Ενας κόσμος διαστροφής

4' 1" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

SIGMUND FREUD

Καθημερινές

σεξουαλικές διαστροφές

Ανθολόγηση: Romain Enriquez

μτφρ.: Σοφία Λεωνίδη

εκδ. Αγρα, 2016, σελ.135

«Βρώμικο είναι οτιδήποτε

είναι σε λάθος θέση»

S.F.

Μέσα στο καλοκαίρι κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αγρα μια συλλογή άρθρων του Σίγκμουντ Φρόιντ, που επελέγησαν από τον Romain Enriquez, με τίτλο «Καθημερινές σεξουαλικές διαστροφές». Ολα τα άρθρα αφορούν τη σεξουαλικότητα και προέρχονται από το σύνολο του έργου του «πατέρα» της ψυχανάλυσης. Βρίσκουμε δηλαδή αυτούσιο τον λόγο του μέσα από μελέτες, όπως «Μια ανάλυση υστερίας, η περίπτωση Ντόρας», «Τρεις μελέτες για τη σεξουαλική θεωρία», «Μια ανάμνηση από την παιδική ηλικία του Λεονάρντο ντα Βίντσι», «Φετιχισμός», «Ενορμήσεις και πεπρωμένα των ενορμήσεων», «Το οικονομικό ζήτημα του μαζοχισμού», «Ο άνθρωπος με τα ποντίκια», και από συνολικά έργα, όπως «Εισαγωγή στην ψυχανάλυση», «Η ερμηνεία των ονείρων» κ.ά.

Το κοινό όλων αυτών των άρθρων έγκειται στο ότι μελετούν τη δημιουργία, τη γέννηση και την ανάπτυξη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, ανατρέχοντας στις εξελικτικές αναπτυξιακές φάσεις της παιδικής ηλικίας, στην εστίαση συγκεκριμένων μερών του σώματος ως ερωτογόνων ζωνών, στη μελέτη ονείρων και φαντασιώσεων ασθενών καθώς και στην περιγραφή της ενήλικης σεξουαλικότητας σε όλες τις εκφάνσεις της, σωματικής ή και άλλης.

Τι είναι διαστροφή;

Ο ανθολόγος του τόμου, Romain Enriquez, περιγράφει εκτενώς τι μπορεί να οριστεί ως σεξουαλική διαστροφή και τι όχι. Και στον ορισμό που δίνει ο ίδιος ο Φρόιντ και στις κατηγορίες του Enriquez όλα συγκλίνουν στο εξής: η διαστροφή εγγράφεται στον πυρήνα της κανονικότητας και το διαστροφικό ξεκινά με την έναρξη της σεξουαλικότητας, δηλαδή από τη βρεφική ηλικία. Είμαστε από την αρχή της ζωής σεξουαλικά όντα και με έναν τρόπο διαστροφικά. Αυτό που περιγράφεται περισσότερο ως διαστροφή, όπως τη φαντάζονται οι περισσότεροι, σηματοδοτείται από την απουσία πράξης και καθορίζεται σε σχέση με τον άλλον.

Στη «φυσιολογική» σεξουαλική ζωή η πράξη είναι το ζητούμενο και ο άλλος, σύντροφος, εραστής, είναι στο επίκεντρο. Στη διαστροφή, μπορεί η πράξη να μην είναι το ζητούμενο και ο άλλος θεωρείται περισσότερο ως κομπάρσος. Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για την κοινωνία και τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα για την επιστήμη.

Είναι διαστροφικό ένα μωρό που πιπιλάει μετά μανίας την πιπίλα ή το δάχτυλό του; Είναι διαστροφικό ένα νήπιο που σηκώνει το ρούχο του και δείχνει στον παιδικό σταθμό το βρακάκι του; Ή μήπως είναι διαστροφική η περιέργεια των παιδιών να δουν στο μπάνιο την ξαδερφούλα τους να αλλάζει;

Είναι γεγονός, όσο και αν μας δυσκολεύουν στην αποδοχή τέτοιες θέσεις, ότι τα βρέφη από την πρώτη στιγμή που γεννιούνται αναζητούν την ευχαρίστηση. Αυτή η ευχαρίστηση που δίνει η επαφή με το σώμα είναι η αρχή των πάντων. Αυτό αναζητούν και οι ενήλικοι μεταγενέστερα, είτε με είτε χωρίς συνουσία. Το ότι δυσκολεύεται μια κοινωνία να τα αποδεχθεί και να τα εντάξει στη σφαίρα του φυσιολογικού είναι περισσότερο ένα κοινωνιολογικό, πολιτισμικό ή και θρησκευτικό ζήτημα (ενοχή κ.λπ.).

Υπάρχουν διαστροφές;

Επιδειξιομανία, φετιχισμός, μαζοχισμός, σαδισμός, κοπρολαγνεία, παιδοφιλία είναι μερικές από τις λέξεις που μας έρχονται στο μυαλό όταν ακούμε τη λέξη «διαστροφή». Ολες, μα όλες, έχουν τη ρίζα τους στην παιδική ηλικία. Ολες σχετίζονται με τα αναπτυξιακά στάδια του νηπίου. Μα και όλη η σεξουαλικότητα του ανθρώπου για κάποιους είναι διαστροφική, μόνο και μόνο ως ανάγκη. Από την άλλη, για όλων των ειδών τις παρεκκλίσεις, αλλά και για αυτό που νοούμε ως «φυσιολογικό», μια σειρά ψυχικών διεργασιών έχει λάβει χώρα κατά την ανάπτυξή μας, μεταθέσεις, άμυνες, καθηλώσεις ή και μετουσιώσεις, για να καταφέρουν να κάνουν το παιδί ενήλικο και τη σεξουαλική του έκφραση αποδεκτή ή μη. Το ποινικώς κολάσιμο σχετίζεται με τους νόμους μιας κοινωνίας, ποιους προστατεύει περισσότερο και ποιους όχι, και αυτό κατά τη διάρκεια των αιώνων άλλαζε ποικιλοτρόπως. Εμείς σήμερα, σαφώς και ρητώς, έχουμε συμφωνήσει να μη συνάπτουμε αιμομεικτικές σχέσεις και να μη διεγείρουμε σεξουαλικά τα παιδιά. Πέραν τούτου όμως;

Γιατί τώρα; 

Υπάρχει ανάγκη σήμερα να μιλήσουμε για σεξουαλική διαστροφή τη στιγμή που το σεξ είναι πιο απενοχοποιημένο από ποτέ; Υπάρχει ανάγκη να ξανασκεφτούμε την ηδονή τη στιγμή που οι κοινωνίες την «καταβροχθίζουν»; Νομίζω ότι το πιο σημαντικό με αυτό τον τόμο είναι ότι ανοίγει μια σοβαρή συζήτηση γύρω από τη σχέση του δυτικού ανθρώπου με το σώμα του και τον άλλον.

Μπορεί οι νέοι να είναι απελευθερωμένοι, αλλά σχέσεις δεν συνάπτουν. Μπορεί η εικόνα του γυμνού να είναι πανταχού παρούσα, αλλά οι άνθρωποι είναι μπουχτισμένοι. Μεγαλύτερη διαστροφή υπάρχει από τη σύνδεση της απόλαυσης με την αναπαραγωγική διαδικασία; Δεν είναι διαστροφικό το γεγονός ότι οι γονείς τις περισσότερες φορές δείχνουν απενοχοποιημένοι και άνετοι αλλά δεν γνωρίζουν το σώμα τους και τις ανάγκες τους με αποτέλεσμα να αποπροσανατολίζουν και το παιδί που μεγαλώνουν;

Ή, ακόμα χειρότερα, να το ωθούν άθελά τους ή στον υπερβάλλοντα συντηρητισμό ή στην έκθεση των πάντων με μια διαστροφική γύμνια, με αποτέλεσμα να χαθεί όλο το μυστήριο, όλη η μαγεία της ανακάλυψης της απόλαυσης. Διότι τελικά το δίλημμα είναι σαφές: ή με την απόλαυση θα ασχολούμαστε ή με την καταστροφή. Και μια κοινωνία που δεν επιθυμεί σώμα, σκέψη, απόλαυση είναι καταδικασμένη να χειραγωγείται και να επιτίθεται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή