Διπλό το συναίσθημα όταν ένας ποιητής εκδίδει τα άπαντά του: από τη μία, σ’ ένα βιβλίο υπάρχει όλο του το έργο, στο οποίο μπορείς να ανατρέξεις χωρίς τον περιορισμό της χρονικής του παρουσίας και δίχως την αναζήτηση των ξεχωριστών τόμων στη βιβλιοθήκη· από την άλλη, όμως, νιώθεις, έστω για μια στιγμή, ότι εδώ ολοκληρώνεται το έργο του και δεν θα έχεις την ευκαιρία του «καινούργιου».
Η Μαρία Λαϊνά (γεν. 1947) είναι ποιήτρια που σηματοδότησε την εξέλιξη της νεοελληνικής ποίησης με τη γλώσσα και τις εικόνες της, με τη μελαγχολία τού εντός του άστεως ανθρώπου και την ανακούφιση όταν εκείνος ενώνεται με τη φύση αλλά και με την απόλυτη εγκατάλειψη. Ποιήτρια του βαθέος ανθρώπινου, του ανυποχώρητα σαρκικού και του εικονοποιημένου μεταφυσικού, διαθέτει όλα τα στοιχεία που έφεραν στην πρωτοπορία τη λεγόμενη ποιητική γενιά του ’70: ειρηνική επανάσταση, συμβιβασμό ενώπιον της ομορφιάς, μαγικό ρεαλισμό και ελλειπτικά μα πεντακάθαρα ελληνικά.
Η συγκεντρωτική έκδοση του έργου της «Σε τόπο ξερό (1970-2012)» (εκδ. Πατάκη), που απέσπασε το Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, είναι μία πορεία στην εξέλιξη της γλώσσας και της ανθρώπινης κατάστασης μέσα σε 42 χρόνια γεμάτα ποίηση (και κοπιώδη μετάφραση, για την περίπτωση της Λαϊνά). Ο μινιμαλισμός της βαδίζει στα χνάρια του παγκόσμιου ανθρώπου, που είναι ωστόσο υποχρεωμένος να ζει μέσα στα όρια του σπιτιού, της πόλης, της χώρας του. Η ποιητική φωνή της Λαϊνά είναι ο θησαυρός της ελληνικής γλώσσας ξεδιπλωμένος σε ένα έργο που τροφοδοτεί το νεοελληνικό πνεύμα με τη διάσταση του ατόμου, που είναι αναγκασμένο να ζει με τους κανόνες της κοινωνίας που το ίδιο έχτισε. Οι 405 σελίδες του συγκεντρωτικού τόμου είναι ένα λάφυρο για τον αναγνώστη από τον πόλεμο με τις θολές έννοιες του ατόμου, του έρωτα, του κόσμου, του θανάτου και τους αγώνες που δεν δόθηκαν όχι εξαιτίας κάποιας δειλίας, αλλά ενός συμβιβασμού με το μάταιο της αλλαγής του κόσμου και με τη συνάντηση με το αναπόφευκτο του θανάτου.
Η Μαρία Λαϊνά μάς έδειξε έναν δρόμο: η γλώσσα είναι ένας φερέγγυος τρόπος να ακουστείς και να δημιουργήσεις· η γλώσσα της είναι ένας καθαρός καθρέφτης μιας ουμανιστικά ατομικής διαδρομής 40 χρόνων.
Σπουδαία παρακαταθήκη για τη λογοτεχνία μας.