Συνήθως θρηνούμε όταν κλείνουν μεγάλα, ιστορικά βιβλιοπωλεία. Ο «Βιβλιοστάτης», στο Παγκράτι, δεν ήταν ένα από αυτά. Εντούτοις, η είδηση ότι κλείνει (τη διάβασα στο oanagnostis.gr) με στενοχώρησε πολύ.
Διότι ήταν ένα εξαιρετικό μικρό βιβλιοπωλείο – που δεν το αισθανόσουν μικρό. Και διότι, προφανώς, είχα μια ειδική σχέση με αυτό.
Κατ’ αρχήν, ήταν στη γειτονιά μου: τοποθετημένος σε μια «τρύπα» επί της Αρχιμήδους, στο τελείωμα της πλατείας Πλαστήρα (απέναντι ακριβώς από τις «μαζικές διαδηλώσεις» του καφέ Chelsea), ανάμεσα σε Μετς και Παγκράτι, ο «Βιβλιοστάτης» με συντρόφευε τα τελευταία τρία χρόνια, ειδικά κάθε Σάββατο πρωί. Ο Γιώργος Τάσος, η ψυχή και ο ιθύνων νους του βιβλιοπωλείου, μου κρατούσε ευλαβικά ορισμένα ξένα έντυπα που προτιμούσα, περιοδικά και εφημερίδες, είχε ένα μικρό αλλά εκλεκτικό στοκ ξένων βιβλίων και, βέβαια, σε ό,τι αφορά το ελληνικό βιβλίο, ήταν κορυφή – συνεχώς.
Διότι ο Γιώργος αγαπάει το βιβλίο, το ξέρει, είναι απαιτητικός και υποψιασμένος αναγνώστης και είναι και μαχητής. Το βιβλιοπωλείο του ήταν απολύτως ενημερωμένο. Κι ας υποκύπτει τώρα. Εδωσε μια παρατεταμένη άνιση μάχη με τα οικονομικά της κρίσης – μολονότι βρέθηκε σε μια ευτυχισμένη στιγμή της γειτονιάς και του Παγκρατίου γενικότερα. Το συν-πλην κατέληξε τελικά στο πλην.
Ο Γιώργος είναι επίσης ένας ωραίος, χαμογελαστός τύπος (είναι και ΑΕΚ). Χαιρόσουν να μπαίνεις στο μαγαζί και να πιάνεις την κουβέντα μαζί του. Είχε διαβάσει τα τελευταία βιβλία και είχε άποψη, είχε διαβάσει κριτικές, συνεντεύξεις, άρθρα, ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος που σε έκανε να τον αισθάνεσαι «δικό σου» με το που έμπαινες στον χώρο του.
Νομίζω πως μπορώ να καταλάβω καλά πώς και πού λύγισε. Οχι ότι σκαμπάζω από οικονομικά αλλά, κρίνοντας από τον εαυτό μου, η όξυνση της κρίσης με ανάγκασε να αραιώσω τις επισκέψεις μου στον «Βιβλιοστάτη» και, κατ’ επέκταση, να μειώσω δραστικά τις αγορές μου ειδικά σε ξένα έντυπα. Πλέον περνούσα σε άτακτες περιόδους από το βιβλιοπωλείο, σε φάσεις που με μια οργισμένη διάθεση –και νοσταλγία για τον ξένο Τύπο– δεν λογάριαζα και τόσο τα νούμερα. Υποθέτω κάτι ανάλογο μπορεί να συνέβη και με άλλους πελάτες του Γιώργου. Κλειστήκαμε όλοι σπίτια μας και, κατά συνέπεια, κλείνει τώρα και ο «Βιβλιοστάτης». Αλλά αυτά κάνουν σε μια μικροκλίμακα οι κρίσεις: σε εξαναγκάζουν να εγκαταλείψεις αγαπημένες συνήθειες. Είναι και αυτό ένα μικρό πένθος.
Φίλε, Γιώργο, δεν πειράζει. Κράτησες γερά και κράτησες ψηλά. Και νομίζω πέρασες όμορφα. Θα έχουμε πάντοτε το «Walden» του Θόρο. Ξέρεις εσύ.