ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ
Ο πειρασμός της νοσταλγίας
εκδ. Κίχλη
Ο Τίτος Πατρίκιος, ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής έχει ζήσει μια πλούσια εμπειριών ζωή. Οπως σημειώνει: «Είναι πιο εύκολο να ενώσει κανείς τις δύο άκρες της γης παρά τις δύο άκρες της ζωής του». Γεννημένος το 1928, ανήκει στη γενιά των διανοουμένων, όπου βρέθηκαν στο σωστό σημείο της Ιστορίας τη σωστή στιγμή ή και τη λάθος, ανάλογα με την ανάγνωση που θα κάνει ο ιστορικός του μέλλοντος.
Αποφοιτώντας από τη Βαρβάκειο, σπούδασε στη Νομική της Αθήνας –και για λίγο χρονικό διάστημα άσκησε τα νομικά- για να συνεχίσει τις σπουδές του στην Κοινωνιολογία στο Παρίσι, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, εξορίστηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο – σώθηκε την τελευταία στιγμή. Αλλά και από το Παρίσι όπου βρισκόταν μετά τάχθηκε ενάντια στη Χούντα συμμετέχοντας σε αντιδικτατορικές εκδηλώσεις.
Η ποίηση τον κέρδισε από νωρίς, και το έργο του δεν είναι γνωστό μόνο στα ελληνικά σύνορα· βραβεία, διακρίσεις αλλά και επίσημες θέσεις έχει λάβει αρκετά τα χρόνια της ενεργού ζωής του.
Στις σελίδες του βιβλίου «Ο πειρασμός της νοσταλγίας», ο Τίτος Πατρίκιος μας αφήνει να δούμε το σημειωματάριό του, μας ανοίγει μια πόρτα στην ιδιωτική του ζωή. Λέγοντας ιδιωτική, δεν εννοώ ότι ο ποιητής μιλά ανερυθρίαστα για σκηνές του βίου του, αλλά μεταφέρει τον αναγνώστη στο κακογραμμένο –ή και καλογραμμένο- πρόχειρο σημειωματάριό του, που μπορεί να το αφήνει δίπλα στο κρεβάτι, πάνω στο τραπέζι της κουζίνας, τσαλακωμένο μέσα στην τσέπη του παλτού του, έχοντας σκαλίσει μερικές σκέψεις για τη ζωή. «Διακινδύνευσα μερικές φορές τη ζωή μου αλλά όχι την καθημερινή μου εικόνα. Γι’ αυτή απέφυγα κάθε εξτρεμισμό».
Από το 1980 μέχρι το 2014, ο Τίτος Πατρίκιος, ανάλογα με τις φάσεις της ζωής του, γράφει μικρά υπομνήματα για την πολιτική, τον θάνατο, τον έρωτα, τα κόμματα, τις ιδεολογίες, τους φίλους, τις αρχές, την ποίηση, τις τέχνες. «Ακόμα και ένας μικροαστός σήμερα ζει και τρώει καλύτερα από έναν Ρωμαίο αυτοκράτορα».
Χαράζει μέσα από μικρά φύλλα το δέντρο της ψυχής του, προσπαθώντας να ορίσει τον κόσμο μέσα από το βλέμμα του, που είναι ένα βλέμμα μετέωρο ανάμεσα στη θέση και την αμφισβήτηση. Μικρές προτάσεις, ενίοτε μικρές παράγραφοι, ζωντανεύουν το ψυχικό σύμπαν του ποιητή και φωτίζουν τις περιόδους της ζωής του, που άλλοτε λόγω νεότητας οι σκέψεις τοποθετούνται πιο στέρεα και όσο περνάει ο αμείλικτος χρόνος γίνονται πιο εύκαμπτες, πιο γλυκές, πιο ανθρώπινες. «Τα κερδισμένα χρόνια αρχίζουν από τότε που συνειδητοποιούμε πως είχαμε χαμένα χρόνια».
Ο Τίτος Πατρίκιος φοβάται την εγκατάλειψη στη θέση της νοσταλγίας. Οπως φοβάται και τα βαρύγδουπα, βαρυσήμαντα, απόλυτα. Αυτό τον κατατάσσει στη μνήμη του συλλογικού ασυνειδήτου ως έναν άνθρωπο με φωτεινό βλέμμα παιδιού. Οι σημειώσεις της καθημερινότητας μπορεί να είναι ένας απολογισμός ζωής, αλλά μέσα σε αυτές κρύβονται μικρά διαμάντια, ενταγμένα στην ποιητικότητα και το μάταιο της ζωής. «Με τη Ρένα (σ.σ. Την αείμνηστη σύζυγό του) δεν είπαμε ποτέ κουβέντες μεγαλόστομες. Οπως μονάχα ο θάνατος μπορεί να μας χωρίσει. Και να που τώρα αυτό που ποτέ δεν είπαμε βγαίνει αληθινό».