Προ ημερών, διαβάσαμε στον βρετανικό Τύπο ότι το Βρετανικό Συμβούλιο Τεχνών, o φορέας που διανέμει πόρους στον πολιτισμό, χορηγεί 900.000 λίρες στο Κέντρο Συγγραφέων του Νόριτς –πόλη της λογοτεχνίας της UNESCO– προκειμένου να στεγάσει, σ’ ένα οίκημα του 1430, το πρώτο Εθνικό Κέντρο Συγγραφής, το οποίο θα διερευνά, με συγγραφείς και μεταφραστές απ’ όλο τον πλανήτη, τον ρόλο της λογοτεχνίας –του σημαντικότερου πολιτιστικού αγαθού της Βρετανίας σήμερα– στον σύγχρονο κόσμο. Συγγραφείς όπως η Margaret Atwood, ο J. M. Coetzee και η Ali Smith έδωσαν αγώνα ώστε αυτό το πρότζεκτ να πάρει σάρκα και οστά.
Προχθές, στην «Κ», διαβάζαμε για το ντόμινο παραιτήσεων, αποπομπών και σπασμωδικών αλλαγών σε πολιτιστικούς οργανισμούς – συνέχεια της ελληνικής ιστορίας της κρίσης, κατά την οποία καταργήθηκαν, μεταξύ άλλων, δύο βασικοί πυλώνες του βιβλίου: το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης. Από την άλλη, η σταδιακή κατάρρευση του χώρου του βιβλίου, όπου βιβλιοπώλες και εκδότες κρέμονται από μια κλωστή είναι ενδεικτική της γενικής οικονομικής πολιτικής που βυθίζει την ιδιωτική οικονομία· ας μην ξεχνάμε και την καταστροφική προχειρότητα στη θεσμοθέτηση της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου κι ας μη μιλήσουμε για τους συγγραφείς, τους μεταφραστές και τους επιμελητές, το μέλλον των οποίων είναι κάτι περισσότερο από αβέβαιο.
Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τις 900.000 λίρες με τα άδεια ελληνικά ταμεία. Σύμφωνοι. Ισως, όμως, πρέπει να συγκρίνουμε τον συγκινητικό εναγκαλισμό της Βρετανίας στις πολιτιστικές ζυμώσεις με τη μιζέρια μιας Ελλάδας, όπου ο υπουργός Πολιτισμού, Αριστείδης Μπαλτάς, σε συνάντησή του τον Νοέμβριο με δημοσιογράφους, αναρωτήθηκε: «Τι πρέπει να κάνω για να με αγαπήσετε ως υπουργό;» – μια μελοδραματική ερώτηση που υποδήλωσε σαφώς την παντελή έλλειψη σχεδίου για τον πολιτισμό. Και πώς αλλιώς, όταν η ανάθεση του χαρτοφυλακίου στον κ. Μπαλτά επήλθε ως «δυσμενής μετάθεση» μετά την παταγώδη αποτυχία του στο υπουργείο Παιδείας. Δεν ξέρω αν και τι του απάντησαν σ’ αυτόν τον «γλυκασμό» του· το μόνο σίγουρο είναι ότι πολιτεύεται σαν να πήρε μία και μόνη εντολή: διαλύστε τα όλα.