Λίγο λίγο η περιοχή πίσω από τα Προπύλαια στην οδό Ακαδημίας έγινε ένας τόπος να βρει κανείς παλιά βιβλία. Μερικά περίπτερα επιτελούν αυτόν τον ρόλο, άγνωστο πώς, αλλά η ποικιλία τους είναι μεγάλη σε ελληνικές εκδόσεις κυρίως του ’50 και του ’60: ρομάντσα, εγκυκλοπαίδειες, ποίηση, αστυνομικά, ελληνική πεζογραφία, εγχειρίδια. Τα χαζεύω κάθε φορά που περνάω, έχω σκεφτεί να σταματήσω να τα ξεφυλλίσω αλλά ποτέ δεν το έκανα. Ισως προτιμώ να τα βλέπω εκεί αραδιασμένα, στους πάγκους και στις εσοχές των περιπτέρων. Υπάρχει κάτι πένθιμο, είναι η αλήθεια, σε αυτήν την παράθεση βιβλίων που κάποιοι σταμάτησαν να τα αγαπούν ή πιο σωστά όσοι έδιναν την αγάπη τους δεν υπάρχουν πια. Κατά έναν τρόπο, όμως, παράδοξο ή όχι, μου αρέσει που υπάρχουν εκεί, σαν ανοικτοί τάφοι αναμνήσεων, σαν εκθετήρια του παρελθόντος.
Τις προάλλες έβγαινα από την «Πολιτεία» της οδού Ασκληπιού και είχα στα χέρια μου ένα βιβλίο του Γιάννη Μαρή, που τον διαβάζω πού και πού. Και καθώς είχα περάσει απέναντι και αφού είδα ότι και εκεί, έξω από το Πνευματικό Κέντρο, στην Ασκληπιού, το περίπτερο είχε γίνει παλαιοβιβλιοπωλείο, σκέφτηκα πόσο αθηναϊκή ήταν και η δική μου εικόνα με έναν Μαρή υπό μάλης. Εκανα τον γύρο από Σόλωνος και όταν έπιασα να κατηφορίζω τη Μασσαλίας ήρθε χωρίς καμία εμφανή προετοιμασία η εικόνα του δρόμου από παλιά. Ημουν, φυσικά, επηρεασμένος από όλα όσα ήδη περιέγραψα αλλά ήταν και όσα έβλεπα στον τοίχο και στα κάγκελα της Νομικής και εν συνεχεία στον τοίχο του πανεπιστημιακού κτιρίου Κωστή Παλαμά στη γωνία με την Ακαδημίας. Ηταν τόσο απόλυτη η αίσθηση της παρακμής, ώστε αυτομάτως η σκέψη μου αντικατέστησε όσα έβλεπα εκείνη τη στιγμή και έφερε στο νου την οδό Μασσαλίας όπως τη θυμόμουν πολύ πιο παλιά, όταν υπήρχαν ακόμη οι παλαιοβιβλιοπώλες και οι ξύλινες προθήκες τους. Οταν έφευγαν κατέβαζαν τα ρολά και κλείδωναν τα βιβλία και θυμάμαι ότι πάντα και εγώ και οι άλλοι διαβάτες περπατούσαμε σκανάροντας με το βλέμμα τους τίτλους των βιβλίων. Από εκεί είχα συχνά αγοράσει παλιά ελληνικά μυθιστορήματα, κυρίως, σε εκδόσεις, ορισμένες προπολεμικές. Ηταν μία αθηναϊκή τελετουργία.
Το έχει η περιοχή να είναι ποτισμένη από το χαρτί, τα τυπογραφεία, τα βιβλιοδετεία και τους πλανόδιους πωλητές. Σε παλιές φωτογραφίες της Αθήνας θα δούμε ότι οι υπαίθριοι παλαιοβιβλιοπώλες ήταν στον Μεσοπόλεμο μπροστά στην Εθνική Βιβλιοθήκη στην Πανεπιστημίου και το ανδρικό, κυρίως, κοινό κοντοστεκόταν με ρεπούμπλικες και σταυρωτά σακάκια. Είναι ίσως η πολύ παλιά μνήμη της ευρύτερης περιοχής της Νεάπολης πάνω από την Ακαδημίας, πάνω και πίσω από το Πανεπιστήμιο, που άρχισε να γεμίζει φοιτητές ήδη από το 1860. Η «νέα πόλη» με τα δίπατα σπίτια ήταν ιδανική για τους φοιτητές από την επαρχία ή από τις τουρκοκρατούμενες περιοχές που έρχονταν στην Αθήνα για σπουδές. Νοίκιαζαν κάμαρες και είχαν σπιτονοικοκυρές, εκεί στην Ασκληπιού, στη Σόλωνος, στη Μασσαλίας και στα στενά γύρω γύρω.
Από πάντα έχει κανείς την εντύπωση ότι αυτή η περιοχή, η τόσο αθηναϊκή, είχε τη μυρωδιά της τυπωμένης σελίδας. Δεν μου έκανε εντύπωση που έβλεπα στις μέρες μας τα περίπτερα να έχουν γίνει παλαιοβιβλιοπωλεία. Ακόμη και αν ξεχάσει κανείς ότι εκεί λίγο πιο κάτω ήταν η Ιόνιος Σχολή του Γενναδίου και ότι στην Ασκληπιού ήταν το σπίτι του Παλαμά, επιζεί ένα άρωμα. Εστω και λίγο πένθιμο.