κώδικα.
Τα έργα της Ρέντελ αντικατοπτρίζουν τις κοινωνικές συνθήκες και τις αλλαγές στην αγγλική κοινωνία, ενώ μερικά από τα θέματά της είναι η παιδοφιλία, τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οι απόκληροι της κοινωνίας, αυτοί που δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν με τους άλλους. Οι ήρωές της, τις περισσότερες φορές, είναι μοναχικοί τύποι που έχουν εμμονές και ψευδαισθήσεις ή τους βαραίνει το νοσηρό παρελθόν, η τραυματισμένη παιδική ηλικία. Σχιζοφρένεια, κατάθλιψη, καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, οικογενειακή βία, έντονα πάθη γίνονται η πηγή για τη δημιουργία μιας άλλης ζωής, μιας άλλης πρόσληψης της πραγματικότητας.
Η Π. Ντ. Τζέιμς και η Ρουθ Ρέντελ κυριάρχησαν επί πενήντα χρόνια στο λογοτεχνικό στερέωμα, ανατρέποντας τα μέχρι τότε δεδομένα εφόσον το αστυνομικό εθεωρείτο λαϊκό ανάγνωσμα, το οποίο άφηνε αδιάφορους τους ειδικούς· αυτές, όμως, επέτυχαν να ανανεώσουν θεματικά και τεχνικά το είδος και να δώσουν νέα πνοή στη «βρετανική» σχολή.